NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ

(Chuyên đề đã được thông qua Tổ tư vấn pháp luật Tòa án quân sự Quân khu 2)

Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 được Quốc hội khóa XV, kỳ họp lần thứ 2 thông qua ngày 09/01/2023; có hiệu lực thi hành từ 01/01/2024 thay thế Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009. Luật có 12 chương, 121 điều gồm các nội dung chính như: Quy định chung; quyền và nghĩa vụ của người bệnh; người hành nghề khám, chữa bệnh; cơ sở khám, chữa bệnh; chuyên môn kỹ thuật…

1. Sự cần thiết phải sửa đổi Luật

Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009 có hiệu lực thi hành từ 01/01/2011 đã tạo hành lang pháp lý quan trọng cho công tác quản lý nhà nước, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh, tạo hành lang pháp lý để y học Việt Nam tiếp cận với các kỹ thuật, phương pháp mới, tiên tiến, hiện đại hàng đầu thế giới...

         Tuy nhiên, sau hơn 11 năm triển khai thi hành, Luật đã nảy sinh một số vướng mắc, bất cập và chưa có cơ chế pháp lý để giải quyết như: Quy định về cấp chứng chỉ hành nghề; việc sử dụng ngôn ngữ của người hành nghề là người nước ngoài… chưa phù hợp với thực tiễn.

         Đặc biệt là thực tiễn công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian qua cho thấy đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập trong điều động nhân lực.... Do đó, để khắc phục những tồn tại, hạn chế trên thì việc xây dựng Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 là cần thiết.

2. Quan điểm chính khi xây dựng Luật

- Thể chế hóa kịp thời, đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về việc bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân.

- Lấy người bệnh làm trung tâm cho mọi hoạt động cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh để người dân có khả năng tiếp cận với dịch vụ khám, chữa bệnh chất lượng cao và phù hợp với thông lệ quốc tế.

- Thực hiện tốt chính sách xã hội hóa, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ y tế với sự tham gia tích cực của các hội nghề nghiệp, người hành nghề và người bệnh; bảo đảm sự công bằng giữa các cơ sở khám, chữa bệnh của Nhà nước và tư nhân.

- Đổi mới cơ chế để bảo đảm quyền của người bệnh gắn với trách nhiệm của người hành nghề và cơ sở khám, chữa bệnh, cũng như quyền của người hành nghề, của cơ sở khám, chữa bệnh gắn với trách nhiệm của người bệnh và thân nhân người bệnh.

- Đẩy nhanh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động khám, chữa bệnh.

- Bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, đồng bộ, có tính khả thi, phù hợp với chuẩn mực của pháp luật quốc tế về khám, chữa bệnh và bảo đảm yếu tố về bình đẳng giới.

3. Một số nội dung chính của Luật khám chữa bệnh

3.1. Nguyên tắc trong khám bệnh, chữa bệnh (Điều 3)

- Tôn trọng, bảo vệ, đối xử bình đẳng và không kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người bệnh. Bình đẳng, công bằng giữa các cơ sở khám, chữa bệnh.

- Ưu tiên khám, chữa bệnh đối với: Người bệnh trong tình trạng cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi…

- Tôn trọng, hợp tác, bảo vệ người hành nghề, người khác đang thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở khám, chữa bệnh.

3.2. Các hành vi bị nghiêm cấm trong khám, chữa bệnh (Điều 7)

- Xâm phạm quyền của người bệnh. Từ chối hoặc cố ý chậm cấp cứu người bệnh, trừ trường hợp quy định tại Điều 40 của Luật khám, chữa bệnh.

- Khám, chữa bệnh mà không: Đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 19 của Luật; không đúng phạm vi hành nghề hoặc phạm vi hoạt động được cơ quan có thẩm quyền cho phép, trừ trường hợp cấp cứu hoặc thực hiện khám, chữa bệnh theo huy động, điều động của cơ quan có thẩm quyền khi xảy ra thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp.

- Hành nghề khám, chữa bệnh ngoài thời gian, địa điểm đã đăng ký hành nghề khám, chữa bệnh, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 36 của Luật.

- Không tuân thủ quy định về chuyên môn kỹ thuật.

- Kê đơn, chỉ định sử dụng thuốc chưa được cấp phép lưu hành theo quy định của pháp luật về dược trong khám, chữa bệnh.

- Tẩy xóa, sửa chữa hồ sơ bệnh án nhằm làm sai lệch thông tin về khám, chữa bệnh hoặc lập hồ sơ bệnh án giả hoặc lập hồ sơ bệnh án và các giấy tờ khống khác về kết quả khám, chữa bệnh.

- Cấm người hành nghề bán thuốc dưới mọi hình thức, trừ các trường hợp:

+ Bác sỹ y học cổ truyền, y sỹ y học cổ truyền, lương y bán thuốc cổ truyền;

+ Người có bài thuốc gia truyền bán thuốc theo bài thuốc gia truyền thuộc quyền sở hữu của mình đã được đăng ký.

- Sử dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác, ma túy, thuốc lá tại cơ sở khám, chữa bệnh hoặc trong khi khám, chữa bệnh. Sử dụng hình thức mê tín, dị đoan trong khám, chữa bệnh.

- Từ chối tham gia hoạt động khám, chữa bệnh khi có thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp theo quyết định huy động, điều động của cơ quan, người có thẩm quyền, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 Điều 47 của Luật này.

