NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ
(Chuyên đề đã được thông qua Tổ tư vấn pháp luật Tòa án quân sự Quân khu 2)
Bên
cạnh những thành tựu về kinh tế, văn hóa, xã hội đạt được thì mặt trái của
nền kinh tế thị trường đã và đang tác động sâu sắc tới đời sống xã hội của
đất nước. Biểu hiện là các tệ nạn xã hội và tội phạm có chiều hướng ngày càng
gia tăng và diễn biến phức tạp, trong số đó có tệ nạn cờ bạc và tội phạm đánh
bạc. Trong những năm gần đây, tội phạm đánh bạc tồn tại dưới nhiều hình thức
với quy mô lớn nhỏ khác nhau; tài sản là phương tiện thanh toán việc được thua
có giá trị ngày càng cao; thủ đoạn mà các chủ thể sử dụng ngày càng tinh vi,
xảo quyệt hơn và nhất là sự xuất hiện của tội phạm sử dụng công nghệ cao (đánh
bạc qua mạng). Bên cạnh đó, thiệt hại mà tội đánh bạc gây ra cho xã hội
cũng tăng lên đáng kể. Từ việc trực tiếp xâm hại đến trật tự công cộng đến
những thiệt hại về vật chất và tinh thần cho gia đình và bản thân đối tượng
tham gia đánh bạc. Loại tội phạm này còn là nguyên nhân dẫn đến một số tệ nạn
xã hội và loại tội phạm nguy hiểm khác như tội tham nhũng, mại dâm, trộm cắp,
lừa đảo, cướp tài sản... làm ảnh hưởng đến nếp sống văn minh của nhân dân, làm
tha hóa đạo đức của một bộ phận dân cư, dẫn đến nhiều gia đình lâm vào hoàn
cảnh khó khăn, nợ nần... Việc đấu tranh phòng ngừa và ngăn chặn, đẩy lùi tội
phạm đánh bạc ra khỏi đời sống xã hội luôn được coi là nhiệm vụ cấp bách cho
toàn hệ thống chính trị của nước ta.
Trong
những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị đã lãnh đạo, chỉ đạo quản lý chặt chẽ quân nhân, tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm kỷ luật, pháp luật, trong đó có phòng ngừa các hành vi vi phạm liên quan đến đánh bạc. Kết quả đạt được đã góp phần tích cực nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, xây dựng Quân đội vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, tình hình vi phạm, tội phạm về đánh bạc, tổ chức đánh bạc trong Quân đội những năm qua vẫn diễn biến phức tạp; một số vụ việc nghiêm trọng, nhiều người tham gia vẫn xảy ra làm ảnh hưởng xấu đến hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống tốt đẹp của Quân đội.[1]
Đối
với LLVT Quân khu 2, trong những năm gần đây, tội phạm đánh bạc cũng có nhiều
diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống gia đình của một số
cán bộ, nhân viên, chiến sĩ. Các đối tượng tham gia đánh bạc bằng nhiều hình
thức khác nhau, trong đó có cả phương thức đánh bạc được du nhập từ nước ngoài (như
bài poker). Một số quân nhân có ý thức coi thường pháp luật bị các đối
tượng ngoài quân đội lôi kéo tham gia đánh bạc với số tiền lớn, không chỉ gây
ảnh hưởng đến cá nhân người vi phạm pháp luật mà còn dẫn đến nhiều gia đình lâm
vào hoàn cảnh khó khăn, nợ nần…
Trước yêu cầu đấu
tranh phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc
hoặc gá bạc nói riêng trong LLVT Quân khu; với mục đích giúp cho cán bộ, nhân
viên, chiến sỹ tại các cơ quan, đơn vị nắm được một số quy định của pháp luật
về tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc để từ đó nâng cao nhận thức, ý thức chấp
hành pháp luật và thực hiện tốt một số giải pháp phòng, chống loại tội phạm này
tại các cơ quan, đơn vị; chúng tôi giới thiệu chuyên đề “Quy định của pháp
luật về tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc hược gá bạc; một số biện pháp phòng
ngừa, ngăn chặn xảy ra trong Quân đội”.
Phần thứ nhất
MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ TỘI ĐÁNH BẠC
VÀ TỔ CHỨC ĐÁNH BẠC HOẶC GÁ BẠC
I. MỘT SỐ NỘI
DUNG CƠ BẢN VỀ TỘI ĐÁNH BẠC
1.1. Khái niệm
về tội phạm đánh bạc
Theo từ điển Luật học thì đánh bạc là hành vi tham gia
vào trò chơi được tổ chức bất hợp pháp mà sự được hoặc thua kèm theo việc được
hoặc mất lợi ích vật chất đáng kể về tiền, hiện vật hoặc các hình thức tài sản
khác[2].
Đồng thời, tại Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP
(22/10/2010) của Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định
tại Điều 248 và Điều 249 BLHS năm 1999 về tội “Đánh bạc” và tội “Tổ chức đánh
bạc hoặc gá bạc” đã đưa ra khái niệm về hành vi đánh bạc trái phép. Cụ thể:
“Đánh bạc trái phép là hành
vi đánh bạc được thực hiện dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được thua
bằng tiền hay hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép
hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng
với quy định trong giấy phép được cấp”[3].
