Phòng ĐTHS QK
NHẬN THỨC CHUNG VỀ MA TUÝ VÀ PHÒNG CHỐNG VI PHẠM PHÁP LUẬT, TỘI PHẠM MA
TUÝ TRONG LLVT QUÂN KHU
Ma
túy đã và đang trở thành hiểm họa lớn của nhân loại. Hậu quả do ma túy gây ra
rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh
- quốc phòng, làm tổn hại sức khỏe của một bộ phận nhân dân, đồng thời là
nguyên nhân làm phát sinh các loại tội phạm, đe dọa sự ổn định, phồn vinh và sự
trường tồn của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Nhận thức được tầm quan trọng của
công tác phòng, chống ma túy, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã đề ra
nhiều chủ trương, chính sách và chỉ đạo hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng,
chống ma túy. Nhờ triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp, công tác
phòng, chống và kiểm soát ma túy đã đạt được những kết quả quan trọng trên
nhiều lĩnh vực; nhận thức về tác hại của tệ nạn ma túy và trách nhiệm đối với
công tác phòng chống ma túy của cán bộ, đảng viên và nhân dân đã có những
chuyển biến tích cực, góp phần từng bước kiềm chế tệ nạn ma túy. Tuy nhiên,
những kết quả thu được mới chỉ là bước đầu, công tác phòng, chống ma túy vẫn
còn có những hạn chế, bất cập. Một trong những nguyên nhân của những tồn tại,
hạn chế là do việc quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện các chủ trương của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, các chương trình, kế hoạch phòng, chống ma túy
của Chính phủ ở một số đơn vị, địa phương còn chậm và chưa nghiêm. Thời gian
tới, do tác động của tình hình ma túy khu vực và thế giới, tình hình tệ nạn ma
túy ở Việt Nam sẽ còn diễn biến phức tạp. Vì vậy, nếu không có những giải pháp
đồng bộ, lâu dài, tệ nạn ma túy có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát, để lại hậu
quả nghiêm trọng, khó lường cho xã hội. Trong bối cảnh đó, việc tiếp tục triển
khai tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về công tác phòng chống
ma túy là cần thiết, góp phần từng bước kiềm chế, ngăn chặn, tiến tới đẩy lùi
tệ nạn ma túy ra khỏi đời sống xã hội, góp phần xây dựng và phát triển đất
nước.
Quân khu 2 là địa bàn rộng, có đường biên giới dài, đặc biệt, hai tỉnh Điện Biên và Sơn La có địa hình rừng
núi phức tạp, là nơi giáp ranh với khu vực Tam giác vàng và được coi là khu vực
trọng điểm về ma túy của cả nước, là địa
bàn thẩm lậu, trung chuyển ma túy lớn bậc nhất khu vực Tây Bắc. Các tỉnh biên giới còn lại cũng luôn là tuyến, địa bàn
trọng điểm, phức tạp về tội phạm và tệ nạn ma túy. Bên cạnh đó, trình độ
dân trí của người dân trên địa bàn còn thấp, hoàn cảnh điều kiện kinh tế khó
khăn, nhận thức hạn chế, không có việc làm ổn định nên dễ bị các đối tượng tội
phạm ma tuý lợi dụng, lôi kéo tham gia vận chuyển, mua bán trái phép chất ma
tuý qua biên giới. Tình hình tội phạm về ma túy tại các tỉnh trên địa bàn Quân
khu 2 diễn biến rất phức tạp, các đối tượng phạm tội liên quan đến vận chuyển,
mua bán ma tuý đều rất manh động, liều lĩnh và thường có sử dụng vũ khí, hung
khí nguy hiểm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phòng ngừa tội phạm ma
túy và tệ nạn ma túy trong LLVT Quân khu.
PHẦN THỨ NHẤT
NHẬN THỨC CHUNG VỀ CHẤT MA TÚY
I. CHẤT MA TUÝ
Ngày 30/3/2021, tại kỳ họp thứ 11,
Quốc hội khoá XIV đã thông qua Luật Phòng, chống ma tuý (Luật số 73/2021/QH14),
có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022. Tại Điều 2, Luật Phòng, chống ma túy đã đưa
ra khái niệm về chất ma túy như sau:
1. Chất ma túy là
chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do
Chính phủ ban hành.
2. Chất gây nghiện là chất kích
thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
3. Chất hướng
thần là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử
dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
II. TIỀN
CHẤT MA TUÝ
1.
Khái niệm tiền chất ma túy
Tiền
chất là hóa chất không thể
thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất chất ma túy được quy định trong
danh mục tiền chất do Chính phủ ban hành.
Các chất ma túy vừa có nguồn gốc từ tự nhiên
vừa có nguồn gốc nhân tạo. Các chất ma túy tổng hợp là các chất ma túy được
điều chế trong các phòng thí nghiệm bí mật. Để sản xuất bất kỳ một chất ma túy
bán tổng hợp hay tổng hợp người ta cần sử dụng đến nhiều loại hóa chất khác
nhau, trong đó có những chất nếu không có nó thì không thể điều chế chất ma túy
được, nó đóng vai trò là thành phần chủ yếu trong cấu trúc phân tử của chất ma
túy đó, những hóa chất này gọi là tiền chất. Ví dụ như: Benzalđehye dùng trong
sản xuất Amphetamin; Acetic Anldy dride dùng trong sản xuất Heroin, ...
Ngoài các tiền chất, tham gia vào quá trình
điều chế ra các chất ma túy tổng hợp còn có các chất thiết yếu khác, đó là
những hóa chất dùng làm dung môi, chất xúc tác … và thường không có trong thành
phần cấu trúc phân tử có chất ma túy được tạo ra.
Chúng ta có thể hiểu: Tiền chất là
các chất hóa học, các chất này vừa được dùng trong một số lĩnh vực của đời sống
xã hội, đồng thời là các chất không thể thiếu trong quá trình điều chế sản xuất
chất ma túy, nó được quy định trong danh mục do Chính phủ ban hành và chịu sự
kiểm soát theo quy định của pháp luật.
2. Phân loại tiền chất ma túy
- Tiền chất thiết yếu: là loại
tiền chất không thể thiếu được trong quá trình điều chế ra chất ma tuý, và khi
kết thúc phản ứng nó có trong thành phần của chất ma tuý vừa tạo thành, ví dụ:
anhydric axêtic.
- Tiền chất cơ bản: là loại tiền chất tạo môi trường là dung môi,
chất xúc tác làm tăng tốc độ của phản ứng, ví dụ: axêtôn, axit sunfuaric.
III. PHƯƠNG PHÁP NHẬN BIẾT CÁC CHẤT MA TUÝ
1.
Phương pháp nhận biết bằng cảm quan: Dùng các giác quan của con người để
trực tiếp nhận biết các chất ma tuý qua màu sắc, mùi vị, trạng thái, kích
thước, ký hiệu ... của chất ma tuý.
2.
Phương pháp nhận biết các chất ma tuý bằng thuốc thử: Tiến hành các phản
ứng hóa học giữa thuốc thử và chất ma tuý cần nhận biết, kết thúc phản ứng sẽ
xuất hiện màu sắc đặc trưng giữa thuốc thử và chất ma tuý cần nhận biết cho phép
ta kết luận tương đối chính xác và nhanh chóng từng loại chất ma tuý.
3. Phương
pháp nhận biết các chất bằng máy móc: Dùng các máy móc hiện đại như: Máy
ngửi chất ma tuý, máy soi ...
4. Phương
pháp nhận biết chất ma tuý bằng cách sử dụng chó nghiệp vụ, thông qua nguồn hơi
đặc trưng, riêng biệt của chất ma tuý.
IV. MỘT SỐ LOẠI MA TUÝ THƯỜNG GẶP
Các
chất ma tuý và tiền chất được quy định tại Nghị định số
57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 của Chính phủ. Trong đó một số loại ma tuý thường gặp hiện nay như sau:
1. Thuốc phiện
-
Cây thuốc phiện còn có tên gọi khác như: ả phù dung, a phiến, anh tử túc, anh
túc ... Cây thuốc phiện cao khoảng 0,7 - 1,5 mét, ít phân cành, hoa cây thuốc
phiện có hình phễu, cuống dài có mầu trắng, màu hồng hay màu tím; quả của cây
thuốc phiện có hình trụ, quả chưa chín có màu xanh, khi chín có màu vàng xám;
Nhựa thuốc phiện có màu trắng đục như sữa, để lâu trong không khí sẽ dần dần
quánh lại và chuyển dần thành màu nâu, nâu đen và cuối cùng là màu đen.
-
Trên thế giới cây thuốc phiện được trồng nhiều ở hai khu vực chính: vùng "Tam
giác vàng" thuộc Đông Nam á gồm các nước Mianma, Thái Lan, Lào và vùng
"Lưỡi liềm vàng" gồm các nước thuộc Tây Nam á: Pakistan,
Apganixtan, I - ran.
-
Nhựa thuốc phiện có chứa nhiều mocphin, codein, narcotin được tồn tại ở các
dạng sau:
+
Thuốc phiện sống: được lấy từ quả thuốc phiện, chưa qua quá trình chế biến, có
dạng đông đặc, màu đen sẫm, ít tan trong nước.
