NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ

(Chuyên đề đã được rút gọn và thông qua Tổ tư vấn pháp luật Tòa án quân sự Quân khu 2)

I. NHẬN THỨC CHUNG VỀ VỊ TRÍ, VAI TRÒ CÔNG TÁC GIÁO DỤC, QUẢN LÝ, RÈN LUYỆN KỶ LUẬT, BẢO ĐẢM AN TOÀN TRONG QUÂN ĐỘI

1. Vị trí, vai trò công tác giáo dục

- Đây là nội dung quan trọng trong công tác tư tưởng; là nội dung cơ bản, chủ yếu của hoạt động CTĐ, CTCT và nhiệm vụ huấn luyện bộ đội. Đồng thời là khâu trung tâm có ý nghĩa quyết định đến quá trình xây dựng, hoàn thiện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” và nhân cách người quân nhân cách mạng trong thời kỳ mới.

- Mục đích của công tác giáo dục: Nâng cao nhận thức về đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật nhà nước, nhiệm vụ cách mạng, Quân đội và đơn vị, những nội dung, biện pháp xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật và bảo đảm an toàn. Qua đó xây dựng phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, hình thành ý chí, tình cảm, niềm tin, tính tự giác chấp hành kỷ luật, bảo đảm an toàn và quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ.

- Chủ thể công tác giáo dục: Là tổ chức đảng, hệ thống chỉ huy, tổ chức quần chúng, cơ quan chính trị, đội ngũ cán bộ, đảng viên mà nòng cốt là chính ủy, chính trị viên.

- Đối tượng giáo dục: Là toàn thể cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị.

2. Vị trí, vai trò công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn

- Là tổng thể những cách thức, biện pháp của cấp ủy, chỉ huy và đội ngũ cán bộ, đảng viên trong đơn vị nhằm nắm chắc, đánh giá chính xác, kịp thời tình hình tư tưởng, kỷ luật, bảo đảm an toàn của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị, đề xuất các biệp pháp sát hợp, khả thi, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, "Mẫu mực tiêu biểu".

Mục đích: Nắm, đánh giá chính xác tình hình tư tưởng, kỷ luật, bảo đảm an toàn của đơn vị, dự báo được những diễn biến về tư tưởng, kỷ luật, mất an toàn; đề xuất các giải pháp phù hợp, hiệu quả, kịp thời ngăn ngừa, làm chuyển biến tích cực tình hình tư tưởng, kỷ luật, bảo đảm an toàn trong đơn vị.

Chủ thể tiến hành: Các cấp ủy, chỉ huy và toàn thể đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tổ chức trong đơn vị.

Nội dung: Thực hiện theo điều lệnh quản lý bộ đội; trước hết là nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ; tham gia xây dựng các tổ chức trong đơn vị vững mạnh; góp phần xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa lành mạnh và kịp thời đấu tranh, phê phán các tư tưởng sai trái lệch lạc trong đơn vị; tăng cường hiệu lực chỉ huy, nâng cao chất lượng quản lý bộ đội.

II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC, QUẢN LÝ, RÈN LUYỆN KỶ LUẬT, BẢO ĐẢM AN TOÀN TRONG LLVT QUÂN KHU

1. Ưu điểm

- Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị luôn nhận thức rõ công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, "Mẫu mực tiêu biểu". Các cấp đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội; chủ động triển khai đồng bộ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm với những biện pháp cụ thể, phù hợp thực tiễn tình hình đơn vị; luôn coi trọng phát huy dân chủ gắn với hoàn thiện quy chế, quy định; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục nhận thức với các phong trào hành động thiết thực; phát huy tốt vai trò của các tổ chức, lực lượng và mọi phương tiện. Đề cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị các cấp; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương và gia đình trong giáo dục, rèn luyện, quản lý kỷ luật quân nhân; duy trì có nền nếp các khâu, các bước trong công tác tư tưởng; chủ động dự báo, kịp thời giải quyết các tình huống tư tưởng nảy sinh, các hành vi vi phạm kỷ luật ngay từ cơ sở.

- Tình hình chính trị tư tưởng trong LLVT Quân khu luôn giữ vững ổn định; tuyệt đại đa số cán bộ, chiến sĩ trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; nhận thức rõ về tình hình, nhiệm vụ; bản lĩnh chính trị vững vàng, ý thức trách nhiệm cao; tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, đoàn kết thống nhất, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, nhất là nhiệm vụ khó khăn, gian khổ, nguy hiểm; nhận rõ đối tượng, đối tác; tỏ rõ chính kiến, đề cao cảnh giác, tích cực đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, những quan điểm sai trái và các biểu hiện tiêu cực.

- Các cấp thường xuyên quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu về "Tăng cường quản lý, giáo dục và chấp hành kỷ luật"; thực hiện nghiêm túc việc rút kinh nghiệm công tác giáo dục, quản lý kỷ luật và bảo đảm an toàn từ cấp cơ sở đến cấp Quân khu; tập trung triển khai toàn diện, cụ thể về nội dung, hình thức, phương pháp, biện pháp tiến hành với những chủ trương, giải pháp sát đúng; nâng cao tính dự báo, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa, giải quyết các vấn đề tư tưởng và tình huống tư tưởng phát sinh. Nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy, cơ quan các cấp và cán bộ, chiến sĩ trong chấp hành pháp luật, kỷ luật có nhiều chuyển biến tích cực.

- Đội ngũ cán bộ cơ bản có phương pháp chỉ huy, quản lý phù hợp, tác phong làm việc khoa học, sâu sát, thường xuyên nắm vững hoàn cảnh, năng lực, cá tính, tâm trạng tư tưởng từng cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền; duy trì chặt chẽ Quy chế dân chủ ở cơ sở, kịp thời giải quyết thoả đáng những băn khoăn, vướng mắc và nguyện vọng chính đáng của bộ đội, tạo nên không khí vui vẻ, phấn khởi, đoàn kết trong tập thể đơn vị. Đại bộ phận cán bộ, chiến sĩ có ý thức tự giác trong chấp hành kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, có bản lĩnh chính trị vững vàng, chấp hành nghiêm đường lối chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, yên tâm phấn khởi công tác, thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.

- Chủ động. tích cực bồi dưỡng năng lực, phương pháp giáo dục, quản lý cho đội ngũ cán bộ các cấp; các đợt tập huấn cán bộ hằng năm và giai đoạn, ngoài các nội dung tập huấn chung về CTĐ, CTCT, đều dành thời gian để bồi dưỡng các vấn đề mới, những vấn đề quan trọng của công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật và công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội; phương pháp nắm, phân loại, quản lý, giải quyết và dự báo tư tưởng (Quân khu biên soạn các tài liệu chuyên đề: "Kinh nghiệm và giải pháp tiến hành công tác tư tưởng ở đơn vị cơ sở trong LLVT Quân khu"; chuyên đề "Tình huống tư tưởng và biện pháp xử lý trong quản lý bộ đội ở đơn vị cơ sở trong LLVT Quân khu 2"; tài liệu bổ trợ "Thống nhất nâng cao nhận thức, trang bị một số kỹ năng cần thiết cho quân nhân"; các Clip, file âm thanh tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật...).