Như vậy, có thể hiểu, chỉ khi người
chơi tham gia vào các trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật với mục đích vui chơi, giải trí do các cơ quan, tổ chức
được Nhà nước cấp phép thực hiện thì mới không bị coi là hành vi đánh bạc như: Sổ xố, lô tô hoặc chơi tại một số casino được cấp
phép dành cho người nước ngoài (tại Hải Phòng, Đà Nẵng, Lào Cai…)… Đối với hành
vi cá cược khác mà sự được thua bằng tiền hoặc hiện vật đều bị coi là hành vi
đánh bạc; kể cả việc cá cược thông qua các hình thức thi đấu thể
thao với số tiền hoặc hiện vật có giá trị không lớn (thậm chí chỉ là để mời
nhau ăn uống…) cũng bị coi là hành vi đánh bạc; trường hợp bị phát hiện thì tuỳ
theo tính chất mức độ mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu
TNHS.
Mặc dù,
hiện nay pháp luật chưa có định nghĩa cụ thể khái niệm tội phạm đánh bạc. Tuy
nhiên, qua các phân tích về hành vi đánh bạc đã nêu trên và quy định của BLHS
2015 thì có thể hiểu:“Tội phạm đánh bạc
là hành vi nguy hiểm cho xã hội và xâm phạm đến trật tự công cộng, do người có
năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện khi tham gia vào các trò chơi được tổ chức bất
hợp pháp mà việc được hoặc thua kèm theo việc được hoặc mất tiền hay hiện vật
có giá trị từ 5.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 5.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi
này hoặc hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc hoặc đã bị kết án về tội này hoặc tội tổ
chức đánh bạc hoặc gá bạc, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm”.
1.2. Quy định
của pháp luật về tội đánh bạc
Theo quy định tại
khoản 1 Điều 321 BLHS thì người có hành vi đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào
được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000
đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi
này hoặc hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá
bạc hoặc đã
bị kết án về tội này hoặc tội tổ chức
đánh bạc hoặc gá bạc, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng
đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06
tháng đến 03 năm.
Như vậy, một người bị coi là phạm tội đánh bạc nếu hành vi đánh bạc là
trái phép và tiền hoặc hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng trở lên. Còn nếu tiền
hoặc hiện vật dùng để đánh bạc trị giá dưới 5.000.000 đồng thì chỉ bị xử lý hình
sự (hay bị coi là tội phạm) nếu thuộc trường hợp đã bị xử
phạt vi phạm hành chính về hành vi đánh bạc hoặc hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc
hoặc đã bị kết án về tội đánh bạc hoặc tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc, chưa được
xóa án tích mà còn vi phạm.
* Về xác
định tiền hoặc hiện vật dùng để đánh bạc
- Theo quy định tại khoản 3 Điều 1 Nghị
quyết số 01/2010 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC thì tiền hoặc hiện vật dùng để
đánh bạc gồm các khoản:
+ Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc thu
giữ được trực tiếp tại chiếu bạc;
+ Tiền hoặc hiện vật thu giữ được trong
người các con bạc mà có căn cứ xác định đã được hoặc sẽ được dùng đánh bạc.
+ Tiền
hoặc hiện vật thu giữ ở những nơi khác mà có đủ căn cứ xác định đã
được hoặc sẽ được dùng đánh bạc.
- Việc xác định tiền hoặc hiện vật dùng
đánh bạc cần phân biệt theo các hình thức đánh bạc, cụ thể:
+ Trường hợp nhiều người cùng tham gia
đánh bạc với nhau (ví dụ chơi Ba cây, Phỏm, Xâm, Poker, Xóc đĩa)… thì số tiền, giá trị hiện vật dùng đánh bạc đối với từng
người đánh bạc là tổng số
tiền, giá trị hiện vật của tất cả những người cùng đánh bạc được nêu trên. Như
vậy, đối với các trường hợp ngồi xem, chầu rìa và thả cửa với số tiền nhỏ cũng
có thể bị truy cứu TNHS với số tiền đánh bạc của tổng tất cả những người chơi.
+ Trường hợp đánh bạc dưới hình thức chơi
số đề, cá độ bóng đá, cá độ đua ngựa... thì một lần chơi số đề, một lần cá độ
bóng đá, một lần cá độ đua ngựa... (để tính là một lần đánh bạc) được hiểu là
tham gia chơi trong một lô đề, tham gia
cá độ trong một trận bóng đá, tham gia cá độ trong một
kỳ đua ngựa... trong đó người chơi có thể chơi làm nhiều đợt. TNHS
được xác định đối với người chơi một lần đánh bạc trong các trường hợp này là
tổng số tiền, giá trị hiện vật dùng để chơi trong các đợt đó.
Ví dụ: Ngày 20-7-2023,
trong khoảng thời gian từ 10 giờ đến 16 giờ, B mua ba số đề trong một lô đề cụ
thể là: mua số 17 với số tiền là 500.000 đồng, mua số 20 với số tiền là
2.100.000 đồng, mua số 25 với số tiền 3.000.000 đồng; trong trường hợp này, chỉ coi B
đánh bạc một lần với số tiền dùng để mua số lô đề là 5.600.000 đồng.