+
Thuốc phiện chín: Là loại thuốc phiện được bào chế từ thuốc phiện sống bằng
phương pháp sấy khô.
+
Sái thuốc phiện: là phần sản phẩm cháy còn lại trong tẩu sau khi hút.
* Cánh nhận biết bằng cảm quan: Nhựa thuốc phiện ở dạng cao
đông đặc, dẻo, có màu sắc từ nâu xám cho đến màu đen. Nó có mùi ngái rất đặc
trưng, có vị đắng và khó tan trong nước lạnh, nếu đun nóng thì dễ tan hơn,
thuốc phiện y tế có màu nâu xám giống như màu cà phê.
2.
Morphin
-
Morphin là một ancaloit chính của nhựa thuốc phiện, trong điều kiện bình thường
Morphin kết tinh dạng bột tinh thể có vị đắng, có màu trắng để lâu trong không
khí có màu hơi vàng và chuyển thành màu xám, dễ tan trong nước, khó tan trong
cồn etilic.
-
Morphin được chế tạo thành công vào năm 1805 được gọi là món quà của chúa vì nó
có tác dụng làm giảm đau. Độc tính của Morphin gấp 10 - 12 lần so với thuốc
phiện.
* Cánh nhận biết bằng cảm quan: Morphin tinh khiết thường
tồn tại dạng tinh thể màu trắng, có vị rất đắng, hòa tan trong nước theo tỉ lệ
1/5000. Trong y học Morphin được sản xuất dưới dạng thuốc tiêm có ghi rõ ngoài
nhãn Morphine sulphate hoặc Morphine tartrate. Dạng viên nén thì
Morphinclohyđrát 10 mg, 30 mg, 60 mg và 100 mg/1 viên.
3.
Hêrôin
-
Hêrôin có tên khoa học là Diaxetyl morphin, tên gọi khác: Bạch phiến, Hamer,
Boy. Hêrôin được điều chế lần đầu tiên vào năm 1974, nó là chất bán dẫn tổng
hợp được tạo thành bằng cách cho Morphin tác dụng với anhydricaxetic. Năm 1899
nó được công ty dược phẩm của Đức sản xuất thành dạng thuốc chữa ho. Hêrôin gây
nghiện cao, độc hơn Morphin từ 5 đến 8 lần và khó cai nghiện hơn rất nhiều.
-
Bình thường Hêrôin tồn tại ở tinh thể màu trắng, nếu có lẫn tạp chất thì có màu
sắc khác nhau, từ màu trắng đến màu xám, có vị đắng, mùi chua như dấm ăn.
-
Hiện nay Hêrôin được sản xuất dưới dạng sau: dạng bột mịn, dạng bột được đóng
bánh hình chữ nhật nặng 350 gam, phổ biến ký hiệu ở bên ngoài là hình hai con
sư trư chầu quả cầu, ký hiệu 9999, ký hiệu ba hình sao năm cánh và nhãn hiệu
hình con voi ...
-
Hêrôin có khả năng gây nghiện rất nhanh cho người dùng, chỉ cần 2 đến 3 lần sử
dụng là có khả năng bị nghiện ngay, không cưỡng lại nổi. Khi nghiện Hêrôin,
người nghiện cảm thấy mình dũng cảm hơn, hoạt động tích cực hơn, không có cảm
giác xấu hổ, nhiều tưởng tượng, mơ mộng va quyến rũ hơn nhiều so với dùng thuốc
phiện và moocphin. Hêrôin độc gấp 5 -8 lần so với Moocphin nên người nghiện bị
suy sụp nhanh cả về thể chất và tinh thần, nếu dùng quá liều có thể dẫn tới tử
vong (chỉ cần một liều 0,06 gam người dùng có thể chết ngay sau khi rút kim
tiêm ra khỏi cơ thể). Các đối tượng nghiện thường sử dụng Hêrôin bằng 2 dạng:
Tiêm chính và hít.
* Cánh nhận biết bằng cảm quan: Thường tồn tại ở dạng tinh
thể màu trắng, hòa tan trong nước theo tỷ lệ 1/700. Hêrôin ở Đông Nam á
có màu trắng đến màu xám nhạt, nó thường được đóng thành bánh hình chữ nhật
nặng khoảng 350 gam hoặc 360 gam, nhãn ở bên ngoài là hình 2 con sư tử chầu quả
cầu, ký hiệu 999, biểu tượng con voi; Hêrôin Tây Nam á có màu trắng, trắng sữa,
màu nâu hoặc màu nâu nhạt; Hêrôin Trung và Nam Mỹ có dạng bột, màu trắng, màu
nâu, thậm chí có màu đen.
4.
Các chất ma tuý tổng hợp (thuốc lắc)
-
Các chất này được điều chế hoàn toàn từ các hoá chất trong phòng thí nghiệm. Nó
có tác dụng giảm đau không kém gì Moocphin, độ độc thuộc bảng A, rất nguy hiểm,
có tính gây nghiện, khả năng lạm dụng rất cao.
-
Đây là các chất gây ảo giác khoẻ mạnh giả tạo, nhất thời, tác động trực tiếp
lên hệ thần kinh thị giác, hệ thần kinh vận động, làm cho hình nhìn thấy bị
khuyết đại, méo mó, sai lệnh về kích thước, không phân biệt sáng tối, không có
khái niệm về không gian, gây ra những cơn co giật vùng đầu, mặt, cổ và các chi.
Vì vậy người dùng thuốc lắc có thể lắc suốt đêm mà không biết mệt, có nhận thức
hành vi lệch lạch như hò hét, dâm ô ....
-
Khi sử dụng ma tuý tổng hợp (thuốc lắc) người dùng có những ảo ảnh khác thường,
màu sắc chung quanh họ trở nên chói chang, rực rỡ hơn, những người đứng trước
họ trở lên to hơn, đẹp hơn hay hung tợn hơn, thậm chí chập chờn xuất hiện những
cơn ảo mộng bay lơ lửng trên những dám mây nhiều màu, tràn trề ánh sáng, sau
khi thuốc lắc hết tác dụng người nghiện trở nên mệt mỏi, buồn ngủ.
- Thường tồn tại ở dạng viên nén, viên con nhộng, dạng
ống thuốc tiêm, là chất ma tuý hiện đang được sử dụng rộng rãi trên thế giới,
nếu dùng nhiều gây ra bệnh hoang tưởng.
* Cánh nhận biết bằng cảm quan: Bình thường Methamphetamin,
MDMA tồn tại ở dạng lỏng, không màu, ít tan trong nước và dễ tan trong một số
dung môi hữu cơ khác. ở thị trường ma tuý bất hợp pháp thường được sử dụng dưới
dạng muối clohyđrat, chúng tồn tại dưới đạng viên nén, viên con nhộng, hoạt
dung dịch thuốc tiêm vì thế chúng có hàng trăm hình dạng và màu sắc khác nhau.
Tuy nhiên một số loại phổ biến thường có màu hồng, màu da cam, màu tím, màu
xanh lá cây ..., trên viên nén có một số ký hiệu như: chữ M; A, Love, VOP; 99,
hình lưỡi liềm, hình cá voi, hình trái tim, hình chiếc ô tô...
5. Một số loại ma túy mới xuất hiện
* Cocain (là
hoạt chất trích xuất từ lá cây Coca)
+ Tên khác: Crack, Ice, hay "Morphine
nhận tạo", thường tồn tại dưới Dạng tồn tại: bột, tinh thể
nhỏ, Màu trắng, không mùi, vị đắng. Côcain được chiết tách từ cây
Côca vào những năm 1880, nó được dùng là thuốc gây tê trong giải phẫu mắt. Hiện
nay do tiến bộ khoa học kỹ thuật đã sản xuất ra một số thuốc gây mê cục bộ an
toàn hơn nên nó không còn được sử dụng trong phẫu thuật.
Theo một số tài liệu được tham khảo thì cây
Côca du nhập vào Việt Nam khoảng đầu thế kỷ 20, được trồng chủ yếu ở một số
tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Người dân thường nhai lá nuốt nước để giải khát
và chống mệt mỏi.
* Ma tuý tổng hợp
Tại Việt Nam, sau một thời gian dài ngự trị
của thuốc phiện, Heroin, ma tuý tổng hợp được du nhập vào nước ta những
năm cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21. Ban đầu là những viên hồng phiến, sau đó là
viên nhộng (thường gọi thuốc lắc). Sau đó xuất hiện dạng bột (Ke), tinh thể
(đá) như hiện nay.
Do nhu cầu tiêu thụ trong
nước mạnh nên ma túy tổng hợp (MTTH) được đưa trái phép vào Việt Nam ngày một
nhiều, cả về chủng loại, mẫu mã. Bình thường Methamphetamin, MDMA tồn tại ở
dạng lỏng, không màu, ít tan trong nước và dễ tan trong một số dung môi hữu cơ
khác. Ở thị trường ma tuý bất hợp pháp thường được sử dụng dưới dạng muối
clohyđrat, chúng tồn tại dưới đạng viên nén, viên con nhộng, hoạt dung dịch
thuốc tiêm vì thế chúng có hàng trăm hình dạng và màu sắc khác nhau. Tuy nhiên
một số loại phổ biến thường có màu hồng, màu da cam, màu tím, màu xanh lá cây
..., trên viên nén có một số ký hiệu như: chữ M; A, Love, VOP; 99, hình lưỡi
liềm, hình cá voi, hình trái tim, hình chiếc ô tô...