2. Hạn chế

Bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn trong LLVT Quân khu những năm qua còn bộc lộ một số hạn chế cần phải khắc phục là:

- Một số cơ quan, đơn vị, nhất là cấp cơ sở duy trì thực hiện nền nếp chế độ chưa thường xuyên; chưa kết hợp chặt chẽ giữa công tác giáo dục với công tác quản lý; việc nắm, quản lý, dự báo tình hình tư tưởng ở một số đơn vị còn bộc lộ yếu kém, nắm không chắc, dự báo không sát tình hình, đánh giá không đúng thực chất, dẫn đến còn có vụ việc bị động, bất ngờ. Khả năng dự báo tình hình kỷ luật, bảo đảm an toàn ở cơ sở và năng lực tham mưu đề xuất xử lý còn nhiều hạn chế, chưa kịp thời; khi đơn vị nảy sinh những vấn đề phức tạp về tư tưởng, kỷ luật, phương pháp xử lý của đội ngũ cán bộ còn lúng túng, hiệu quả thấp.

- Trong công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật, nhiều đơn vị vẫn nặng về quản lý hành chính, gò ép, không phù hợp với tâm lý đối tượng. Một số cán bộ còn có biểu hiện quan liêu, hách dịch, thiếu gắn bó với cấp dưới, không được cấp dưới tin yêu.

- Một số đơn vị còn biểu hiện chủ quan, đơn giản trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp; xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật thiếu kiên quyết, toàn diện, duy trì nền nếp, chế độ chưa nghiêm; còn nhiều sơ hở trong quản lý kỷ luật, quản lý quân số, nhất là số quân nhân đi công tác lẻ, sinh hoạt ngoài doanh trại. Công tác quản lý, kiểm tra vũ khí, khí tài, trang bị, phương tiện ở một số nơi chưa thường xuyên, thực hiện các quy tắc về bảo đảm an toàn không nghiêm, thiếu chặt chẽ, không đúng quy trình dẫn đến vụ việc mất an toàn.

- Một số cán bộ, chiến sĩ thiếu ý thức tự giác, ngại tu dưỡng, rèn luyện, bị ảnh hưởng từ những tác động tiêu cực xã hội dẫn đến vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội, làm ảnh hưởng đến uy tín, bản chất, truyền thống và hình ảnh "Bộ đội Cụ Hồ". Tình hình vi phạm pháp luật, kỷ luật và mất an toàn trong những năm qua vẫn diễn biến phức tạp. Vụ việc vi phạm pháp luật, vi phạm kỷ luật nghiêm trọng còn xảy ra, đáng chú ý là những vụ việc liên quan đến tư tưởng như: tự tử, tự sát, lừa đảo, tàng trữ ma túy...; tai nạn trong công tác, lao động, sinh hoạt, nhất là tai nạn trong tham gia giao thông vẫn diễn biến phức tạp.

3. Một số vụ án TAQSQK2 đã xét xử và các vụ việc vi phạm kỷ luật quân đội liên quan đến hạn chế trong công tác nắm bắt, quản lý tư tưởng, giáo dục và rèn luyện kỷ luật Quân đội tại các đơn vị trên địa bàn QK2.

3.1. Các vụ án TAQS hai cấp QK2 đã đưa ra xét xử

* Nhóm các hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe của người khác

- Vụ Bàn Tòn Sú, chiến sĩ, Đại đội 17, Phòng Tham mưu, Bộ CHQS Lào Cai: Khoảng 21 giờ ngày 25/01/2022, đ/c Thảo, trung úy QNCN tập trung chiến sĩ điểm danh và triển khai nhiệm vụ ngày hôm sau, Sú cười trong hàng quân và bị quân nhân Nghĩa nhắc nhở. Sau khi giải tán, Sú đi ra khu vực bể nước thì bị Nghĩa dùng tay đấm vào mặt và vật Sú xuống đất. Do bực tức vì bị Nghĩa đánh nên Sú vào bếp lấy con dao bầu định để đâm Nghĩa nhưng được mọi người can ngăn và đem dao cất đi. Anh Thảo tập trung toàn bộ chiến sĩ để nhắc nhở nhưng Sú không tham gia mà ngồi hút thuốc trong bếp. Sau đó, Sú lấy 01 xiên nướng chả nấp ở cửa bếp đợi Nghĩa đi vào thì xiên vào thẳng ngực Nghĩa làm Nghĩa tử vong sau đó. Sú bị xử phạt 10 năm tù về tội “Giết người” và phải bồi thường cho gia đình Nghĩa 172.650.000 đồng.

- Vụ Lò Tuấn Anh, Đặng Xuân Hiếu, đều sinh năm 2003 và là binh nhì, học viên trường Quân sự QK: Chiều 22/7/2022, sau khi tăng gia xong, khi tập trung quân số để về đơn vị thì quân nhân Hải nói “giờ tao chỉ muốn về tắm trước đỡ muộn giờ cơm” ; Tuấn Anh nói “đợi mấy anh em vào sau đủ thì về”; Hải thấy vậy bảo Tuấn “mày có quyền gì bảo tao, việc mày à, có liên quan gì không” thì Tuấn Anh nói “mày thích thì về trước đi”; Hải lại nói “giờ bố mày không thích về nữa”. Tuấn Anh nói “mày về gặp bố mày” thì Hải nói “bố mày sợ mày chắc”. Khi về đến trung đội, bực tức vì bị Hải nói vậy nên Tuấn Anh nói với Hiếu thì Hiếu nói “sợ gì, tối phang luôn”. Sau đó, tại nhà tắm của đơn vị, Tuấn Anh và Hiếu dùng tay, chân đấm đá vào đầu và bụng Hải khiến Hải ngã xuống nền nhà tắm và tử vong. Tuấn Anh bị xử phạt 09 năm tù, Hiếu 08 năm tù đều về tội “Cố ý gây thương tích”; mỗi bị cáo phải bồi thường cho gia đình bị hại 230 triệu đồng.

- Vụ Trần Đức Thọ, chiến sĩ, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn 604: Do nghi ngờ quân nhân Lục Đức Việt thường xuyên ăn bớt suất ăn để phần cho các đồng chí trong ca trực nên khoảng 22h20 ngày 20/4/2021, Thọ và Việt đã xảy ra mâu thuẫn, lời qua tiếng lại. Thọ dùng cọc màn vụt một cái vào đầu của Việt khiến Việt ngồi bệt xuống nền nhà, khi thấy Việt tay chống vào thành giường định nhổm dậy, Thọ nghĩ Việt đứng dậy để đánh mình nên quay lại vụt tiếp một cái vào đùi trái Việt thì được các quân nhân cùng phòng đến can ngăn và báo cáo chỉ huy. Hậu quả, Việt bị trấn thương sọ não với tỷ lệ tổn thương cơ thể 99%. Thọ bị xử phạt 08 năm tù về tội “Cố ý gây thương tích” và bồi thường cho Việt 360 triệu đồng.