+ Việc xác định số tiền hoặc giá trị hiện
vật của người chơi đề, cá độ dùng đánh bạc dưới hình thức
chơi số đề, cá độ bóng đá, cá độ đua ngựa... còn căn cứ vào thời điểm người
đánh bạc bị phát hiện; thắng hay thua. Cụ thể:
+ Trường hợp người chơi số đề, cá độ
không trúng số đề, không thắng cược cá độ hoặc bị phát hiện, ngăn chặn trước
khi có kết quả mở thưởng thì số tiền mà họ dùng đánh bạc là tổng số tiền mà họ
đã bỏ ra để mua số đề, cá độ.
+ Trường hợp người chơi số đề, cá độ có
trúng số đề, thắng cược cá độ thì số tiền mà họ dùng đánh bạc là tổng số tiền
mà họ đã bỏ ra để mua số đề, cá độ cộng với số tiền thực tế mà họ được nhận từ
chủ đề, chủ cá độ.
Ví dụ: B mua số
đề với số tiền là 10.000.000 đồng; tỷ lệ được thua là 70 lần. Nếu B không trúng
hoặc trúng nhưng bị Công an phát hiện, bắt giữ trước thời điểm mở thưởng thì
xác định B phạm tội đánh bạc với số tiền dùng đánh bạc là 10.000.000 đồng. Nếu
B trúng và bị phát hiện sau thời điểm mở thưởng thì xác định B phạm tội đánh
bạc với số tiền dùng đánh bạc là 10.000.000 đồng (là tiền dùng mua số đề) +
700.000.000 đồng (là tiền trúng đề) = 710.000.000 đồng.
* Về xác định một người đã bị xử
phạt vi phạm hành chính về hành vi đánh bạc hoặc tổ chức đánh bạc, gá bạc mà
còn vi phạm
Đây là trường hợp trước đó người này đã
bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi “Đánh bạc” hoặc “Tổ
chức đánh bạc hoặc gá bạc” và tính từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt
hay kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt lần trước chưa đủ 02
năm (đối với trường hợp bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính) hoặc chưa đủ 01
năm (đối với trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính) thì lại tiếp tục có hành
vi đánh bạc.
* Về xác định một người đã bị kết án về tội đánh bạc hoặc tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm
Đây là trường hợp trước đó người này đã bị Tòa án xét
xử và kết tội về một trong các tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc nhưng
chưa chấp hành xong bản án hoặc tuy đã chấp hành xong bản án nhưng tính từ khi
chấp hành xong hình phạt chính (hoặc hết thời gian thử thách án treo) chưa được
01 năm (nếu hình phạt là cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù
nhưng được hưởng án treo) hoặc chưa đủ 02 năm (nếu bị phạt tù đến 05 năm) hoặc chưa đủ 03 năm
(nếu bị phạt tù trên 05 năm) thì lại tiếp tục có hành vi đánh bạc.
- Người phạm tội bị xử phạt tù từ 03 năm đến 07 năm
nếu thuộc một trong các trường hợp:
+ Có tính chất
chuyên nghiệp, là trường hợp đánh bạc từ 05 lần trở lên mà tổng số tiền,
giá trị hiện vật dùng đánh bạc của từng lần đánh bạc bằng hoặc trên mức tối
thiểu để truy cứu trách nhiệm hình sự (từ 5.000.000 đồng trở lên) và
lấy tiền, hiện vật do đánh bạc mà có làm nguồn sống chính thì người đánh bạc
phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc với tình tiết định
khung “có tính chất chuyên nghiệp”[4].
+
Tiền hoặc
hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50.000.000 đồng trở lên;
+ Sử dụng mạng
internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội. Được
hiểu là việc sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các
phương tiện điện tử để đánh bạc trực tuyến (như hình thành nên các chiếu bạc
online hoặc sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện
điện tử để tổ chức đánh bạc, gá bạc). Việc người phạm tội sử dụng mạng
internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử khác như là
phương tiện để liên lạc với nhau (ví dụ: nhắn tin qua điện thoại, qua email,
zalo, viber.... để ghi số đề, lô tô, cá độ đua ngựa...) mà không hình thành nên
các trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật trực tuyến thì không thuộc
trường hợp “Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và
các phương tiện điện tử để phạm tội” [5]. Hiện nay, tình trạng đánh bạc bằng công nghệ cao (cờ bạc mạng) đang nở
rộ, dưới hình thức tinh vi, quy mô rộng khắp cả nước, thậm chí xuyên biên giới.
Việc số người và số tiền tham gia rất lớn vào những vụ đánh bạc này đang gây
bất ổn xã hội và kéo theo nhiều hệ lụy đi kèm. Ngoài việc các đối tượng tổ chức
các đường dây đánh bạc bằng công nghệ cao bị xử lý hình sự về tội “Tổ chức đánh
bạc” thì người tham gia đánh bạc bằng hình thức này cũng có thể bị truy cứu
TNHS về tội “Đánh bạc” theo khung tăng nặng. Điều đó đặt ra yêu cầu trong việc
nâng cao ý thức cảnh giác và ý thức chấp hành pháp luật đối với mỗi người dân
nói chung, mỗi quân nhân nói riêng.