* Ma tuý đá hay còn gọi là hàng đá, chấm
đá có chứa chất methamphetamine (meth) và amphethamine
(amph) thậm chí là niketamid được phối trộn phức tạp
từ các loại hoá chất (tiền chất) khác nhau trong đó thành phần
chính, phổ biến là methamphetamine .
- Loại ma tuý này được giới sử
dụng gọi là đá vì hình dạng bên ngoài trông giống đá -
là tinh thể kết tinh thành những mảnh vụn li ti, gần giống với hạt mì
chính (bột ngọt) hoặc giống hạt muối và óng
ánh giống đá.
Nếu dùng ATS thời gian dài sẽ gây nghiện.
Người sử dụng ATS thường thiếu ngủ, chán ăn, đánh trống ngực, chóng mặt và các
dấu hiệu cường giao cảm như: tăng huyết áp, tăng thân nhiệt và rối loạn tâm
thần, rối loạn nội tiết, rối loạn tâm sinh lý và nhiều chức năng khác của cơ
thể. Dùng ATS liều cao có thể dẫn tới loạn thần, ảo giác rất dễ tấn công người
khác và làm bị thương bản thân.
*
Kẹo cần sa: hiện nay đã xuất hiện một số loại kẹo, bánh có chứa cần sa,
được ngụy trang rất bắt mắt, có hình dáng rất giống với các loại kẹo dẻo, kẹo
mút thông thường, bánh chứa cần sa có mầu nâu socola và được đựng trong các túi
nhỏ từ 50 đến 200g. Khi sử dụng sẽ có cảm giác kích thích thần kinh, sảng khoái
khó kiểm soát được hành vi của bản thân, dễ khóc, dễ cười. Tuy nhiên khi sử
dụng lâu dài sẽ dẫn tói nghiện, khiến cho người sử dụng có những cảm nhận khác
hoàn toàn thế giới bên ngoài, dễ bị kích động dẫn đến những hành vi nhảy nhót,
đánh nhau, giết người. Cá biệt có trường hợp nhảy lầu vì tưởng mình biết bay,
hoặc đang đi xuống cầu thang.
* Tem giấy: còn
được gọi là bùa lưỡi, thực chất là một miếng giấy dán tem có kích thước 1.5 x
1.5 cm, trong miếng bìa có khoảng 25 tem giấy. Trên bìa in hình các nhân vật
nổi tiếng như Einstein hay các ca sĩ nổi tiếng, giống như miếng bìa chơi của
trẻ con, giá khoảng 20.000đ mỗi miếng tem. Được tẩm chất LSD là chất gây nghiện
được bán tổng hợp từ nấm cựa gà. Đây là chất gây ảo giác mạnh nhất cho đến nay,
chỉ cần vài chục microgam là có thể gây ảo giác, vì vậy được xem là chất ma túy
nguy hiểm nhất. Đa số người nghiện sẽ gây hại đến bố mẹ, người thân, bạn bè...
vì sau khi sử dụng sẽ xuất hiện ảo giác tưởng những người trước mặt là yêu
quái, quái vật....
* Tệ nạn hít “keo” (còn
gọi là lạm dụng dung môi hữu cơ)
Về nguyên tắc, các loại keo dán (gỗ,
nhựa, kim loại) bao gồm 2 thành phần chính: chất kết dính (polymer) và
dung môi, trong đó dung môi đóng vai trò hoà tan và pha loãng chất kết dính và
là một chất dễ bay hơi, sẽ là một tác nhân chính trong việc hít keo. Hiện tượng
hít keo dán (gỗ, nhựa, kim loại) thực chất là việc hít các dung môi hữu cơ,
việc sử dụng dung môi thông qua việc hít hơi của nó để tìm cảm giác sảng khoái.
Hiện nay một số thanh, thiếu niên (kể
cả học sinh phổ thông) ở một số thành phố lớn (đặc biệt là ở
thành phố Hồ Chí Minh) đang lạm dụng việc hít các dung môi hữu cơ
trong các loại keo dán gỗ, nhựa, kim loại để tìm ảo giác thay thế cho việc sử dụng
ma túy tổng hợp.
Tác hại của việc hít keo: một người sau khi
hít keo sẽ có tác dụng gây cảm giác lâng lâng, đê mê (kiểu ma
túy). Các dung môi hữu cơ này là loại dung môi bay hơi có thể gây
nghiện nếu thường xuyên hít, ngửi các chất này người hít có cảm giác sảng
khoái, ảo giác, thậm chí lú lẫn nếu hít quá nhiều mà người nghiện thường gọi là
“phê”. Nếu hít thời gian ngắn có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương,
gây trầm cảm, ức chế hô hấp, tổn hại phổi, hại gan, thận, gây suy tủy xương,
rối loạn nhịp tim, thoái hóa não, ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại biên; nếu
hít thường xuyên, lâu dài sẽ bị bệnh ung thư. Cũng như các chất gây nghiện
khác, khi đã nghiện dung môi bay hơi, người nghiện sẽ luôn nhớ cảm giác do nó
mang lại và phải tiếp tục sử dụng nó. Đến một lúc nào đó sử dụng liều cũ không
thỏa mãn, họ phải sử dụng liều cao hơn để đạt được cảm giác mong muốn, dần dần
họ trở thành “nô lệ” của chất gây nghiện.
* Trào
lưu hút “pin”(còn gọi là hút “thuốc lào Canada”)
Thời gian qua và hiện nay, một số thanh,
thiếu niên ở một số địa phương, đặc biệt là ở thành phố Hà Nội, Hải Phòng và
thành phố Hồ Chí Minh đang sử dụng và dần nghiện một loại thảo dược mới thuộc
họ cần sa có xuất xứ từ nước ngoài, mà dân chơi (người sử dụng) thường
gọi bằng các tên gọi khác nhau, ở Hà Nội, Hải Phòng dân chơi thường gọi là:
“pin”, “cỏ Malay”, còn ở thành phố Hồ Chí Minh dân chơi gọi là “cỏ Ca” hay còn
gọi là “thuốc lào Canada”, bởi chúng có xuất xứ từ Canada. Loại thảo dược này
được liệt vào danh mục các tiền chất ma túy và bị Nhà nước ta cấm buôn bán, sử
dụng.
Mọi hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển và
tổ chức sử dụng loại pin ma túy này đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Sử
dụng loại thảo dược này sẽ kích thích đến não người sử dụng ở mức độ nhẹ hơn ma
túy. Sau khi hút pin, người hút bị kích thích thần kinh, tùy theo ảo giác từng
người khi như bay bổng, lúc ngồi yên nhẹ nhàng trên ghế, đờ đẫn ngắm đèn đường.
Có người sử dụng xong cảm thấy phấn khích, tưởng tượng đang cầm micro mà đứng
hát hò vang trời. Loại pin này cũng gây nghiện như các loại ma túy khác, người
hút lâu dài sẽ tổn thương các tế bào não và có thể làm người sử dụng bị suy
nhược thần kinh, rối loạn nhận thức, mất khả năng tập trung.
PHẦN THỨ HAI
NHẬN BIẾT NGHIỆN MA TUÝ VÀ TÁC HẠI TỪ NGHIỆN
MA TÚY
CÁC PHƯƠNG PHÁP CAI NGHIỆN PHỔ BIẾN
Xuất phát từ thực tiễn tình trạng nghiện ma tuý ngày càng gia tăng đòi hỏi mọi
ngành, mọi cấp, các tổ chức xã hội, các lực lượng vũ trang và công dân cần làm
tốt công tác phòng chống nghiện ma tuý. Công tác phòng chống ma tuý có ý nghĩa
hết sức to lớn trong cuộc đấu tranh chống ma tuý, từng bước làm giảm, tiến tới
xóa hẳn tình trạng nghiện ma tuý ra khỏi đời sống xã hội.
I.
NHẬN THỨC CHUNG VỀ NGHIỆN MA TUÝ
1.
Khái niệm về nghiện ma tuý
Từ việc nghiên cứu các chuyên gia trong phòng, chống nghiện ma tuý đều thống
nhất quan điểm cho rằng người nghiện ma túy thông thường được thể hiện dưới hai
góc độ sinh học và xã hội. Sở dĩ như vậy bởi vì trong quá trình nghiện ở con
người có những đặc điểm tâm sinh lý điều khiển hoạt động của người nghiện làm
cho người nghiện bị lệ thuộc từ đó mà có những hành vi tác động xấu đến xã hội.
Mặt khác, ở mỗi giai đoạn người nghiện cũng có những biểu hiện khác nhau do đó
mà việc xác định khái niệm về người nghiện cũng có những cách hiểu khác nhau.