- Vụ việc cố ý gây thương tích tại Sư đoàn 355: Khoảng 20h00 ngày 31/3/2023, 03 quân nhân gồm Minh, Khiêm, Khánh (nhập ngũ tháng 02/2022) đi sang phòng ở của 05 quân nhân mới nhập ngũ (02/2023); quân nhân Minh gọi 05 quân nhân dậy và bắt xếp hàng, sau đó, quân nhân Minh dùng tay trái đấm mỗi quân nhân 01 cái vào bụng. Trong đó, quân nhân Chiến bị đánh có biểu hiện tay ôm bụng, mặt tím tái, các quân nhân khác gọi hỏi nhưng Chiến không trả lời. Lúc này, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Đại đội trưởng, c1/d14 thấy vậy đã dùng xe mô tô chở quân nhân Chiến và quân nhân Minh ngồi sau đưa vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái cấp cứu. Qua khám, bác sỹ xác định quân nhân Chiến đã tử vong. Đơn vị đã phối hợp với gia định đưa quân nhân Chiến về làm các thủ tục mai táng theo đúng phong tục, tập quán địa phương. Nguyên nhân ban đầu xác định do mâu thuẫn cá nhân trong quá trình lao động. Trong vụ việc này, đơn vị đã tổ chức cho bộ đội đi lao động trái quy định tại Công ty cổ phần khoáng sản công nghiệp Yên Bái; gồm 26 chiến sĩ từ ngày 20/3/2023; trong đó, có 16 chiến sĩ nhập ngũ tháng 02/2022 và 10 chiến sĩ nhập ngũ tháng 02/2023; do Đại uý Nguyễn Anh Tuấn quản lý số chiến sĩ lao động, ăn, ngủ tại Công ty. Vụ việc đang được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ.

* Tội phạm về ma tuý: Vụ Hoàng Phương Nam. Sinh 1998- Thiếu uý QNCN- Nhân viên Xưởng X50- Bộ Tham mưu QK: Trong thời gian nghỉ phép tại gia đình, Nam đã cùng 05 đối tượng dân sự (có 03 đối tượng nữ là nhân viên được gọi đến để phục vụ việc sử dụng mà tuý; trong đó 01 nữ nhân viên chưa đủ 18 tuổi). Khi cả 06 người đang sử dụng ma tuý thì bị Công an phát hiện và bắt giữ. Số tiền mua ma tuý để sử dụng hết 6,9 triệu đồng. Mở rộng điều tra vụ án còn phát hiện Nam tham gia đánh bạc bằng hình thức nhắn tin mua bán các số lô, đề với 01 đối tượng ngoài quân đội, tổng số tiền đánh bạc là 833.634.000 đồng. Ngoài ra, qua vụ án còn phát hiện một số cán bộ, nhân viên thuộc Xưởng X50 cũng tham gia đánh bạc bằng hình thức mua số lô, đề cùng với Nam nhưng chưa đến mức truy cứu TNHS. Hoàng Phương Nam bị xử phạt 11 năm 06 tháng tù về 02 tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý” và “Đánh bạc”.

* Hành vi xâm phạm trật tự công cộng

- Vụ Nguyễn Duy Bình, Thiếu tá QNCN, Trợ lý Tham mưu, Ban CHQS thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La: Bình cùng 26 người dân đánh bạc theo hình thức xóc đĩa chẵn lẻ tại nhà hàng Vân Sơn Quán (phường Chiềng Lề, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La) và bị Công an tỉnh Sơn La bắt giữ, thu tại chiếu bạc và trên người của những người bị bắt là 697.997.000 đồng. Bình và các bị cáo bị xét xử về tội “Tổ chức đánh bạc” và“Đánh bạc”; Bình bị xử phạt 40 triệu đồng.

- Vụ Lê Văn Tính, Đại úy QNCN, nhân viên xăng dầu, Phòng Hậu cần - Bộ CHQS tỉnh Hà Giang: Tối ngày 07/10/2021 tại Nhà hàng Hoa Lan (tổ 7, phường Ngọc Hà, thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang); Tính tham gia chơi xóc đĩa cùng 09 người dân thì bị Công an bắt quả tang và thu trên chiếu bạc 44.840.000 đồng. Tính bị xử phạt 35.000.000 đồng.

* Hành vi mất an toàn khi tham gia giao thông:

- Vụ quân nhân Hà Việt Thành- Thượng tá, Chánh văn phòng, BCHQS tỉnh Vĩnh Phúc: Khoảng hơn 05 giờ ngày 15/12/2022, tại km 26+400 Quốc lộ 2C (xã Đạo Tú, Tam Dương, Vĩnh Phúc); anh Thành điều khiển xe ô tô cá nhân do không làm chủ tốc độ, không giữ khoảng cách an toàn với xe đi phía trước nên đã đâm vào phía sau xe mô tô của chị Phùng Thị Thắm đang đi phía trước, cùng chiều. Hậu quả chị Thắm bị gãy xương chậu trái,; gãy mỏm ngang các đốt sống từ L1 đến L4; thai lưu 09 tuần trong tử cung, tim thai ngừng đập. Xe ô tô và mô tô bị hư hỏng.

- Vụ quân nhân Phạm Huy Cường- Trung tá, Trợ lý phòng Doanh trại, Cục Hậu cần Quân khu: Khoảng hơn 5 giờ sáng ngày 16/12/2022, tại ngã tư giao nhau thuộc khu 2, xã Phượng Lâu, Tp. Việt Trì, Phú Thọ; khi điều khiển xe ô tô đi qua vòng xuyến, do thiếu quan sát nên quân nhân Cường đã không giảm tốc độ dẫn đến va chạm với 01 người dân đang đi bộ làm người dân tử vong.

- Vụ quân nhân Dương Văn Nghiêm- Binh nhất, Chiến sĩ, Trung đội chỉ huy, c1/d14/f316: Trong thời gian được đơn vị cho nghỉ phép ở nhà, chiều ngày 09/5/2023, quân nhân Nghiêm đi đến nhà chị gái ruột chơi (cách nhà 01 km). Đến khoảng 16 giờ 45 phút cùng ngày, trên đường điều khiển xe mô tô về nhà, do không làm chủ được tay lái nên quân nhân Nghiêm đã đâm vào biển quảng cáo và gốc cây của nhà dân bên phải đường và bất tỉnh; sau đó, Nghiêm được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc và tử vong vào hồi 03 giờ 30 phút ngày 10/5/2023. Vụ việc đang được Cơ quan ĐTHS Khu vực 3, Quân khu 2 xác minh làm rõ.