+ Tái phạm nguy hiểm:
Đây là trường hợp người này trước đó có nhiều lần phạm tội, lần phạm tội gần
nhất đã bị Tòa án áp dụng tình tiết tái phạm trong bản
án mà lần này lại phạm tội đánh
bạc.
Ngoài ra, người phạm tội đánh
bạc còn có
thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
II. MỘT SỐ NỘI DUNG
CƠ BẢN VỀ TỘI PHẠM TỔ CHỨC ĐÁNH BẠC HOẶC GÁ BẠC
2.1. Thế nào là hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc?
- Tổ chức đánh bạc là hành vi tập hợp, rủ rê, lôi kéo nhiều người (từ hai người trở lên) tham gia vào việc
đánh bạc được thua bằng tiền, tài
sản hoặc hiện vật dưới bất kỳ hình thức nào như: Lô, đề, cá độ bóng đá, đá gà, xóc đĩa, tổ tôm, đánh cờ... Thông thường người đứng ra tổ chức có sự chuẩn bị, bàn bạc, sắp xếp kế hoạch đánh bạc rồi mới tập hợp, rủ rê những người khác tham gia.
- Gá bạc là
hành vi tạo điều kiện về địa điểm cho việc đánh bạc, tức là có hành vi cho thuê, cho mượn hoặc đi thuê, mượn địa điểm (có thể là nhà ở, phòng làm việc,
kho tàng, doanh trại…), phương tiện (xe, tàu…) để cho người khác sử dụng làm nơi tụ tập đánh bạc. Bản chất của gá bạc là mục đích trục lợi qua con bạc thông qua việc lấy tiền vào cửa, mua bán tài sản của con bạc với giá rẻ, kinh doanh các dịch
vụ ăn uống… Hành vi gá bạc cũng là một biểu hiện của hành vi tổ chức đánh bạc và do vậy, hành vi gá bạc được nói đến khi người có hành vi đó không phải là người có hành vi như chuẩn bị, lôi kéo, cưỡng ép người khác tham
gia đánh bạc.
2.2. Quy định của pháp luật về tội tổ chức đánh bạc hoặc gá
bạc
Điều 322 BLHS quy
định người nào tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc trái phép
thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến
300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
+ Tổ chức cho 10 người đánh bạc trở lên trong cùng một lúc mà tổng số tiền, hiện vật dùng đánh bạc trị giá 5.000.000 đồng trở lên hoặc tổ
chức 02 chiếu bạc trở lên trong cùng một lúc mà tổng số tiền, hiện vật dùng
đánh bạc trị giá 5.000.000 đồng trở lên;
+ Sử dụng địa điểm thuộc quyền sở hữu hoặc quản lý của
mình để cho 10 người đánh bạc trở lên trong cùng một lúc mà tổng
số tiền, hiện vật dùng đánh bạc trị giá 5.000.000 đồng trở lên hoặc cho 02
chiếu bạc trở lên trong cùng một lúc mà tổng số tiền, hiện vật
dùng đánh bạc trị giá 5.000.000 đồng trở lên;
+ Tổng số tiền, hiện vật dùng đánh bạc trong cùng 01 lần trị giá 20.000.000 đồng
trở lên;
+ Có tổ chức nơi cầm cố tài sản cho người tham gia đánh bạc; có lắp đặt trang
thiết bị phục vụ cho việc đánh bạc hoặc phân công người canh gác, người phục vụ
khi đánh bạc; sắp đặt lối thoát khi bị vây bắt, sử dụng phương tiện để trợ giúp cho việc đánh bạc;
+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi đánh bạc, tổ chức
đánh bạc hoặc gá bạc hoặc đã bị kết án về các tội này nhưng chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm
đến 10 năm:
+ Có tính chất chuyên nghiệp; hiện nay, chưa có văn bản hướng hướng dẫn cụ thể trong
việc áp dụng tình tiết này đối với tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc. Tuy nhiên,
qua một số văn bản hướng dẫn có liên quan thì có thể hiểu phạm tội có tính chất chuyên nghiệp đối với tội “Tổ
chức đánh bạc hoặc gá bạc” là phạm tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc từ 05 lần
trở lên, không phân biệt đã bị truy cứu TNHS hay chưa bị truy cứu TNHS nếu chưa
hết thời hiệu truy cứu TNHS hoặc chưa được xóa án tích và người phạm tội lấy
khoản lợi bất chính thu được từ việc phạm tội làm nguồn sống chính.
+ Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên;
+ Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương, tiện
điện tử để
phạm tội (tương tự như đối với tội “Đánh bạc”);
+ Tái phạm nguy hiểm.
Ngoài ra, người phạm tội này còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến
100.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản sử dụng vào việc
phạm tội.
III. XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH, XỬ LÝ KỶ LUẬT ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ HÀNH VI
ĐÁNH BẠC, TỔ CHỨC ĐÁNH BẠC HOẶC GÁ BẠC
3.1. Xử phạt vi phạm hành chính:
Người có hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc nhưng chưa đến mức bị
truy cứu TNHS thì tuỳ theo mức độ mà bị xử phạt vi phạm hành chính từ 200.000
đồng đến 20.000.000 đồng và buộc phải nộp lại số
lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm. Ngoài ra, người có hành
vi vi phạm có thể bị áp dụng một số hình phạt bổ sung như: Tịch thu tang vật,
phương tiện vi phạm hành chính; đình chỉ hoạt động từ 06 tháng đến 12 tháng đối
với pháp nhân vi phạm; trục xuất đối với người nước ngoài [6].
3.2. Xử lý kỷ luật
*
Đối với hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc
hoặc gá bạc chưa đến mức bị truy cứu TNHS:
Theo
quy định tại Điều 42 Thông tư số 143/2023/TT-BQP thì người có hành vi đánh bạc,
tổ chức đánh bạc, gá bạc trái phép thì bị kỷ luật khiển trách hoặc cảnh cáo. Người vi phạm có thể bị xử lý kỷ luật
từ hạ bậc lương, giáng chức, cách chức đến giáng
cấp bậc quân hàm nếu: Là chỉ huy; đã bị xử lý kỷ luật mà còn vi phạm; lôi kéo
người khác tham gia; cho thuê địa điểm đánh bạc.
Ngoài ra, tại khoản 9 Điều 4 Thông tư số 143/2023/
TT-BQP thì người chỉ huy các cấp còn phải chịu trách nhiệm về tình hình vi phạm kỷ luật, vi phạm pháp luật của quân nhân thuộc
quyền; tùy tính chất, mức độ vi phạm, hậu quả gây ra của vụ việc và mức độ liên quan đến trách nhiệm
của người chỉ huy trực tiếp và trên
một cấp để xác định hình thức kỷ luật theo
quy định.
*
Xử lý kỷ luật đối với hành vi vi phạm pháp luật và bị Toà án áp dụng hình phạt
cụ thể:
- Cảnh cáo, phạt tiền
thì bị kỷ luật từ cảnh cáo đến hạ bậc lương.
- Cải tạo không giam
giữ thì bị kỷ luật từ giáng chức, cách chức đến giáng cấp bậc quân hàm.
- Phạt tù nhưng cho
hưởng án treo thì bị kỷ luật từ cách chức, giáng cấp bậc quân hàm đến tước quân
hàm sĩ quan.
- Phạt tù có thời hạn
và phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ thì đương nhiên bị tước danh
hiệu quân nhân hoặc buộc thôi việc kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật.
IV. THI HÀNH KỶ LUẬT
ĐẢNG ĐỐI VỚI ĐẢNG VIÊN VI PHẠM PHÁP LUẬT
* Về nguyên tắc: Kỷ luật đảng không thay thế kỷ luật hành chính, kỷ luật đoàn thể hoặc
việc xử lý bằng pháp luật và ngược lại (trừ trường hợp có quy định khác). Tổ
chức đảng sau khi xem xét, xử lý hoặc chỉ đạo việc xem xét, xử lý về kỷ luật
đảng, phải chỉ đạo hoặc đề nghị ngay với các tổ chức có trách nhiệm xem xét, xử
lý kỷ luật về hành chính, đoàn thể hoặc xử lý hình sự cho đồng bộ, kịp thời.
* Về thi hành kỷ luật đối với
đảng viên vi phạm pháp luật:
- Đảng viên bị khởi tố, truy tố hoặc bị tạm giam thì tổ
chức đảng có thẩm quyền chủ động, kịp thời kiểm tra, kết luận và xem xét, xử lý
kỷ luật đảng viên có vi phạm đến mức phải xử lý, không chờ kết luận hoặc tuyên
án của tòa án; không cần quyết định cho đảng viên, cấp ủy viên trở lại sinh
hoạt mới xem xét, xử lý kỷ luật. Sau khi có bản án hoặc quyết định của tòa
án nếu thấy cần thiết, tổ chức đảng có thẩm quyền kỷ luật xem xét lại việc kỷ
luật đảng đối với đảng viên đó.
- Đảng
viên có vi phạm bị truy nã hoặc bị tòa án tuyên phạt từ hình phạt cải tạo không
giam giữ trở lên thì tổ chức đảng có thẩm quyền quyết định khai trừ hoặc xoá
tên trong danh sách đảng viên (đối với đảng viên dự bị), không phải theo quy
trình thi hành kỷ luật.
Tổ chức
đảng có thẩm quyền quyết định khai trừ hoặc xoá tên đảng viên thông báo bằng
văn bản cho chi bộ nơi đảng viên sinh hoạt và các tổ chức đảng nơi đảng viên đó
là thành viên.
- Đảng viên, cấp ủy viên bị tòa án tuyên phạt hình phạt
thấp hơn hình phạt cải tạo không giam giữ, sau khi bản án có hiệu lực pháp
luật, tổ chức đảng có thẩm quyền phải quyết định cho đảng viên trở lại sinh
hoạt đảng, cấp ủy viên trở lại sinh hoạt cấp ủy và xem xét để quyết định xử lý
kỷ luật theo đúng quy trình.