Theo quan niệm của y học cổ truyền thì người nghiện ma tuý là người bị mất cân
bằng về âm dương bởi trong con người luôn tồn tại bốn yếu tố đặc trưng đó
là Thuỷ, Hoả, Khí, Huyết. Khi sử dụng ma tuý ở những lần đầu
tiên người sử dụng sẽ không cảm nhận được khoái cảm mà thường có những biểu
hiện khó chịu như chóng mặt, buồn nôn. Vì thế, nếu tiếp tục sử dụng sẽ giúp cho
cơ thể thích nghi dần dần, do đó người sử dụng sẽ cảm thấy dễ chịu, thoải mái.
Y
học hiện đại lại cho rằng nghiện ma tuý là một loại bệnh tồn tại ở não con
người, dưới tác dụng của các chất gây nghiện nó làm cho các tế bào thần kinh
não bị tổn thương và làm thay đổi chức năng của não.
Nghiện ma tuý cũng được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Theo nghĩa rộng, có
quan điểm cho rằng nghiện ma tuý là tình trạng một bộ phận trong xã hội
gồm những người có thói quen dùng các chất ma tuý. Nếu hiểu theo nghĩa hẹp thì
nghiện ma tuý là sự lệ thuộc của con người cụ thể đối với các chất ma tuý. Sự
lệ thuộc đó sẽ tác động lên hệ thần kinh trung ương tạo nên những phản xạ có
điều kiện khó có thể quên hoặc từ bỏ được gây nên tâm trạng thèm muốn khiến
người sử dụng có những hành động mù quáng, mất hết lý trí gây nguy hiểm cho xã
hội.
Theo Luật Phòng, chống ma tuý (Luật số 73/2021/QH14) thì người nghiện ma tuý là người sử dụng chất
ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.
Nghiện ma tuý là hiện tượng ham mê đến mức
thành thói quen, là việc thường xuyên sử dụng chất ma tuý, với liều dùng ngày
càng cao, khi thiếu chất ma tuý có sự thèm muốn mãnh liệt, có sự thay đổi về
tính cách và hành vi.
Trên cơ sở một số quan điểm trên chúng tôi xin đưa ra một số đặc trưng cơ bản
của người nghiện ma tuý là:
Thứ
nhất, có sự ham muốn không kìm chế được và phải sử dụng nó bằng bất kỳ
giá nào.
Thứ
hai, có khuynh hướng tăng dần liều dùng vì chất gây nghiện chỉ có tác
dụng khi liều dùng lần sau phải cao hơn so với lần trước.
Thứ
ba, có trạng thái lệ thuộc đối với chất ma tuý về mặt tâm, sinh lý.
Thứ
tư, khi thiếu chất ma tuý trong cơ thể sẽ xuất hiện các triệu
chứng như uể oải, hạ huyết áp, lên cơn co giật, đau đớn...đặc biệt người nghiện
có thể làm bất cứ điều gì để có ma tuý nhằm thoả mãn cơn nghiện đang hành hạ.
*
Từ các khái niệm trên cần chú ý:
- Về mặt sinh học quan niệm nghiện ma tuý là
một trạng thái nhiễm độc đối với cơ thể do người đó dùng một chất tự nhiên hay
một chất tổng hợp gọi là chất ma tuý.
-
Trạng thái nghiện ma tuý thường có đặc điểm:
+
Có sự thèm muốn không cưỡng lại được, phải tiếp tục dùng;
+
Có khuynh hướng ngày càng tăng liều lượng chất ma tuý để thỏa mãn sự thèm muốn;
+
Có trạng thái lệ thuộc đối với chất ma tuý về mặt tâm sinh lý và sinh học, việc
dùng ma tuý sẽ dẫn tới nhiều rối loạn trong cơ thể gọi là hội chứng cai rất
buồn bực, khó chịu buộc phải dùng ma tuý trở lại;
+
Biết rõ tác hại ghê gớm của ma tuý, nhưng người nghiện ma tuý vẫn phải sử dụng
do sự đòi hỏi từ phía bản thân khó cưỡng lại.
-
Các rối loạn tâm thần do sử dụng ma tuý: Người nghiện ma tuý thường có hội
chứng quên, hội chứng rối loạn thần kinh sớm (ảo giác, hoang tưởng,
kích động ...) và hội chứng rối loạn thần kinh muộn (các rối loạn về
nhận thức, cảm xúc về tâm tính, các biến đổi nhân cách đặc trưng của người
nghiện):
+
Trạng thái loạn thần kinh sớm thường cấp diễn ở người nghiện ma tuý có thể có
những hành vi nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh, trở thành một vấn đề
trong xác định năng lực trách nhiệm hình sự.
+
Trạng thái loạn thần kinh muộn, người nghiện ma tuý bị méo mó về nhân cách tạo
nên sự ích kỷ, sự đòi hỏi hưởng thụ, mất dần tích cách, trách nhiệm của cá nhân
trong đời sống và hạnh phúc gia đình, thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến trật
tự an toàn xã hội.
2.
Cơ chế gây nghiện và quá trình nghiện ma tuý
a)
Cơ chế gây nghiện
Khi người ta mệt mỏi, đau đớn thì hệ thần kinh tiết ra chất Endoophin để làm
giảm đau đớn, mệt mỏi giúp phục hồi sức hoạt động bình thường của cơ thể. Người
ngào càng tập luyện, hoạt động tích cực thì cơ chế tiết Endoophin phục hồi sức
hoạt động của cơ thể càng tốt, đó là cơ chế tự nhiện của cơ thể. Các chất ma tuý
khi thâm nhập vào cơ thể có tác dụng mạnh hơn Endoophin gấp nhiều lần làm nhanh
chóng giảm mệt mỏi tạo cảm giác tỉnh táo, sảng khoái, lâng lâng. Cơ chế nhân
tạo này lặp đi, lặp lại nhiều lần dẫn đến thay thế cơ chế tự tạo Endoophin của
cơ thể, điều đó dẫn đến người nghiện lệ thuộc vào ma tuý.
b)
Các hình thức sử dụng ma tuý
- Hình thức hút: Người nghiện dùng thuốc phiện sống, thuốc phiện chín hoặc sái
thuốc phiện làm thành viên, sau đó dùng tẩu để hút với đèn dầu thực vật, người
nghiện nằm nghiêng, một người khác mồi thuốc cho hút, người nghiện mơ màng nhả
khói thuốc. Người nghiện tùy theo mức độ nặng hay nhẹ mà có thể hút hiều hay ít
thuốc phiện trong một ngày, thường thì từ 1 đến 5 liều. Hình thức này thường
được sử dụng ở những vùng núi cao nời có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống.
-
Hình thức chích: Là hình thức người nghiện ma tuý dùng chất ma tuý ở thể lỏng
tiêm thẳng vào mạch máu bằng bơm kim tiêm, hình thức này đơn giản, nhanh chóng
làm cho người nghiện thỏa mãn cơn nghiện, hiện nay hình thức này phổ biến ở các
thành phố, thị xã, khu du lịch...
+
Hình thức hít, ngậm, nuốt các sản phẩm ma tuý: Người nghiện dùng mũi, miệng để
hít, uống, ngậm, nuốt các chất ma tuý (ma túy tổng hợp. Hêrôin ...), hình thức
này không phải sử dụng các dụng cụ tiêm, chích và có tác dụng nhanh làm thỏa
mãn cơn nghiện của người nghiện.
c)
Quá trình nghiện
-
Dùng chất ma tuý và dẫn tới quen sử dụng ma tuý: Là trạng thái nghiện ở mức độ
nhất định khi cơ thể mất sự nhạy cảm đối với một loại thuốc hoặc nhóm thuốc gây
nên gự giảm bớt tác dụng của liều lượng cũ khi đã dùng được dùng nhiều lần. Nói
cách khác là người dùng bắt buộc phải tăng liều lượng mới được tác dụng như cũ.
-
Sự quen thuốc xen lẫn khi hai hoặc nhiều loại thuốc sử dụng cùng hệ thống hóa
chất hữu cơ trong tế bào sống (enzyn) mà cơ thể không thể phân biệt được những
lọai thuốc đó, do đó sự quen thuốc phát triển mặc dầu các loại thuốc là khác
nhau đến với người sử dụng.
-
Sự lệ thuộc vào thuốc: là trạng thái thích nghi một loại thuốc mà khi không
dùng nó sẽ dẫn đến triệu chứng mệt mỏi, buồn bực ...
-
Nghiện ma tuý là việc sử dụng thuốc theo nhu cầu, lặp đi lặp lại không vì mục
đích y học
-
Khoái cảm là trạng thái người sử dụng không cần phải lo nghĩ gì về sự
đời, không quan tâm đến bất gì việc gì trong đời nữa
-
Có những ảo ảnh và nhận thức sai lạc được tạo nên ở người sử dụng thuốc do mất
khả năng điều chỉnh hành vi và mất khả năng tư duy bình thường, nghe nhìn thấy
những âm thanh hình ảnh không tồn tại trong thực tế.
3.
Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý
* Nguyên nhân khách quan: đây là nhóm nguyên nhân gây nghiện
giữ vai trò quan trọng dẫn đến nghiện ma tuý, trước hết là những điều kiện
khách quan mà con người thường ngày phải tiếp xúc và va chạm, là điều kiện
sống, sinh hoạt, học tập và lao động, hầu hết người nghiện ma tuý là những
người nghèo, thất nghiệp, không có điều kiện học hành.
-
Sự hấp dẫn, sức hút mãnh liệt, sự lôi quấn kỳ lạ do cơ chế tác dụng dược lý của
chất ma tuý đánh lừa cảm giác con người, đã sử dụng ma tuý rồi thì muốn sử dụng
nữa, lần sau thích sử dụng nhiều hơn lần trước
-
Do sự mở cửa của kinh tế thị trường đã kéo theo nhiều tiêu cực và tệ nạn xã
hội, một bộ phận dân cư muốn làm giầu bằng mọi giá họ buôn bán ma tuý, tổ chức
lưu thông ma tuý, luồn lách đưa ma tuý đến các khu dân cư cho người nghiện sử
dụng.
-
Do sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng chính quyền các cấp chưa thường
xuyên, liên tục, sự phối hợp của các ngành, đoàn thể chưa chặt chẽ, l lkiểm
soát ma tuý ở cửa khẩu, biên giới còn mỏng, khâu quản lý thuốc tân dược ngây
nghiện của ngành y tế còn nhiều thiếu sót.
-
Công tác cai nghiện còn kém. tỷ lệ cai nghiện ít, tái nghiện cao
-
Công tác tuyên truyền giáo dục về tác hại của ma tuý chưa được coi trọng đúng
mức và thường xuyên liên tục.
-
Một số gia đình có lối sống buông thả, quản lý giáo dục con cái không đến nơi,
đến chốn, ít quan tâm đến con cái. Gia đình có nhiều người nghiện hoặc đứng ra
tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý ...
-
Thói quen lâu đời của đồng bào các dân tộc ít người ở vùng cao, việc trồng và
sử dụng thuốc phiện trở thành truyền thống, phong tục tập quán, không thể thay
đổi một sớm, một chiều.
* Nguyên nhân chủ quan:
-
Do lối sống buông thả, lười lao động thích hưởng thụ, dễ bị kích động lôi kéo
vào con đường sử dụng các chất ma tuý hoặc do bản thân gặp bế tắc chán nản các
đối tượng không làm chủ được bản thân dẫn đến tìm đến chất ma tuý.
-
Do tò mò hoặc bị rủ rê bắt trước một vài lần hút, hít thử để xem cảm giác lạ và
bị nghiện ma tuý lúc nào không biết
-
Do bản thân người có bệnh hiểm nghèo phải tập trung vào chữa bệnh và dùng các
thuốc gây nghiện và dẫn đến họ nghiện lúc nào không hay
-
Do sự hiểu biết về tác hại của các chất ma tuý, sử dụng các chất ma tuý của bản
thân người nghiện còn kém
-
Do sự buông lỏng giáo dục quản lý của gia đình, hoặc trong gia đình có mối quan
hệ bất hòa, gia đình có người vi phạm pháp luật ...
4.
Cách phát hiện người nghiện ma tuý
- Giai đoạn 1: Dùng ma tuý thấy người lâng lâng, dễ chịu, khoái
cảm, nếu không có ma tuý thì thấy nhạt nhẽo, thèm muốn.
- Giai đoạn 2: Dùng ma tuý trở thành nhu cầu, thiếu nó thèm muốn
không thể chịu được, phải đi tìm ma tuý bằng mọi cách.
- Giai đoạn 3: Dùng ma tuý với liều lượng ngày càng tăng lên.
- Giai đoạn 4. Dùng ma tuý và đi cai nghiện, quá trình diễn ra
phức tạp làm cho người nghiện khốn khổ về tinh thần, đau đớn về thể xác, kiệt
quệ về tinh thần.
- Giai đoạn 5: Nếu không cai nghiện ở giai đoạn 4 thì bước sang
giai đoạn cực kỳ nguy hiểm, khủng hoảng về tinh thần trầm trọng, hủy hoại về
thể xác, dễ dẫn tới hành vi thiếu lý trí, vô cùng nguy hiểm.
5.
Biểu hiện của người nghiện ma tuý
-
Ngáp, chảy nước mắt, toát mồ hôi, hay bực tức, ớn lạnh và nổi da gà, đau các
cơ, sút cân, co cứng cơ bụng, nôn và buồn nôn, tiêu chảy mất ngủ, trầm cảm, dễ
bị kích động, lo âu.
- Thoái hóa nhân cách: Chễ mảng công việc, làm việc ể oải hay nghỉ việc,
tiêu tiền nhiều hơn trước, bán cả tư trang, phương tiện đi làm mà không có lý
do rõ ràng, chính đáng, trộm cắp tài sản, lừa đảo.
+
Đi chơi khuya, ngủ ngày nhiều, hay ngáp vặt
+
Hút thuốc lá nhiều, làm cháy thủng chăn màn
+
ít tắm giặt, sống luộng thuộng
+
Tính tình thất thường hay lánh mặt người thân
+
Chơi bời, giao tiếp thường xuyên với bạn xấu, người xấu
|
Loại ma túy |
Khi đói thuốc (Cơn ghiền) |
Khi no thuốc (Cơn "phê") |
|
Heroin |
-
Nóng nảy, bồn chồn, hay bẻ tay, nói lý lẽ hay làm bất cứ chuyện gì để có
thuốc. -
Ngáp vặt, đau quặn bụng , chảy nước mắt sống, vã mồ hôi, tiêu chảy, đồng tử
nở lớn |
-
Thích êm dịu, trầm tư. -
Thích quan hệ tình dục tập thể. -
Mắt long lanh, mặt hơn hồng, vẻ ngây dại, uống nhiều nước, đồng tử teo nhỏ. |
|
Thuốc phiện |
-
Hoang mang, sợ hãi, nói dối như thật để xin tiền. - Ra
khỏi nhà khi đến cữ. Đau bụng, vã mồ hôi, mặt nhợt nhạt, đồng tử nở lớn |
-
Thích ở một mình, sợ tiếng ồn, tỏ ra siêng làm việt vặt, kể chuyện huyên
thuyên,lộn xộn. -
Ngứa như có kim châm nhẹ trên da, nóng trong cơ thể, mí mắt nặng. -
Xuất hiện các cố tất như : nhổ râu, cắn móng tay, nặn mụn... |
|
Cần sa |
-
Buồn chán, kém tập trung tư tưởng, bồn chồn tìm mọi cách ra khỏi nhà, ngang
bướng, phản ứng với người trong nhà. -
Nhức đầu, vã mồ hôi, mặt nhợt nhạt, tim đập mạnh |
-
Thích nghe nhạc mạnh, nói năng, ca hát huyên thuyên,cười khóc tự nhiên, tự
hủy hoại thân thể. Mặt
đỏ, mắt đỏ, mùi khét đặc biệt ở gáy và miệng. |
|
Thuốc an thần, gây ngủ, ma túy tổng hợp, LSD.... Methaphetamine, MAMD, Amphetamine ... |
-
Nóng nảy, bồn chồn, bức rức, dễ gây gổ với mọi người. -
Ngáp vặt, chảy nước mắt, nước mũi, vã mồ hồi, tiêu chảy, đồng tử nở lớn. |
-
Hưng phấn, kích động mất tự chủ, dễ sinh sự đánh nhau, tự hoại thân thể. -
Mặt đỏ, mắt đỏ, người nóng, uống nhiều nước. |
6. Tác hại của nghiện ma tuý:
6.1. Đối với bản thân người nghiện:
- Rất nhiều trường hợp bị tử vong do lạm dụng
ma tuý hoặc sử dụng ma tuý quá liều, ma tuý pha nhiều tạp chất...
- Ma tuý phá hoại thể xác và nhân cách người
nghiện gây di hại cho con cái từ bào thai.
- Khi sử dụng ma tuý cơ thể con người bị khai
thác nguồn năng lượng dự trữ làm cho con người sau khi hút thuốc thì mệt mỏi,
chán ăn, năng lượng không được bổ sung. Lâu dài cơ thể bị suy kiệt, rối loạn
tâm sinh lý mà điển hình là rối loạn trong hệ tiêu hoá, hệ tuần hoàn, hệ thần
kinh.
- Là một nguyên nhân chiếm tỷ lệ cao (70%)
qua con đường tiêm chính ma tuý lây truyền căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS.
6.2. Đối với gia đình người nghiện:
- Tiêu tốn tài sản của gia đình, người thân
cho việc thoả mãn cơn nghiện.
- Để thoả mãn cơn nghiện, người nghiện có thể
gây ra những hậu quả nghiêm trọng như: Đánh đập, chưởi bới, chém giết cha mẹ,
vợ con, anh em và người thân của mình. đây là nguyên nhân làm tan vỡ hạnh phúc
gia đình, ảnh hưởng cuộc sống cộng đồng.
- Trong nhà có người nghiện thì người thân có
nguy cơ bị lây nghiện cao.