* Hành vi xâm phạm sở hữu

- Vụ Chu Thị Hà, Đại uý QNCN, Nhân viên Phòng Tham mưu Hành chính - Trường QSQK2: Chu Thị Hà đã vay của 03 đối tượng ngoài quân đội với số tiền 510 triệu đồng. Sau đó, do không có khả năng thanh toán nên Hà đã bỏ trốn khỏi đơn vị và bị TAQS Quân khu 2 xử phạt 06 năm tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Bản chất vụ án này là việc Hà đi vay theo hình thức tín dụng đen của các đối tượng ngoài quân đội với lãi suất từ 5000-7000 đồng/ ngày để chi tiêu cá nhân và cho vay lại hưởng lãi suất dẫn đến mất khả năng thanh toán nên bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi chiếm đoạt số tiền gốc khi vay. Khi xét xử vụ án này, TAQS Quân khu 2 đã chứng minh được thủ đoạn của đối tượng cho vay tín dụng đen khi ép Hà ký hợp thức vào giấy tờ do đối tượng này đã soạn ra; cho nên Hà không bị xử lý hình sự thêm về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

- Vụ Nguyễn Văn Thành, Trung úy QNCN, Nhân viên, Đội sản xuất số 1- Đoàn kinh tế Quốc phòng 345- Quân khu 2: Do nhu cầu phát triển kinh tế, Thành mua 400 kg lươn giống của HTX Ngọc Đăng do anh Hà Huy Ngọc là đại diện. Thành đã thanh toán 120 triệu đồng, còn nợ 15,5 triệu. Hai ngày sau, thấy lươn yếu, chết nhiều, Thành chuyển lươn lại cho Ngọc để nhờ thuần giúp theo thỏa thuận trong hợp đồng nhưng số lươn này sau đó bị chết hết. Thành nhiều lần đòi Ngọc trả lươn hoặc tiền nhưng Ngọc không trả và cho rằng hợp đồng mua bán đã xong, trong hợp đồng không ghi bên bán có trách nhiệm bảo hành chất lượng con giống nên Ngọc không bồi thường. Vì vậy, Thành nhờ Nguyễn Đức Thiện và một số người khác đến nhà Ngọc giả là người mua lươn để điều Ngọc lên Yên Bái gặp Thành giải quyết tranh chấp. Khi chặn được xe của Ngọc lại, Thiện đã đánh và ép Ngọc viết, ký vào 04 loại giấy tờ do Thành chuẩn bị trước với mục đích ép Ngọc phải giao xe ô tô của Ngọc cho Thành để trừ nợ vào số lươn đã chết. Thành bị xử phạt 04 năm tù về tội “Cưỡng đoạt tài sản”.

3.2. Các vụ việc vi phạm kỷ luật

- Vi phạm kỷ luật liên quan đến thoái thác nhiệm vụ, đào ngũ: Từ đầu năm 2023 đến nay, toàn LLVTQK đã có 05 bác sĩ tại F316 (03); V109 (01), V6 (01) thoái thác nhiệm vụ và muốn xin ra quân.

+ Vụ việc quân nhân Đặng Quang Ngọc - Thượng uý, Bác sĩ điều trị, Viện Quân y 106/ Cục Hậu Cần: Trong thời gian tư năm 2021 đến năm 2022, Ngọc đã 14 lần tự ý rời bỏ đơn vị; mặc dù đã được đơn vị nhắc nhở, động viên nhưng quân nhân Ngọc vẫn tiếp tục vi phạm và thoái thác nhiệm vụ. Ngày 28/9/2022, Ngọc đã bị đơn vị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo về hành vi đảo ngũ. Từ ngày 06/4/2023, Ngọc tiếp tục tự ý rời bỏ đơn vị. Cơ quan Điều tra hình sự Khu vực 5/Q       K2 đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt bị can Ngọc để tạm giam về tội “Đảo ngũ” theo quy định tại khoản 2 Điều 402 Bộ luật Hình sự.

+ Vụ viện quân nhân Tạ Văn Thể; Đại uý, Bác sĩ chuyên khoa 1, bí thư chi bộ, chủ nhiệm khoa A1 Viện 109: Sau khi được đơn vị cho nghỉ tết, từ ngày 27/01/2023, quân nhân Thể đã không trở lại đơn vị; đơn vị đã ra nhà riêng gặp gỡ động viên xong quân nhân Thể vẫn tiếp tục không trở lại đơn vị công tác. Ngày 20/3/2022, Quân khu đã ra quyết định xử lý kỷ luật quân nhân Thể bằng hình thức cảnh cáo và thông báo cho gia đình, địa phương cư trú, quê quán của quân nhân Thể. Trường hợp, trong thời hạn 30 ngày quân nhân thể tiếp tục không trở lại đơn vị thì sẽ bị các cơ quan chức năng truy cứu TNHS về tội “Đảo ngũ”.

+ Đối với các trường hợp tự ý rời khỏi đơn vị khác, nếu đủ căn cứ sẽ bị cấp có thẩm quyền xử lý kỷ luật hoặc truy cứu TNHS tương tự như 02 quân nhân trên.

- Tự tử:

+ Quân nhân Đỗ Văn Nam (Phó Đại đội trưởng, Đại đội PK1, tiểu đoàn PK 16/F316/QK2). Nội dung vụ việc: Ngày 09/01/2021, do đơn vị và gia đình không liên lạc được với đồng chí Nam nên đơn vị đã tổ chức tìm kiếm. Khi phát hiện thì thấy đ/c Nam đã chết ở trong phòng với tư thế ngồi dựa lưng vào tường; hiện trường thấy có 02 khẩu súng tiểu liên AK, 02 hộp đạn, 01 hòm đạt K56; 01 vỏ đạn AK và 01 vết đạn trên tường phía sau thi thể. Nguyên nhân được xác định là do Nam chơi cờ bạc dẫn đến nợ nần nhiều mất khả năng chi trả, từ đó tự tìm cái chết để giải thoát bản thân.

+ Quân nhân Nguyễn Duy Khánh (Thiếu uý QNCN, nhân viên phòng Xăng dầu/Phòng Hậu cần/Bộ CHQS tỉnh Lai Châu/QK2). Nội dung vụ việc: Ngày 10/4/2023, gia đình phát hiện đ/c Khánh chết trong tư thế treo cổ tại nhà riêng. Nguyên nhân ban đầu xác định do mâu thuẫn tình cảm gia đình (có để lại thư tuyệt mệnh). Vụ việc đang được các quan chức năng xác minh, làm rõ.

4. Nguyên nhân hạn chế

a) Khách quan

Thứ nhất, do tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường dẫn đến sự phân hóa giàu, nghèo; biểu hiện bất bình đẳng trong xã hội ngày càng nhiều; chính sách xã hội chưa điều tiết kịp trước sự phát triển xã hội, gây ra sự bất cập, bức xúc trong đời sống xã hội; sự phát triển của công nghệ thông tin đã chi phối nhiều mặt đời sống xã hội; các sản phẩm văn hóa không lành mạnh tác động trực tiếp, ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức tư tưởng, hành vi, thói quen của một số cán bộ, chiến sĩ trong quân đội, nhất là số quân nhân trẻ tuổi và đối tượng thanh niên trước khi nhập ngũ.

Sự tác động từ những tiêu cực và tệ nạn xã hội dẫn đến làm phát sinh tư tưởng, lối sống thực dụng, đề cao lợi ích vật chất; sống thiếu nghĩa tình, thờ ơ, lãnh đạm, vô cảm trước những khó khăn, đau khổ của người khác; tư tưởng thích sử dụng quyền lực, bạo lực trong giải quyết các quan hệ xã hội; sống buông thả, chạy theo thị hiếu lai căng, đua đòi ăn chơi theo lối sống phương Tây; khi không đáp ứng được nhu cầu cá nhân sẽ sinh ra tâm trạng bất cần, phá phách, thái độ cực đoan trong giải quyết các tình huống, những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống..., dẫn đến các vụ việc vi phạm.