- Đảng
viên bị xử oan, sai đã được tòa án quyết định hủy bỏ bản án hoặc thay đổi mức
án, cơ quan có thẩm quyền đình chỉ vụ án thì các tổ chức đảng có thẩm quyền
phải kịp thời xem xét lại quyết định kỷ luật đối với đảng viên đó, kể cả trường
hợp đã chết.
Phần thứ hai
NGUYÊN NHÂN XẢY RA
TỘI PHẠM VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA, NGĂN CHẶN TỘI PHẠM ĐÁNH BẠC, TỔ CHỨC
ĐÁNH BẠC XẢY RA TRONG QUÂN ĐỘI
I. NGUYÊN NHÂN XẢY RA
TỘI PHẠM
Qua
một số vụ án đã nêu trên và việc đánh giá tình hình tội phạm đánh bạc, tổ chức
đánh bạc đã và đang xảy ra trong toàn xã hội, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại đến
Quân đội, có thể chỉ ra một số nguyên nhân dẫn tới loại tội phạm này như sau:
1.1. Khách quan
- Do
sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường dẫn đến sự phân hoá giàu, nghèo, bất
bình đẳng trong xã hội ngày càng nhiều; phần nào cũng ảnh hưởng đến tư tưởng,
lối sống của cán bộ, chiến sĩ. Bên cạnh đó, nhiều đối tượng là người ngoài quân
đội đã cố tình dụ dỗ, lôi kéo quân nhân vào các tệ nạn cờ bạc bằng nhiều thủ
đoạn tinh vi để trục lợi (như cho người đánh bạc vay tiền lãi suất cao hay “vay
nóng”, thu tiền hồ, cầm cố tài sản…. Những đối tượng này thường nhắm đến những
người có nguồn thu nhập ổn định từ lương trong quân đội để lôi kéo như sĩ quan,
quân nhân chuyên nghiệp… Trường hợp, người đánh bạc mất khả năng thanh toán thì
các đối tượng sẽ tố cáo việc vay nợ đến cơ quan, đơn vị quản lý quân nhân để
gây sức ép và thực tế đã có những trường hợp quân nhân phải ra khỏi quân đội.
- Một số trò chơi dân gian thường được diễn ra trong các dịp
lễ hội, tết của người dân Việt Nam cũng là cơ hội cho một số đối tượng biến
tướng thành các hình thức cờ bạc như xóc đĩa, chọi gà, tôm cua cá, đánh bài....
Người tham gia ban đầu chỉ với mục đích giải khuây nhưng vì sự được, thua mà
dần mất kiểm soát và biến mình thành con bạc lúc nào không hay.
- Sự
phát triển của công nghệ thông tin đã và đang biến môi trường không gian mạng
thành “sòng bạc” quy mô lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt
Nam. Chỉ cần có thiết bị kết nối mạng internet, bất kể không gian, thời gian
nào thì người sử dụng cũng có thể tham gia đánh bạc đã gây ra nhiều hệ luỵ cho
toàn xã hội. Các đối tượng tổ chức đánh bạc sử dụng nhiều phương thức quảng
cáo, tiếp thị khác nhau trên không gian mạng với nội dung liên quan đến việc
kiếm tiền nhanh chóng mà không phải bỏ nhiều công sức, kiếm tiền theo hội
nhóm... Mặc dù trong thời gian qua, LLVTQK chưa phát hiện và xử lý trường hợp
nào liên quan đến cờ bạc mạng; tuy nhiên, với hậu quả mà cờ bạc mạng có thể gây
ra cũng đặt cho cấp uỷ, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong việc nâng cao tinh
thần cảnh giác và ý thức chấp hành pháp luật cho toàn thể cán bộ, chiến sĩ
thuộc quyền.
1.2 Chủ quan
- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức
triển khai cụ thể hóa chỉ thị, nghị
quyết, hướng dẫn của trên về phòng,
chống vi phạm, tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh
bạc ở một số cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị có thời điểm chưa sâu, chưa sát tình hình thực tế.
Công tác kiểm tra nắm tình hình chưa sâu sát, chưa dự báo kịp thời những nguy
cơ tiềm ẩn để có biện pháp ngăn chặn. Cá biệt có đơn vị còn chủ quan, buông
lỏng công tác quản lý, canh phòng, bảo vệ để quân nhân và những người ngoài
quân đội đánh bạc trong khu vực do quân đội quản lý.
- Việc nắm và thực
hiện chức trách, chế độ công tác, duy
trì nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật, quản lý bộ đội của một số chỉ huy đơn vị thiếu chặt chẽ, không tuân thủ đúng quy định của Điều lệnh quản
lý bộ đội, Chỉ thị số 79/CT-BQP (24/7/2023)
của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về xây
dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu
mực, tiêu biểu”, Chỉ thị số 22/CT-TM (05/7/2019) của Tổng Tham mưu trưởng về
việc tăng cường một số biện pháp trong
công tác giáo dục, quản lý chấp hành pháp luật
Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Còn có trường hợp để quân nhân đánh bạc
trong giờ hành chính hoặc khi thực hiện nhiệm vụ ngoài doanh trại.