6.3. Đối với trật tự an toàn xã hội:
- Ma tuý là bạn đồng hành của tội phạm, là
nguyên nhân dẫn đến các loại tội phạm khác như: trộm, cướp, cướp giật, cố ý gây
thương tích, giết người... Bất chấp pháp luật, đạo lý, quên cả tính mạng.
- Môi trường xã hội, nhất là những nơi có các
đối tượng nghiện đông bị ảnh hưởng nặng nề.
6.4. Đối với nền kinh tế:
- Hàng năm nước ta phải chi phí hàng trăm tỷ
đồng cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện, công tác cai nghiện ma tuý, công tác
phòng chống kiểm soát ma tuý. Đây cũng là một gánh nặng vì nếu số tiền đó được
đầu tư vào các chương trình phát triển kinh tế xã hội thì mang lại lợi ích và
nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng.
- Làm suy giảm lực lượng lao động của gia
đình và xã hội cả về số lượng và chất lượng. Người nghiện ma tuý hầu hết ở
trong độ tuổi lao động. Vì vậy vấn đề đào tạo, thay thế công nhân có tay nghề
cũng là vấn đề khó khăn.
II. CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ NGHIỆN MA TUÝ HIỆN
NAY
1. Phương pháp cắt ngang: (cai
vo) Phương pháp này nhằm cô lập bệnh nhân tại nơi riêng, không cho phép tiếp
xúc với môi trường bên ngoài, ngừng hoàn toàn việc sử dụng ma tuý, mặc cho bệnh
nhân lên cơn vật vã.
- Ưu điểm: không tốn kém
- Nhược điểm: làm cho bệnh nhân không chịu
nổi, có nguy hại đến tính mạng người nghiện.
- Phương pháp này có hiệu quả với những người
nhận thấy ma tuý là một sai lầm của cuộc đời mình cần phải nghiêm khắc với bản
thân mình.
2. Phương pháp giảm dần: Bằng
cách giảm dần liều lượng chất nghiện ma tuý mỗi ngày một ít trong thời gian từ
15 đến 30 ngày, đồng thời tăng cường thuốc an thần, làm cho người nghiện dần
quên đi việc dùng ma tuý.
- Ưu điểm: làm cho người nghiện thích nghi
dần, cơn nghiện giảm từ từ
- Nhược điểm: thời gian cắt cơn dài, tốn kém
về tiền của.
3. Phương pháp thuỷ miên: bằng
cách tạo cho người nghiện một giấc ngủ nhân tạo bằng thuốc ngủ từ 3-5 ngày.
Nuôi bệnh nhân bằng truyền dịch, chăm sóc bệnh nhân trong trường hợp đặc biệt.
- Ưu điểm: giảm cơn vật vã, không đau đớn
- Nhược điểm: đối với
bệnh nhân có tâm lý nội tại dễ gây nguy hại đến sức khoẻ.
4. Phương pháp choáng điện: bằng
cách dùng dòng điện gây co giật hôn mê làm mất cơn vật vã. Người nghiện quên
chất ma tuý và có cảm giác kinh sợ khi nhìn thấy chúng.
- Ưu điểm: đơn giãn, rẻ tiền, cắt cơn nghiện
nhanh, giúp người nghiện vượt qua giai đoạn vật vã.
- Nhược điểm: mang tính
chất tàn bạo, không được người nghiện hưởng ứng.
5. Phương pháp phẫu thuật thuỳ trán: phẫu
thuật nhằm xoá bỏ một số điểm ở thuỳ trán của não có quan hệ đến sự thèm muốn
chất ma tuý, làm cho người nghiện không còn cảm giác thèm ma tuý nữa.
- Ưu điểm: không những cắt được cơn nghiện mà
còn cai nghiện vĩnh viễn
- Nhược điểm: sau khi phẫu thuật bệnh nhân
không còn phân biệt được trái phải trong hành động và có thể gây án mạng.
6. Phương pháp dùng thuốc hướng thần:
Phương pháp này được áp dụng rộng rãi trên
thế giới. Các thuốc an thần chủ yếu là giảm lo âu: Benzodiazpine (diazpam,
sedusen…) thuốc an thần kinh (lovomepromazin, hacoperido) và các thuốc chống
trầm cảm (Melipramine hoặc Amirtylme), liều lượng sử dụng tuỳ thuộc từng người
nghiện, có tác dụng cắt cơn từ 7-10 ngày.
- Ưu điểm: giảm cơn vật vã và đau đớn nhanh
- Nhược điểm: phải có sự tham gia của các bác
sỹ chuyên khoa tâm thần để xử lý kịp thời các biến chứng.
7. Phương pháp đối kháng ma tuý:
- Dùng các chất đối kháng morphine như naloxo
và noltrexon là những chất đối kháng thực sự cạnh tranh đẩy ma tuý ra khỏi cơ
thể (receptor) làm mất tác dụng của morphine. Vì vậy người có sử dụng ma tuý
cũng không thấy thích thú nữa. Naltrexon uống đều đặn trong ngày từ 2 đến 3
tháng hoặc lâu hơn.
- Nhược điểm: gây nên trạng thái bứt rứt khó
chịu.
8. Phương pháp thay thế:
- Là phương pháp thay thế chất ma tuý (thuốc
phiện hoặc các dẫn xuất của thuốc phiện) bằng methadone. Thật ra Methadone là
một dạng thuốc phiện tổng hợp có tác dụng dược lý giống như thuốc phiện, dung
nạp chéo với thuốc phiện và ác chế phẩm của thuốc phiện. Thời gian bán huỷ 24
giờ nên chỉ cần uống một lần trong ngày là đủ. Người nghiện vẫn có thể làm việc
bình thường.
- Ưu điểm: Pha chế dưới dạng xirô uống được
hấp thụ hoàn toàn bằng đường tiêu hoá, không cần tiêm chích, do đó giảm nguy cơ
lây nhiễm HIV, viêm gan B… việc sử dụng dễ dàng, người bệnh không còn thèm nhớ
đến ma tuý trước đây, chỉ cần giảm liều từ từ rồi cai hẳn…
9. Liệu pháp tâm lý:
- Liệu pháp tâm lý trực tiếp: giải thích hợp
lý, thuyết phục, ám thị, thư giãn, luyện tập, liệu pháp hành vi.
- Liệu pháp tâm lý gián tiếp: Môi trường chăm
sóc bệnh nhân tận tình, thầy thuốc và gia đình kết hợp nâng đỡ tinh thần người
bệnh.
- Ưu điểm: không tốn kém, nhưng đòi hỏi các
nhà tâm lý phải có kỹ năng.
10. Phương pháp châm cứu:
- Châm cứu các huyệt để giúp người nghiện
vượt qua cơn nghiện, được tiến hành từ hiều năm nay tại trung tâm Bình
Triệu (thành phố Hồ Chí Minh).
- Ưu điểm: hỗ trợ nhanh, rẻ tiền, nhưng phải
tiệt trùng kim tốt.
11. Dùng các bài thuốc y học cổ truyền:
- Các loại thuốc đông y thường có nguồn gốc
từ thảo dược, an toàn, ít độc và ít tác dụng phụ, có hiệu lực hỗ trợ trong điều
trị cắt cơn nghiện ma túy, quá trình cắt cơn êm dịu, thuốc có khả năng bình ổn
các triệu chứng của hội chúng cai như là triệu chứng dị cảm và thèm ma túy.
- Nhược điểm: chưa thực hiện được nghiên cứu
mù kép và cơ chế tác dụng của thuốc. Hiện nay có 02 thuốc đông y đã được Bộ Y
tế cấp số đăng ký cho phép lưu hành trong các trung tâm cai nghiện (thuốc
cedemex và thuốc bông sen).
PHẦN THỨ BA
NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ CÁC CHẾ TÀI XỬ LÝ VI PHẠM
PHÁP LUẬT, TỘI PHẠM VỀ MA TUÝ
I. XỬ LÝ HÀNH CHÍNH
Ngày 31 tháng 12 năm 2021, Chính phủ ban hành
Nghị định số 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa
cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình. Nghị định này có hiệu lực
từ ngày 01 tháng 01 năm 2022.
Theo đó, hành vi vi phạm các quy định về
phòng, chống và kiểm soát ma túy bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000
đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.
2. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000
đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Tàng trữ, vận chuyển trái phép hoặc chiếm
đoạt chất ma túy nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
b) Tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm
đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy;
c) Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua,
bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma
túy.
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000
đồng đối với hành vi trồng các loại cây thuốc phiện, cây cần sa, cây coca, cây khát
và các loại cây khác có chứa chất ma túy.
4. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến
20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Người đứng đầu, người đại diện theo pháp
luật, người được giao quản lý cơ sở kinh doanh, dịch vụ, người quản lý phương
tiện giao thông hoặc cá nhân khác có trách nhiệm quản lý nhà hàng, cơ sở cho
thuê lưu trú, câu lạc bộ, hoạt động kinh doanh karaoke, hoạt động kinh doanh vũ
trường, kinh doanh trò chơi điện tử, các phương tiện giao thông để xảy ra hoạt
động tàng trữ, mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy trong khu vực, phương
tiện do mình quản lý;
b) Môi giới, giúp sức hoặc hành vi khác giúp
người khác sử dụng trái phép chất ma túy.
5. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến
40.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Cung cấp địa điểm, phương tiện cho người
khác sử dụng, tàng trữ, mua, bán trái phép chất ma túy;
b) Vi phạm các quy định về xuất khẩu, nhập
khẩu, tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, quá cảnh chất ma túy, thuốc gây
nghiện, thuốc hướng thần và tiền chất ma túy;
c) Vi phạm các quy định về nghiên cứu, giám
định, kiểm định, kiểm nghiệm, sản xuất, bảo quản, tồn trữ chất ma túy, tiền
chất ma túy;
d) Vi phạm các quy định về giao nhận, tàng
trữ, vận chuyển chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất ma
túy;
đ) Vi phạm các quy định về phân phối, mua
bán, sử dụng, trao đổi chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền
chất ma túy;
e) Vi phạm các quy định về quản lý, kiểm
soát, lưu giữ chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất tại
các khu vực cửa khẩu, biên giới, trên biển;
g) Thực hiện cai nghiện ma túy vượt quá phạm
vi hoạt động được ghi trong giấy phép hoạt động cai nghiện ma túy tự nguyện.
6. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến
50.000.000 đồng đối với hành vi cho mượn, cho thuê, chuyển nhượng hoặc sử dụng
giấy phép hoạt động cai nghiện ma túy tự nguyện vào các mục đích khác.
7.Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000
đồng đối với hành vi tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện khi chưa được đăng ký
hoặc cấp phép hoạt động.
8. Hình thức xử phạt bổ sung:
a) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm
hành chính đối với hành vi quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7 nêu
trên;
b) Tước quyền sử dụng Giấy phép, Chứng chỉ
hành nghề, giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự từ 06 tháng đến 12
tháng đối với hành vi quy định tại điểm a khoản 4 và khoản 6 nêu trên;
c) Đình chỉ hoạt động từ 03 tháng đến 06
tháng đối với hành vi quy định tại các điểm b và g khoản 5 nêu trên;
d) Trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm
hành chính quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7 nêu trên.
9. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do
thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 6 nêu trên.
II. QUY ĐỊNH CỦA QUÂN ĐỘI VỀ VI PHẠM LIÊN
QUAN ĐẾN MA TUÝ
Tại Điều 40, Thông tư 143/2023/TT-BQP ngày 27
tháng 12 năm 2023 của Bộ Quốc phòng quy định xử lý kỷ luật trong Quân đội nhân
dân có hiệu lực từ ngày 15/02/2024 quy định vi phạm liên quan đến ma tuý:
“Người có các hành vi vi phạm liên quan đến
ma túy như: Tàng trữ, mua bán, vận chuyển, tổ chức sử dụng, sử dụng trái phép
chất ma túy thì bị kỷ luật tước danh hiệu quân nhân, buộc thôi việc.”
III. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP
LUẬT HÌNH SỰ VỀ TỘI PHẠM MA TUÝ
Các tội phạm về ma túy được quy định tại
Chương XX, Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017).
Nhà nước độc quyền và thống nhất quản lý chất
ma túy là chất gây nghiện nguy hiểm với những quy định rất nghiêm ngặt. Vi phạm
các quy định thuộc chế độ quản lý các chất ma túy không chỉ gây khó khăn cho
việc kiểm soát chất ma túy của Nhà nước mà còn góp phần làm gia tăng số người
nghiện, qua đó đe doạ nghiêm trọng đến an toàn, trật tự công cộng, sức khoẻ và
sự phát triển lành mạnh của nòi giống cũng như ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt của
đời sống xã hội. Do tác hại lâu dài và nhiều mặt của các vi phạm các quy định
về chế độ quản lý chất ma túy như vậy nên mọi hành vi vi phạm ở bất kỳ khâu nào
của quá trình quản lý chất ma túy đều bị quy định là tội phạm.
Cụ thể các điều luật:
Điều 247. Tội trồng cây thuốc phiện, cây
côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm;
- Người phạm tội còn có
thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Điều 248. Tội sản xuất trái phép chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị phạt tù từ 02 năm đến 07
năm, tù chung thân hoặc tử hình;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.
Điều 249. Tội tàng trữ trái phép chất ma túy
- Tùy theo tính chất vi phạm, người phạm
tội bị phạt tù từ 01 đến tù chung
thân;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.
Điều 250. Tội vận chuyển trái phép chất ma
túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị
phạt tù từ 02 năm đến tù chung thân hoặc tử hình;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.
Điều 251. Tội mua bán trái phép chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị phạt tù từ 02 năm
đến tù chung thân hoặc tử hình;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.
Điều 252. Tội chiếm đoạt chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị
phạt tù từ 01 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.
Điều 253. Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán
hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị
phạt tù từ 01 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
- Người
phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm
nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Điều 254. Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển
hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép
chất ma túy
- Tùy theo tính chất vi phạm, người phạm
tội bị phạt tù từ 01 năm đến 10 năm;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.
Điều 255. Tội tổ chức sử dụng trái phép chất
ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị phạt tù từ 02 năm đến 20
năm hoặc tù chung thân;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến
05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Điều 256. Tội chứa chấp việc sử dụng trái
phép chất ma túy
- Tùy theo tính chất vi phạm, người phạm
tội bị phạt tù từ 02 năm đến 15 năm;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài
sản.
Điều 257. Tội cưỡng bức người khác sử dụng
trái phép chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị phạt tù từ 02 năm đến 20
năm hoặc tù chung thân.
- Người phạm tội còn có
thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
Điều 258. Tội lôi kéo người khác sử dụng trái
phép chất ma túy
- Tùy
theo tính chất vi phạm, người phạm tội bị phạt tù từ 01 năm đến 20
năm hoặc tù chung thân.
- Người phạm tội còn có
thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
Điều 259. Tội vi phạm quy
định về quản lý, sử dụng chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng
thần
- Tùy theo tính chất vi phạm, người phạm
tội bị phạt tù từ 01 năm đến 10
năm;
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ
10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc
làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
PHẦN
THỨ TƯ
CHỦ
TRƯƠNG CỦA ĐẢNG - NHÀ NƯỚC TRONG CÔNG TÁC
PHÒNG,
CHỐNG MA TUÝ VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA
1. Về chủ trương, chính sách của Đảng - Nhà nước, các văn bản của Quân
đội, Quân khu về PCMT
Phòng
ngừa và đấu tranh tội phạm về ma túy là một trong những biện pháp quan trọng
nhằm triệt để nguồn cung cấp chất ma túy cho người nghiện, từng bước ngăn chặn
tốc độ gia tăng, làm giảm số người nghiện mới để từng bước xóa bỏ tệ nạn nghiện
ma túy. Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 36/CT-TW, ngày 16/8/2019 về tăng
cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy. Ngày
21/02/2020 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 291/2008/QĐ-TTg về ban
hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 36/CT-TW; Quyết định số 1260/QĐ-BQP ngày 17/4/2020 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ban
hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 17/4/2020 của Bộ Chính trị về
tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Kế
hoạch số 4045/KH-BQP ngày 11/10/2021 của Bộ Quốc phòng về Thực hiện Chương
trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 trong Quân đội; Kế hoạch số
469/KH-BTL ngày 29/4/2020 của Bộ Tư lệnh Quân khu về thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW; Kế hoạch số: 1462/KH-QK của Quân khu về Thực hiện
Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 trong LLVT Quân khu.
Phòng ngừa tội phạm về ma túy là nội dung cơ bản trong Chương trình Quốc gia
phòng, chống tội phạm. Căn cứ Quyết định số 93/2001/QĐ-TTg ngày 13/6/2001 của
Thủ tướng Chính phủ về hàng năm lấy tháng 6 là "Tháng hành động phòng
chống ma túy" và ngày 26 tháng 6 là "Ngày toàn dân phòng, chống ma
túy", theo đó Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma
túy, mại dâm tổ chức phối hợp và triển khai mạnh mẽ.
Đảng và Nhà nước ta xác định tệ nạn xã hội trong đó có tệ
nạn nghiện ma túy đang là hiểm hoạ của đất nước. Do vậy, Đảng và Nhà nước ta
xác định kiên quyết chống tệ nạn nghiện ma túy. Phòng chống tệ nạn nghiện ma
tuý đó là một cuộc đấu tranh lâu dài gian khổ cần sử dụng đồng bộ nhiều biện
pháp và huy động sự kết hợp chặt chẽ của nhiều lực lượng tiến tới làm giảm,
từng bước loại trừ và loại bỏ tệ nạn nghiện ma túy ra khỏi đời sống xã hội.