Thứ hai, hoàn cảnh gia đình, đời sống của một bộ phận cán bộ, chiến sĩ, nhất là số sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp trẻ tuổi, mới lập gia đình còn khó khăn; không ít trường hợp muốn tìm kiếm nguồn thu nhập cao để thỏa mãn nhu cầu cá nhân bằng mọi giá dẫn đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vay nợ quá khả năng chi trả, cờ bạc, tín dụng đen, đầu tư mạo hiểm.

Thứ ba, nhiều đơn vị đóng quân phân tán, làm nhiệm vụ trên địa bàn rộng, phức tạp về an ninh chính trị, nhất là địa bàn rừng núi, biên giới. Tốc độ đô thị hóa nhanh, không đồng đều; mật độ phương tiện tham gia giao thông tăng mạnh, trong khi hạ tầng cơ sở và công tác quản lý chưa theo kịp sự phát triển.

Thứ tư, Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “ Diễn biến hoà bình” chống phá cách mạng Việt Nam với nhiều thủ đoạn mới rất tinh vi thâm độc. Cuộc đấu tranh trên mặt trận chính trị, văn hoá, tư tưởng giữa ta và thế lực thù địch ngày càng quyết liệt. Sự bùng nổ của các phương tiện thông tin - truyền thông, nhất là truyền thông trực tuyến làm cho việc kiểm soát, ngăn chặn các luồng tư tưởng văn hoá xấu độc, phản động từ bên ngoài vào quân đội ngày càng khó khăn.

b) Chủ quan

Thứ nhất, một số cấp ủy, cán bộ chủ trì, cán bộ, đảng viên, cơ quan chức năng các cấp nhất là ở cơ sở nhận thức chưa đầy đủ về vai trò, tầm quan trọng của công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội; một số nơi lãnh đạo, chỉ huy chưa có sự thống nhất cao về quan điểm, chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo; chưa phát huy đồng bộ vai trò của các tổ chức, các lực lượng trong tiến hành công tác giáo dục, quản lý tư tưởng, rèn luyện kỷ luật bộ đội.

Thứ hai, công tác giáo dục chính trị tuy đã có đổi mới, song chưa toàn diện; tính định hướng chính trị tư tưởng, thuyết phục chưa cao. Nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục, quản lý, rèn luyện còn chung chung, giáo điều, chưa thật sự sát với đối tượng cụ thể, dẫn đến vẫn còn những "khoảng trống" trong công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện bộ đội. Chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn. Đáng chú ý là nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, nội dung giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật của các cấp đã ban hành, nhưng việc quán triệt, triển khai đến cơ sở chưa chặt chẽ, chưa hết các đối tượng; cán bộ, chiến sĩ chưa nắm chắc, hiểu sâu.

Thứ ba, dân chủ trong hoạt động lãnh đạo của cấp ủy ở một số đơn vị chưa được phát huy, tính chiến đấu trong sinh hoạt hạn chế. Một số đơn vị chưa coi trọng và phát huy tốt hiệu quả sinh hoạt đối thoại dân chủ, còn biểu hiện hình thức, thiếu chiều sâu; công tác quản lý điều hành của cán bộ chủ trì còn nặng về mệnh lệnh hành chính, thiếu dân chủ; thực hiện dân chủ trên một số lĩnh vực công tác chưa toàn diện, còn hình thức, thậm chí vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, gây bức xúc trong cơ quan, đơn vị, dẫn đến đơn thư, khiếu nại, tố cáo.

Thứ tư, việc nắm, đánh giá, dự báo tình hình tư tưởng ở một số đơn vị còn bộc lộ yếu, nắm không chắc, dự báo không sát tình hình, đánh giá không đúng thực chất, dẫn đến còn có vụ việc bị động, bất ngờ. Công tác quản lý chính trị nội bộ một số nơi thiếu chặt chẽ, quản lý mối quan hệ xã hội của quân nhân còn nhiều sơ hở, không kịp thời phát hiện và có biện pháp ngăn chặn các hành vi chơi lô đề, cờ bạc, tham gia tín dụng đen, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vay nợ không có khả năng chi trả dẫn đến túng quẫn, tan vỡ hạnh phúc gia đình, tự tử, tự sát, đánh nhau gây hậu quả nghiêm trọng… Hầu hết lãnh đạo, chỉ huy đơn vị đều bất ngờ khi xảy ra các vụ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng.

Thứ năm, năng lực, kinh nghiệm, phương pháp, tác phong công tác, tính tiền phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ phân đội có mặt hạn chế, thiếu quan tâm sâu sát đời sống và hoạt động của bộ đội, chưa tạo được sự cảm thông, tin cậy, chia sẻ của cấp dưới, chiến sĩ; chưa gắn trách nhiệm cá nhân với sự tiến bộ của đơn vị; việc xử lý các tình huống tư tưởng, kỷ luật còn lúng túng, chưa kịp thời; giải quyết các vụ việc còn chủ quan, nóng vội, hiệu quả thấp.

Thứ sáu, công tác tuyển quân ở một số địa phương chưa chặt chẽ, còn sót lọt đối tượng không đủ tiêu chuẩn; việc rà soát chất lượng chính trị, nhất là một số đơn vị huấn luyện chiến sĩ mới chưa tốt, thiếu chặt chẽ, chưa kịp thời phát hiện và thải loại đối tượng không đủ tiêu chuẩn.

Thứ bảy, ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu và ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của một số cán bộ, chiến sĩ còn hạn chế. Bên cạnh đó, từ đặc thù hoạt động quân sự, yêu cầu cao của nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, các nhiệm vụ đột xuất và những quy định nghiêm ngặt của điều lệnh đã tạo sự căng thẳng về tâm lý tinh thần, sự mệt mỏi về thể chất; nảy sinh những khó khăn trong cuộc sống, tác động bất lợi đến tư tưởng, tình cảm, nhiệt tình, trách nhiệm của quân nhân, dễ xuất hiện trạng thái buồn phiền, bi quan..., khi gặp tình huống phức tạp rất dễ dẫn đến hành vi thiếu kiểm soát, gây ra vụ việc.

III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIÁO DỤC, QUẢN LÝ, RÈN LUYỆN KỶ LUẬT, BẢO ĐẢM AN TOÀN Ở ĐƠN VỊ CƠ SỞ

1. Nâng cao vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng, phẩm chất năng lực đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ trực tiếp chỉ huy, quản lý ở cơ sở      

a) Nâng cao vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng

- Cấp ủy đảng các cấp là nhân tố có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn ở đơn vị. Trên cơ sở nghiên cứu, quán triệt các chỉ thị, hướng dẫn của trên, bám sát tình hình thực tiễn đơn vị và đối tượng quản lý, giáo dục để có những chủ trương lãnh đạo sát thực, hiệu quả; cụ thể hóa thành những chỉ tiêu, biện pháp cụ thể trong nghị quyết lãnh đạo định kỳ hoặc nghị quyết chuyên đề để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn ngày càng đi vào chiều sâu, vững chắc.

- Cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy, cơ quan chính trị, cơ quan tham mưu các cấp và đội ngũ cán bộ, đảng viên phải luôn quán triệt và nắm vững đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu về công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật và bảo đảm an toàn. Mọi biểu hiện lơi lỏng, chủ quan coi nhẹ đều ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ nói chung và kết quả quản lý, rèn luyện kỷ luật nói riêng.

- Giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật là hoạt động có mục đích, trực tiếp bồi dưỡng, xây dựng cho mỗi quân nhân bản lĩnh chính trị vững vàng, ý thức tổ chức kỷ luật tự giác và đạo đức lối sống trong sạch, lành mạnh, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị thường xuyên vững mạnh về chính trị, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Do đó, quá trình tổ chức thực hiện phải dựa trên các chủ trương, đường lối nghị quyết của Đảng, nhiệm vụ quân đội, Quân khu và đơn vị; phải nêu cao tính chủ động, tích cực, tiến hành thường xuyên, liên tục, nhất là trong những thời điểm nhạy cảm và trong các nhiệm vụ khó khăn, phức tạp.

- Trong thời gian tới, tổ chức đảng cần tập trung một số biện pháp sau:

+ Thường xuyên nắm chắc đối tượng giáo dục, quản lý ở đơn vị; phân tích, đánh giá sát thực, từ đó đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện hoạt động giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn.

+ Tập trung giáo dục cho đội ngũ cán bộ, đảng viên nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật, quản lý tư tưởng, kỷ luật bộ đội, bảo đảm an toàn; chăm lo xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho cán bộ, chiến sỹ góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, "Mẫu mực, tiêu biểu" hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

+ Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án "Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới"; chú trọng đổi mới hình thức, biện pháp tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng, theo hướng đi vào thực chất, tập trung nâng cao chất lượng, mang lại hiệu quả thiết thực; không máy móc, giáo điều, hời hợt, chạy theo thành tích.

+ Thường xuyên rà soát, bổ sung hoàn thiện quy chế, quy định; tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của cơ quan quân huấn, tuyên huấn, ủy ban kiểm tra, thanh tra, hình sự, bảo vệ an ninh..., các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân cùng tiến hành công tác giáo dục, rèn luyện, quản lý kỷ luật, bảo đảm an toàn; trọng tâm là phát huy tốt dân chủ ở cơ sở, duy trì nghiêm nền nếp chế độ học tập, công tác, sinh hoạt ngày, tuần. Tăng cường kiểm tra, hướng dẫn duy trì thực hiện nghiêm quy tắc, quy định về bảo đảm an toàn trong huấn luyện, thực hiện nhiệm vụ, sinh hoạt và bảo mật thông tin, tài liệu; quản lý cơ sở vật chất, kiểm tra, giám sát trong quản lý, sử dụng vũ khí trang bị, tài chính, tài sản, xây dựng cơ bản, lao động sản xuất...

b) Nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ trực tiếp chỉ huy, quản lý ở cơ sở

- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Cán bộ các cấp vừa là chủ thể, vừa là đối tượng thực hiện công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn trong đơn vị. Vì vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ thực sự có tâm, có tầm, phẩm chất, năng lực, trách nhiệm cao là một trong những giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng công tác giáo dục, quản lý bộ đội. Chỉ khi nào đội ngũ cán bộ thực sự có kỹ năng giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật, kinh nghiệm quản lý tư tưởng, kỷ luật bộ đội tốt thì đơn vị mới ổn định, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ chính là việc nắm vững được những vấn đề có tính nguyên tắc, nắm vững được mục đích, yêu cầu, nội dung, phương pháp, cách thức, quy trình tiến hành công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật, quản lý tư tưởng, kỷ luật bộ đội, quy tắc bảo đảm an toàn trong thực hiện các nhiệm vụ; chủ động, linh hoạt phối hợp với các lực lượng trong và ngoài đơn vị để giáo dục chính trị, quản lý tư tưởng, kỷ luật bộ đội.   

- Thời gian tới, để nâng cao phẩm chất, năng lực, phát huy đầy đủ trách nhiệm của đội ngũ cán bộ trong công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn cần thực hiện tốt những biện pháp sau:

+ Tăng cường giáo dục rèn luyện cán bộ trong thực tiễn:  Trên cơ sở chất lượng cán bộ đã được đào tạo tại các nhà trường, cần tăng cường giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ trong thực tiễn, bằng việc cử cán bộ có năng lực, có kinh nghiệm kèm cặp giúp đỡ cán bộ trẻ, mới ra trường; khi giao nhiệm vụ cho những cán bộ trẻ cần tăng dần độ khó để rèn luyện thử thách. Thường xuyên giáo dục cho đội ngũ cán bộ nhận thức đúng đắn về vị trí vai trò tầm quan trọng của công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn ở cơ sở.

+ Thường xuyên quan tâm bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội cho đội ngũ cấp ủy, cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì ở đơn vị cấp (tiểu đoàn, đại đội, trung đội). Nội dung bồi dưỡng cần tập trung vào trang bị những kiến thức cơ bản về vị trí, vai trò, nguyên tắc, nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác tư tưởng ở đại đội; phổ biến, truyền thụ, vận dụng linh hoạt, sáng tạo những kinh nghiệm trong xử lý các tình huống tư tưởng (Tài liệu 100 tình huống tư tưởng và cách xử trí ở cơ sở, do Cục Tuyên huấn ban hành, các tài liệu do Quân khu biên soạn hằng năm).

+ Cán bộ, đảng viên các cấp phải mẫu mực về đạo đức, lối sống; gần gũi, sâu sát, chân thành, cởi mở, nói đi đôi với làm, thực sự là chỗ dựa tin cậy của cấp dưới và chiến sĩ. Coi trọng ý thức tự rèn luyện, tự quản lý của cán bộ, đảng viên và từng quân nhân. Việc phân tích chất lượng đảng viên, đánh giá chất lượng cán bộ hàng năm phải gắn với chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn của đơn vị.

2. Tích cực đổi mới phương pháp giáo dục, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên và quản lý, rèn luyện kỷ luật

- Phương pháp giáo dục là cách thức truyền tải nội dung giáo dục theo những mục đích, nhiệm vụ đã xác định. Kết quả lĩnh hội kiến thức của bộ đội luôn phụ thuộc vào phương pháp giáo dục của đội ngũ cán bộ. Để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, quản lý tư tưởng đòi hỏi đội ngũ cán bộ nói chung và đội ngũ cán bộ chính trị nói riêng cần phải thường xuyên nghiên cứu đổi mới phương pháp giáo dục, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên và rèn luyện trong thực tiễn.

- Những năm qua, phần lớn các đơn vị cơ sở mới chỉ chú trọng tới công tác giáo dục cơ bản, công tác giáo dục thường xuyên còn có nhiều hạn chế. Việc vận dụng các phương pháp giáo dục còn thiếu sự linh hoạt và không phù hợp với tâm lý cũng như khả năng nhận thức của đối tượng, vì vậy kết quả giáo dục chưa đạt được như mong muốn.