-
Một số quân nhân, công chức, công nhân và viên
chức quốc phòng nhận thức về pháp luật, điều lệnh, điều lệ, quy chế, quy định, tác hại của tệ nạn
cờ bạc chưa đầy đủ, sâu sắc; ý thức tự
giác tu dưỡng, rèn luyện, phẩm chất
đạo đức, lối sống, chấp hành kỷ luật, pháp luật kém; một số quân nhân có hoàn cảnh khó khăn hoặc muốn làm giàu nhanh chóng mà không muốn bỏ
công sức dẫn đến thực hiện hành vi phạm tội. Một số trường hợp thể hiện ý thức
coi thường pháp luật khi tham gia đánh bạc nhiều lần với số tiền lớn hay đánh
bạc tại những địa điểm công cộng.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA, NGĂN CHẶN TỘI PHẠM ĐÁNH BẠC VÀ TỔ CHỨC
ĐÁNH BẠC XẢY RA TRONG QUÂN ĐỘI
Qua các nguyên nhân đã nêu trên và
dự báo trong thời gian tới tình hình vi phạm, tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh
bạc tiếp tục diễn biến phức tạp, nhiều
phương thức, thủ đoạn mới tinh vi hơn với
tính chất, mức độ, hậu quả ngày càng nghiêm trọng, đa dạng về thành phần, lứa tuổi, xảy ra ở hầu hết các địa phương; xu hướng các đối tượng sử dụng không gian mạng để phạm tội ngày càng
nhiều. Để nâng cao hiệu quả công tác
phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn và
giảm thiểu vi phạm, tội phạm đánh bạc, tổ chức
đánh bạc trong LLVTQK, Tòa án quân sự Quân khu 2 đề nghị các cơ quan, đơn vị
thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:
- Cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị
các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo
quán triệt sâu sắc, triển khai thực
hiện nghiêm túc, sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Quân ủy
Trung ương, Bộ Quốc phòng, Quân khu về
xây dựng chính quy, chấp hành nghiêm kỷ
luật, pháp luật, bảo đảm an ninh, an toàn cơ quan, đơn vị, phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm, tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc, như: Chỉ thị số
48-NQ/TW (22/10/2010) của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội
phạm trong tình hình mới; Kết luận số 80-KL/TW (20/6/2020) của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ
thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp
luật của cán bộ, nhân dân; Chỉ thị số 16/CT-TTg (27/5/2023) của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng
ngừa, đấu tranh tội phạm, vi phạm pháp
luật liên quan đến hoạt động tổ chức
đánh bạc và đánh bạc; Chỉ thị số 103/CT-BQP (28/11/2019) của Bộ
trưởng Bộ Quốc phòng về tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật
và bảo đảm an toàn trong quân đội; Chỉ thị số 37-CT/ĐU (06/11/2021) của BTV
Đảng ủy QK về việc tăng cường lãnh đạo, quản lý, duy trì chấp hành kỷ luật
trong LLVTQK; Công văn số 2316/CCT-TôC (26/9/2023) của Cục Chính trị Quân khu
về việc tăng cường các biện pháp duy trì nghiêm chấp hành pháp luật, kỷ luật;
Kết luận số 244-KL/ĐU ngày 07/11/2023 của ban Thường vụ về việc xiết chặt kỷ
luật, kỷ cương trong quản lý, duy trì chấp hành pháp luật, kỷ luật đảm bảo an
toàn của LLVT Quân khu...
- Cấp uỷ, chỉ huy cần đẩy
mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến GDPL, kỷ luật đến toàn thể cán bộ, nhân
viên, chiến sĩ thuộc quyền. Đây là giải pháp cần được cấp ủy, chỉ huy cơ quan
các đơn vị thực hiện thường xuyên bằng nhiều hình thức khác nhau với các nội
dung phù hợp với từng nhóm đối tượng. Gắn tuyên truyền pháp luật với việc phổ
biến các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng tổ chức đánh bạc để quân nhân nhận biết, chủ động nâng cao ý thức phòng ngừa, tránh xa tệ nạn cờ bạc nhất là cờ bạc online. Chủ
động phối hợp với các cơ quan truyền thông trong Quân khu và địa phương nơi đơn
vị đóng quân trong công tác tuyên truyền trên các báo đài, phát thanh, truyền thanh, truyền hình, cổng
thông tin điện tử, mạng nội bộ nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong việc đấu
tranh phòng, chống loại tội phạm này trên địa bàn.
- Tổ chức, duy trì lực lượng kiểm soát
quân sự thường xuyên kiểm tra người và phương tiện quân sự trong khu vực quản
lý; không để người lạ tự ý ra vào đơn vị dẫn tới có trường hợp đánh bạc trong
khu vực do quân đội quản lý. Thực hiên nghiêm các quy định về sử dụng rượu, bia
trong sinh hoạt, học tập công tác hoặc khi đang thực hiện nhiệm vụ. Khi cơ
quan, đơn vị tổ chức liên hoan, hội nghị có sử dụng rượu bia thì cần có biện
pháp quản lý chặt chẽ quân nhân; hạn chế tối đa việc cho quân nhân rời khỏi đơn
vị (đi chơi, giao lưu hay đi về nhà đối với các quân nhân nhà gần đơn vị…) để
tránh việc quân nhân sau khi sử dụng rượu, bia không kìm chế được bản thân và
tham gia đánh bạc cùng các đối tượng ngoài quân đội hoặc tham gia các tệ nạn xã
hội khác dẫn tới vi phạm kỷ luật, pháp luật.