Mọi chủ trương, biện pháp của Đảng, Nhà nước ta về kiểm
kiểm soát ma tuý nói chung, phòng chống nghiện ma tuý nói riêng được nêu rất cụ
thể trong nhiều văn bản như: Hiến pháp (2013); Bộ Luật Hình Sự (2015); Luật
phòng chống ma tuý (luật số 73/2021/HQ) được Quốc hội thông qua ngày 30 tháng 3
năm 2021 cùng với các văn bản pháp luật khác là những cơ sở pháp lý quan trọng
để huy động sức mạnh của Nhà nước và xã hội trong cuộc đấu tranh chống tệ nạn
nghiện ma tuý. Đồng thời nó cũng thể hiện thái độ kiên quyết của Đảng và Nhà
nước ta trong cuộc chiến này.
2.
Các giải pháp phòng, chống tội phạm về ma túy
Xuất phát từ tính chất tác hại của ma túy nên công tác
đấu tranh phòng, chống ma túy đã và đang là nhiệm vụ quan trọng của mọi quốc
gia, của mọi cấp, mọi ngành, trong đó có Quân đội. Để góp phần khắc phục những
thiếu xót, tận dụng những điểm mạnh trong công tác phòng chống tội phạm ma tuý,
xóa bỏ tệ nạn trong Lực lượng vũ trang Quân khu, từ những nguyên nhân và dự báo
đã nêu, tác giả xin đề xuất hai nhóm giải pháp cụ thể như sau:
2.1.
Nhóm những giải pháp chung
Tăng cường đề xuất xây dựng những chính sách
từ Đảng, Nhà nước và Quân đội như cải cách tiền lương, xây dựng nhà ở xã hội,
chính sách tuyển dụng quân nhân,… nhằm khắc phục tình trạng kinh tế khó khăn
tại một số gia đình quân nhân, đặc biệt là những gia đình người dân tộc thiểu
số, vùng cao, giáp biên giới; tránh tình trạng nhiều trường hợp gia đình khó
khăn, dễ nãy sinh những tư tưởng xấu, bị đồng tiền chi phối, là cơ sở cho những
đối tượng xấu lợi dụng, dụ dỗ buôn bán trái phép chất ma tuý để sinh lời; không
chỉ đối với quân nhân mà còn người thân, gia đình.
2.2
Nhóm những giải pháp đặc thù
- Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ,
chỉ huy các cấp:
Cấp uỷ, chỉ huy các cấp cần xác định định phòng, chống ma túy là một trong
những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, thường xuyên, lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì,
bền bỉ, tránh tư tưởng chủ quan, nóng vội; cần phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa
các lực lượng chuyên trách và sự tham gia
của các cơ quan, đơn vị cũng như toàn xã hội vào công tác phòng, chống ma túy. Làm tốt công tác giáo dục chính trị, quản lý, nắm
bắt diễn biến tư tưởng, tâm lý, sức khỏe của quân nhân; chủ động, kịp thời phát
hiện quân nhân, công nhân và viên chức quốc phòng có biểu hiện liên quan đến ma
túy để có biện pháp xử lý. Đồng thời nắm chắc tình hình tội phạm, tệ nạn
xã hội quanh khu vực đơn vị đóng quân, nhất là những đơn vị ở thành phố, thị xã
gần biên giới hoặc nơi có tình hình liên quan đến tội phạm, tệ nạn ma tuý diễn
biến phức tạp để có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn không để các loại tội phạm,
tệ nạn xã hội, xâm nhập vào đơn vị.
Nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò lãnh
đạo của cấp uỷ, chỉ huy các cấp trong công tác nắm tình hình chính trị, tư
tưởng đối với quân nhân nhân trong đơn vị; dự báo tình hình tội phạm, phối hợp
chặt chẽ với gia đình, chính quyền địa phương và các cơ quan có thẩm quyền trên
địa bàn nhằm đưa ra những biện pháp cụ thể để phòng, chống tội phạm về ma tuý;
tiếp tục quán triệt sâu Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống
và kiểm soát ma túy gắn với việc thực hiện Chiến lược quốc gia phòng,
chống và kiểm soát ma túy ở Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và
Chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016-2025, định hướng đến
năm 2030
- Tăng cường công tác
tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật:
Các cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền,
phổ biến Luật Phòng, chống ma túy. Trong công tác tuyên truyền cần thực hiện đa
dạng, phong phú, phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của cơ quan, đơn vị
để giúp quân nhân hiểu rộng, sâu về các chất ma túy, đặc biệt chú ý đến ma túy
tổng hợp, các loại chất ma túy mới xuất hiện thời gian gần đây như cần sa,
ketamine, ma túy đá, tem giấy, cỏ Mỹ, bóng cười… và tác hại của ma túy đối với
sức khỏe, sự duy trì của giống nòi, tệ nạn xã hội và tội phạm.
Tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn của tội phạm ma
túy, kỹ năng cần thiết để nâng cao khả năng phòng ngừa, tránh sa vào tệ nạn ma
túy; xây dựng chương trình tuyên truyền chuyên biệt cho các nhóm đối tượng có
nguy cơ cao để chủ động phòng, tránh. Gắn công tác tuyên
truyền với các hoạt động văn hóa giải trí tinh thần, thể dục thể thao, xây dựng
môi trường văn hóa lành mạnh trong cơ quan, đơn vị; tạo ra những “sân chơi” phù
hợp từ đó thu hút quân nhân vào các hoạt động bổ ích, giàu chất nhân văn, giúp họ
tránh xa các tệ nạn xã hội.
Quân nhân cần tích cực học tập tìm hiểu các
quy định của pháp luật về phòng chống ma túy; tìm hiểu về các dấu hiệu để nhận
biết người nghiện ma túy; luôn nói không với ma túy và tuyên truyền cho mọi
người phòng chống ma túy góp phần chung tay đẩy lùi tệ nạn và tội phạm ma túy
trong xã hội, xây dựng đơn vị tuyệt đối không có người sử dụng ma túy. Sau khi sử dụng rượu bia, hạn chế
tham gia tụ tập với người bên ngoài cơ quan, đơn vị đi hát karaoke, đến các
quán bar, giao lưu, tiếp xúc với các đối tượng phức tạp, không quen biết, tránh
có thể bị dụ dỗ, lôi kéo sử dụng ma tuý.
- Công tác tuyển chọn, chọn lọc
cán bộ, nhân viên, chiến sỹ:
Tổ chức kiểm tra chặt chẽ đối với thanh niên
nhập ngũ trong tuyển quân hàng năm để kịp thời phát hiện những trường hợp dương
tính và nghiện ma túy; kiểm tra sức khỏe định kỳ để sàng lọc tuyệt đối đối với
trường hợp quân nhân sử dụng trái phép chất ma túy.
- Công tác xử lý những vi phạm:
Tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm để kiên quyết và xử lý
nghiêm minh, đúng quy định của Quân đội, pháp luật Nhà nước đối với các trường
hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy, như tàng trữ trái
phép chất ma túy, buôn bán và sử dụng trái phép chất ma túy… Nâng cao chất
lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm ma túy đảm bảo đúng người,
đúng tội, đúng pháp luật, qua đó góp phần nâng cao tính răn đe, giáo dục.
Tiếp
tục triển khai thực hiện có hiệu quả đề án giữ vững và xây dựng cơ quan, đơn vị
đạt tiêu chuẩn không có ma túy. Duy trì hòm thư phát giác, tố giác tội phạm
nói chung và quân nhân sử dụng ma túy, có biểu hiện sử dụng ma túy nói riêng để
phát hiện và ngăn chặn kịp thời.
- Về công tác phòng ngừa tội phạm ma tuý:
Nêu cao tinh thần trách
nhiệm của các cấp ủy Đảng, người chỉ huy, cán bộ sĩ quan, quân nhân chuyên
nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng, hạ sĩ quan, binh sĩ trong công tác đấu
tranh và phòng chống tệ nạn, tội phạm ma túy. Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động
hợp pháp về ma túy, không để thất thoát, sử dụng sai mục đích các loại tiền
chất, thuốc hướng thần và các dược phẩm có chứa chất ma túy.
- Về công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng và
gia đình:
Tăng cường mối quan hệ giữa đơn vị, gia đình
và các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, giáo dục, phòng ngừa tệ nạn xã
hội. Phối hợp với chính quyền địa phương phát động phong trào toàn dân tham gia
phòng, chống ma túy, phát hiện, tố giác tội phạm, các tụ điểm mua bán, tổ chức
sử dụng trái phép chất ma túy tại địa bàn đóng quân và vận động quần chúng nhân
dân xóa bỏ diện tích trồng cây có chứa chất ma túy. Phối hợp chặt chẽ với lực
lượng Công an, Bộ đội Biên phòng các tỉnh thực hiện đồng bộ các giải pháp ngăn
chặn hoạt động mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy nhằm kiềm
chế, tiến tới đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn.
Trước tình hình vi phạm, tội phạm về ma túy trong
LLVT Quân khu tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra, để đạt
được hiệu quả bền vững trong công tác phòng ngừa tội phạm và tệ nạn ma túy ở cơ quan, đơn vị, cùng
với nâng cao nhận thức, trách nhiệm của quân nhân; cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần
triển khai những hành động, việc làm cụ thể, thường xuyên, liên tục để phòng
ngừa và kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm, tệ nạn ma túy, góp
phần thiết thực trong việc xây dựng LLVT Quân khu vững mạnh./.
0 Nhận xét