Trong giáo dục thường xuyên, nhiều đơn vị chưa chú trọng đến vai trò của gương người tốt, việc tốt; vai trò của tổ ba người, các tổ nhóm bạn bè, đồng hương. Một số cán bộ còn có hành vi ứng xử không phù hợp như phát ngôn thiếu văn hóa, không tôn trọng nhân cách, danh dự người chiến sỹ làm cho mối quan hệ cán - binh bị căng thẳng, uy tín cán bộ trong tập thể đơn vị không cao.

 - Trong thời gian tới, việc đổi mới phương pháp giáo dục, quản lý bộ đội cần tập trung vào những nội dung sau:

+ Chủ động nghiên cứu đổi mới toàn diện công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cả về nội dung, hình thức, phương pháp, phương tiện tiến hành. Gắn công tác giáo dục, quản lý tư tưởng với tổ chức có hiệu quả phong trào thi đua quyết thắng, tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ"; đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa tinh thần.

+ Lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp với trình độ nhận thức của từng đối tượng, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chung với giáo dục riêng. Gắn giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên và quản lý, rèn luyện bộ đội, khắc phục bệnh giáo điều xa rời thực tế.

+ Đổi mới, đa dạng hoá hình thức giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật trên cơ sở bám sát nội dung, chương trình giáo dục, phù hợp với sự phát triển và thực tiễn ở từng đơn vị. Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục phải bảo đảm tính mô phạm, chuẩn mực, chấp hành nghiêm túc quy chế, quy định, hướng dẫn của cấp trên. Tăng cường hình thức giáo dục trao đổi, đối thoại; kết hợp tổ chức giáo dục chính trị theo chương trình cơ bản với các hoạt động giáo dục bổ trợ, ngoại khoá. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chung, giáo dục cá biệt, lấy tập thể để giáo dục, quản lý cá nhân, đảng viên giáo dục, quản lý quần chúng, thường xuyên tạo ra dư luận lành mạnh, rộng rãi, bầu không khí đoàn kết, cởi mở góp phần để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, quản lý rèn luyện kỷ luật ở đơn vị cơ sở.

+ Thường xuyên tổ chức thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua, các cuộc vận trong đơn vị nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn ở đơn vị. Đồng thời phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, phối hợp với địa phương, gia đình cán bộ chiến sỹ để tiến hành giáo dục, quản lý bộ đội. Động viên mọi cán bộ đảng viên tích cực học tập, rèn luyện, gương mẫu đi đầu trong tự học tập và rèn luyện.

+ Phát huy tác dụng của các thiết chế văn hoá, kết hợp chặt chẽ các hoạt động văn hoá, văn nghệ trong giáo dục, quản lý bộ đội. Triển khai thực hiện đồng bộ, liên tục và phát huy có hiệu quả các thiết chế văn hoá như bảo tàng, phòng Hồ Chí Minh, phòng đọc, thư viện, phòng truyền thống, câu lạc bộ, hệ thống truyền thanh nội bộ và các thiết chế dân chủ, tổ chức tốt hoạt động văn hoá tinh thần đây là những nội dung giáo dục trực quan tác động trực tiếp đến tâm tư tình cảm của cán bộ, chiến sỹ.

3. Thường xuyên làm tốt công tác quản lý, dự báo tình hình tư tưởng và giải quyết tình huống tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; kịp thời ngăn chặn triệt để các hiện tượng tiêu cực nảy sinh trong đơn vị

Để làm tốt công tác quản lý tư tưởng bộ đội đòi hỏi đội ngũ cán bộ các cấp phải thường xuyên nắm vững quy trình tiến hành công tác tư tưởng và đổi mới phương pháp, nghệ thuật tiến hành công tác quản lý tư tưởng. Thường xuyên nắm chắc những tác động đến tâm lý tư tưởng để phân tích đúng thực chất tình hình tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; trên cơ sở đó có dự báo chính xác xu hướng tư tưởng và tiến hành xử lý tư tưởng linh hoạt, kịp thời có hiệu quả.

- Quá trình tiến hành công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội phải thực hiện đồng bộ cả năm khâu "nắm, quản lý, dự báo, định hướng tư tưởng, đấu tranh và xử lý tư tưởng nảy sinh"; cần làm tốt từ trong cấp ủy ra toàn đảng bộ, từ đảng bộ ra toàn đơn vị, từ trên xuống dưới; phải gắn trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì với sự tiến bộ của đơn vị, cấp dưới và chiến sĩ thuộc quyền; đối với quân nhân cá biệt, chậm tiến, hoặc có hoàn cảnh khó khăn cần phân công cán bộ, đảng viên theo dõi giúp đỡ. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, mọi lực lượng, phương tiện trong đơn vị; phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị, địa phương và gia đình để giáo dục, quản lý quân nhân, kịp thời giải quyết thấu đáo những vấn đề tư tưởng phát sinh.

- Nắm, quản lý toàn diện đối với quân nhân thuộc quyền; chú trọng nắm lai lịch chính trị, hoàn cảnh cuộc sống gia đình, bản thân, các mối quan hệ xã hội và những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Có nắm chắc lai lịch, hoàn cảnh gia đình và bản thân, quan hệ xã hội mới nắm được tình hình tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ ở mỗi thời điểm và dự báo sát diễn biến tình hình, nhất là trước những vấn đề phức tạp nảy sinh, từ đó xác định chủ trương, biện pháp giải quyết, ngăn ngừa không để xảy ra tình huống phức tạp có thể dẫn đến vi phạm kỷ luật.

- Ở các đơn vị cơ sở hiện nay phần lớn cán bộ, chiến sỹ tuổi đời còn trẻ, có sự khác biệt về trình độ nhận thức, hoàn cảnh gia đình và phong tục tập quán dân tộc. Một số đồng chí do tâm lý thiếu bền vững dễ bị kích động hoặc suy sụp khi tâm lý bị dồn nén do những bức xúc trong cuộc sống. Do đó, để thực hiện tốt công tác quản lý tư tưởng bộ đội, cấp uỷ, người chỉ huy đơn vị cần phải nghiên cứu nắm chắc các yếu tố tác động đến tâm lý, tư tưởng bộ đội, hiểu rõ hoàn cảnh riêng tư, khí chất, tính cách, mối quan hệ xã hội của từng cán bộ, chiến sĩ, phân tích đánh giá đúng thực chất tình hình tư tưởng trong đơn vị; dự báo chính xác xu hướng tư tưởng và xử lý tốt những diễn biến tư tưởng trong đơn vị.

- Để nắm chắc những diễn biến tư tưởng bộ đội, người chỉ huy đơn vị phải luôn sâu sát, hoà nhập với cấp dưới, thực sự là một người anh, người bạn, một chỗ dựa tin cậy về tinh thần để người chiến sĩ lấy lại sự cân bằng mỗi khi gặp phải những trắc trở trong cuộc sống. Khi phát hiện thấy những dấu hiệu bất thường về tâm lý của người quân nhân, người chỉ huy đơn vị phải nhanh chóng tìm hiểu nguyên nhân, phối hợp với tập thể đơn vị động viên vỗ về làm dịu đi những căng thẳng về tâm lý của quân nhân.