-
Đối với quân nhân đang học tập, công tác, sinh hoạt tại đơn vị; cấp
uỷ, chỉ huy cần duy trì nghiêm việc thực hiện nghiêm điều lệnh, điều lệ Quân
đội; nội quy, quy định của đơn vị; chế độ trong ngày của quân nhân, trực ban,
trực chỉ huy, không để quân nhân tự ý rời khỏi đơn vị hoặc sử dụng thời gian
cho những việc không lành mạnh như tham gia đánh bạc hoặc cờ bạc online.
- Khi giải quyết cho quân nhân ra khỏi đơn vị (ngày nghỉ, đi phép, khám chữa bệnh, đi
học…) cấp ủy, chỉ huy cần quán triệt nghiêm việc chấp hành pháp luật, kỷ
luật trong thời gian rời khỏi đơn vị. Thường xuyên phối hợp với cấp uỷ, chính
quyền địa phương; cơ quan, đơn vị có liên quan; gia đình quân nhân để bám nắm
tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật, quy định ở địa phương của quân nhân và
kịp thời ngăn chặn, xử lý khi quân nhân có biểu hiện hoặc có hành vi tham gia
đánh bạc. Kịp thời phát hiện xử lý ngay từ cơ sở, chống tư tưởng chủ quan, thờ
ơ, vô cảm thiếu trách nhiệm. Trường hợp, quân nhân là đảng viên khi nghỉ phép thì
cấp uỷ, tổ chức đảng phối hợp, trao đổi thông tin với cấp uỷ địa phương nơi
quân nhân nghỉ phép để có biện pháp giáo dục, quản lý đảng viên theo Quy định
số 213-QĐ/TW (02/01/2020) của Bộ Chính trị.
- Kịp thời phát hiện các quân nhân có biểu hiện như chi tiêu
quá thu nhập hoặc vay nợ kéo dài; chểnh mảng trong huấn luyện, học tập, công
tác hoặc có ý thức coi thường kỷ luật, pháp luật để có biện pháp theo dõi, giáo
dục kịp thời. Bởi vì, đây rất có khả năng là một trong những biểu hiện của
người tham gia đánh bạc và sự được, thua sau khi đánh bạc đã ảnh hưởng đến khả
năng tài chính, thói quen chi tiêu, sinh hoạt cũng như ý thức chấp hành nói
chung của họ. Khi phát hiện quân nhân có hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật;
cấp uỷ, chỉ huy đơn vị cần có biện pháp xử lý hoặc báo cáo với cấp có thẩm
quyền để xử lý theo quy định pháp luật.
- Đối
với cán bộ, nhân viên, chiến sĩ thuộc LLVT Quân khu, bên cạnh việc chấp hành
nghiêm kỷ luật quân đội, pháp luật nhà nước, quy định của cơ quan, đơn vị thì
cần thường xuyên rèn luyện phẩm chất đạo đức tốt, bản lĩnh chính trị vững vàng;
nếp sống văn minh, tránh xa các tệ nạn và không tiếp xúc với đối tượng xấu
ngoài xã hội. Nhận thức rõ các thủ đoạn của các đối tượng tổ chức cờ bạc nói
chung, cờ bạc mạng nói riêng để nâng cao ý thức cảnh giác, phòng tránh. Không
tham gia các hoạt động cá độ dưới mọi hình thức (kể cả thi đấu thể thao có sự
được thua bằng tiền hoặc hiện vật). Đồng
thời, tích cực nghiên cứu, học tập các quy định của pháp luật để nâng cao trình
độ, nhận thức của bản thân và không thực hiện các hành vi vi phạm dẫn tới bị xử
lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự./.
[1] Tài liệu phổ biến, giáo dục
pháp luật trong Quân đội và thực hiện đề án 1371 của Bộ Quốc phòng năm 2024, tr244.
[2] Viện khoa học pháp lý (2006), Từ điển luật học, Nxb. Từ điển bách khoa - Nxb. Tư pháp, Hà Nội,
tr.227
[3] Khoản 1 Điều 1 Nghị Quyết 01/2010/NQ-HĐTP (22/10/2010)
của Hội đồng Thẩm phán TANDTC.
[4] Nghị quyết 01/2010/NQ-HĐTP (22/10/2010)
của Hội đồng Thẩm phán TANDTC;
[5] Công văn số 196/TANDTC-PC (04/9/2018) của TANDTC về việc áp dụng điểm c khoản 2 Điều
321 và điểm c khoàn 2 Điều 322 BLHS.
[6] Điều 28 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính
phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự,
an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu
hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.
0 Nhận xét