- Việc xem xét xử lý các vụ việc phải bảo đảm tính khách quan, tuyệt đối không được đưa ra những kết luận cảm tính không có căn cứ xác đáng làm cho bộ đội bị ức chế; cần định hướng cho tập thể đơn vị không được định kiến, cô lập, xa lánh những người có lỗi lầm, khuyết điểm; phải tạo mọi điều kiện cho những cán bộ, chiến sĩ có lỗi lầm hoà nhập với tập thể để sửa chữa khuyết điểm, phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ.

- Tăng cường bám nắm cơ sở, thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, giám sát; công tác sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm; kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những mặt hạn chế, yếu kém. Thực hiện chặt chẽ công tác nắm và quản lý chính trị nội bộ, kịp thời phát hiện những biểu hiện tư tưởng dao động, không yên tâm công tác, tư tưởng bất mãn, tiêu cực; lô đề, cờ bạc, vay nợ với số lượng lớn và những biểu hiện vi phạm kỷ luật để có biện pháp phòng ngừa, khắc phục hậu quả. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo đúng Điều lệnh Quản lý bộ đội và Thông tư 16/2020/TT-BQP ngày 21 tháng 02 năm 2020 của Bộ Quốc phòng quy định các hình thức xử lý kỷ luật, trình tự, thủ tục, thời hiệu, thời hạn và thẩm quyền xử lý kỷ luật trong Bộ Quốc phòng. Kịp thời biểu dương, khen thưởng người tốt, việc tốt; tổ chức học tập, nhân rộng cá nhân, tập thể điển hình tiên tiến.

4. Tiến hành đồng bộ, thường xuyên công tác giáo dục chính trị, xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật và bảo đảm an toàn

 - Công tác giáo dục chính trị, xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật và bảo đảm an toàn trong từng cơ quan, đơn vị phải được tiến hành đồng bộ, thường xuyên, liên tục; đề cao trách nhiệm, tính chủ động của cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp, tổ chức thực hiện sáng tạo, kiên quyết, hiệu quả với những nội dung, phương pháp phù hợp với từng loại hình đơn vị, từng đối tượng, nhiệm vụ và hoàn cảnh cụ thể.

- Coi trọng việc duy trì nghiêm nền nếp chính quy, quản lý bộ đội theo điều lệnh, điều lệ của quân đội gắn với tổ chức tốt đời sống bộ đội, thực hiện đầy đủ các chế độ, nền nếp, bảo đảm bộ đội được huấn luyện, học tập, nghỉ ngơi, giải trí một cách hợp lý theo đúng quy định; quan tâm đầu tư xây dựng môi trường văn hóa "chính quy, xanh, sạch, đẹp, lành mạnh" gắn với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, tạo sân chơi bổ ích, cuốn hút bộ đội. Tuyệt đối chống quan điểm, cách làm máy móc, quan liêu, quân phiệt, quản lý đơn thuần bằng cách "siết chặt hơn", "mạnh tay hơn", "quyết liệt, khắt khe hơn"..., gây bức xúc về tâm lý, tư tưởng đối với bộ đội.

- Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức, công tác chính sách; giữa giáo dục cảm hóa với các biện pháp hành chính, xử lý kỷ luật nghiêm minh; phát huy dân chủ, tăng cường đối thoại, trao đổi nắm bắt tâm tư nguyện vọng, giải đáp kịp thời những vấn đề bộ đội quan tâm. Trong mọi hoạt động của bộ đội nhất thiết phải phân công cán bộ, đảng viên phụ trách; những nội dung nhiệm vụ khó khăn phức tạp, nhạy cảm cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, huấn luyện và hướng dẫn cụ thể.

5. Kết hợp chặt chẽ giữa đơn vị với gia đình, địa phương để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn

 Mỗi cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị luôn có mối liên hệ chặt chẽ với địa phương, gia đình nơi họ sinh ra và lớn lên. Bản thân gia đình và địa phương đều hiểu rất rõ phẩm chất, năng lực của con, em mình. Do đó, các đơn vị cần tranh thủ, phối hợp chặt chẽ với gia đình và địa phương để giáo dục nhân cách quân nhân.

- Kết hợp với gia đình, địa phương quân nhân; thực tế cho thấy ở đâu và lúc nào sự phối hợp giữa đơn vị và gia định quân nhân tốt thì công tác nắm, quản lý, giáo dục bộ đội sẽ gặp nhiều thuận lợi, chủ động và hiệu quả hơn. Muốn vậy, ngay từ khi chiến sĩ mới nhập ngũ về đơn vị và trong suốt quá trình tại ngũ, đơn vị phải nghiên cứu kỹ, nắm chắc lý lịch, trích ngang của từng người, nắm địa chỉ, số điện thoại của gia đình quân nhân. Trong thời gian tới cần thực hiện tốt những biện pháp cơ bản sau:

+ Định kỳ liên lạc qua điện thoại về gia đình quân nhân để thông báo kết quả học tập, rèn luyện, tình hình mọi mặt của bộ đội tới gia đình. Đối với những quân nhân cá biệt cần thường xuyên phối hợp với gia đình tìm hiểu kỹ nguyên nhân, từ đó có hướng động viên, giúp đỡ, giáo dục, rèn luyện quân nhân thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được giao.

+ Đối với những trường hợp cán bộ, chiến sĩ có những dấu hiệu bất thường về tư tưởng do gặp những chắc trở trong tình yêu, tình cảm gia đình… cấp uỷ, chỉ huy đơn vị cần cử cán bộ về gia đình, địa phương quân nhân trao đổi tìm hiểu cặn kẽ nguyên nhân, thống nhất phương pháp giải quyết nhằm ngăn chặn những hậu quả xấu xảy ra.

- Kết hợp với địa phương trên địa bàn đóng quân. Do đặc điểm các đơn vị đều đóng quân gần khu vực dân cư, trên địa bàn đóng quân thường có những tệ nạn xã hội như lô đề, cho vay nặng lãi... nên việc quản lý tư tưởng tiêu cực nảy sinh trong quân nhân gặp nhiều khó khăn, vi phạm kỷ luật bộ đội dễ xảy ra. Vì vậy để quản lý tốt tình hình tư tưởng, kỷ luật bộ đội, các cơ quan, đơn vị cần coi trọng phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn công tác để nắm tình hình; thường xuyên duy trì hoạt động giao lưu kết nghĩa, phối hợp công tác và giao ban an ninh để nắm chắc tình hình địa bàn và những mối quan hệ, dấu hiệu vi phạm của quân nhân, qua đó có biện pháp quản lý, giáo dục bộ đội.

6. Nâng cao hiệu quả hoạt động của "Lực lượng 47": Lực lượng 47 cần chủ động chia sẻ, lan toả các tin, bài có nội dung tốt về đấu tranh chống "diễn biến hòa bình", đưa thông tin tích cực trên mạng internet; tăng cường đấu tranh trước các thông tin sai trái, xấu độc, nhất là quá trình quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, vấn đề công tác cán bộ, đấu tranh chống tham nhũng, quản lý đất quốc phòng, quân đội thực hiện nhiệm kinh tế gắn với quốc phòng, an ninh..., kịp thời thông tin định hướng nhận thức cho bộ đội.