- Cơ sở khám, chữa bệnh cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh khi thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Không có giấy phép hoạt động.

+  Đang trong thời gian bị đình chỉ hoạt động.

+ Không đúng phạm vi hoạt động chuyên môn cho phép, trừ trường hợp cấp cứu hoặc thực hiện khám, chữa bệnh theo quyết định huy động, điều động của cơ quan, người có thẩm quyền khi xảy ra thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp.

- Thuê, mượn, cho thuê, cho mượn giấy phép hành nghề hoặc giấy phép hoạt động.

- Xâm phạm tính mạng, sức khỏa, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám, chữa bệnh hoặc phá hoại, hủy hoại tài sản của cơ sở khám, chữa bệnh.

- Ngăn cản người bệnh thuộc trường hợp bắt buộc chữa bệnh vào cơ sở khám, chữa bệnh hoặc cố ý thực hiện bắt buộc chữa bệnh đối với người không thuộc trường hợp bắt buộc chữa bệnh.

- Quảng cáo vượt quá phạm vi hành nghề hoặc vượt quá phạm vi hoạt động chuyên môn đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

- Đăng tải các thông tin mang tính quy kết về trách nhiệm của người hành nghề, cơ sở khám, chữa bệnh khi xảy ra sự cố y khoa mà chưa có kết luận của cơ quan có thẩm quyền.

3.3. Quyền và nghĩa vụ của người bệnh (Điều 9- Điều 18)

a) Người bệnh có quyền:

- Được thông tin, giải thích về tình trạng sức khỏe; phương pháp, dịch vụ khám, chữa bệnh...

- Được khám, chữa bệnh bằng phương pháp an toàn phù hợp với bệnh, tình trạng sức khỏe của mình và điều kiện thực tế của cơ sở khám, chữa bệnh.

- Được tôn trọng về tuổi, giới tính, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, tình trạng sức khỏe, điều kiện kinh tế, địa vị xã hội.

- Được giữ bí mật thông tin trong hồ sơ bệnh án và thông tin khác về đời tư.

- Không bị kỳ thị, phân biệt đối xử, ngược đãi, lạm dụng thể chất, lạm dụng tình dục trong quá trình khám, chữa bệnh.

- Không bị ép buộc khám, chữa bệnh, trừ trường hợp bắt buộc chữa bệnh.

- Lựa chọn phương pháp khám, chữa bệnh sau khi được cung cấp thông tin, giải thích, tư vấn đầy đủ về tình trạng bệnh, kết quả, rủi ro có thể xảy ra, trừ trường hợp theo quy định của Luật.

- Chấp nhận hoặc từ chối tham gia nghiên cứu y sinh học về khám, chữa bệnh.

- Được đọc, xem, sao chụp, ghi chép hồ sơ bệnh án và cung cấp tóm tắt hồ sơ bệnh án.

- Được từ chối khám, chữa bệnh nhưng phải cam kết tự chịu trách nhiệm bằng văn bản về việc từ chối của mình sau khi đã được người hành nghề tư vấn, trừ trường hợp bắt buộc chữa bệnh.

- Được rời khỏi cơ sở khám, chữa bệnh khi chưa kết thúc chữa bệnh trái với chỉ định của người hành nghề nhưng phải cam kết tự chịu trách nhiệm bằng văn bản về việc rời khỏi cơ sở khám, chữa bệnh, trừ trường hợp bắt buộc chữa bệnh.

- Được kiến nghị về tồn tại, bất cập, khó khăn, vướng mắc và vấn đề khác trong quá trình khám, chữa bệnh; được bồi thường theo quy định của Luật.

- Trường hợp người bệnh là người thành niên và rơi vào tình trạng mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, hạn chế năng lực hành vi dân sự nhưng trước đó đã có văn bản thể hiện nguyện vọng hợp pháp về khám, chữa bệnh của mình thì thực hiện theo nguyện vọng của người bệnh.

- Người bệnh là người thành niên và rơi vào tình trạng mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, hạn chế năng lực hành vi dân sự nhưng trước đó không có văn bản thể hiện nguyện vọng hợp pháp về khám, chữa bệnh của mình thì:

+ Nếu có người đại diện thì thực hiện theo quyết định của người đại diện.

+  Nếu không có người đại diện thì thực hiện theo quyết định của người chịu trách nhiệm chuyên môn hoặc người trực lãnh đạo của cơ sở khám, chữa bệnh.

- Người bệnh là người chưa thành niên thì:

+ Nếu có người đại diện thì thực hiện theo quyết định của người đại diện.

+ Nếu không có người đại diện thì thực hiện theo quyết định của người chịu trách nhiệm chuyên môn hoặc người trực lãnh đạo của cơ sở khám, chữa bệnh.

b) Người bệnh có nghĩa vụ:

- Tôn trọng người hành nghề; không được đe dọa, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám, chữa bệnh.

- Cung cấp trung thực và chịu trách nhiệm về thông tin liên quan đến nhân thân, tình trạng sức khỏe của mình, hợp tác đầy đủ với người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám, chữa bệnh.

- Chấp hành chỉ định về chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh của người hành nghề. Chấp hành và yêu cầu thân nhân, người đến thăm mình chấp hành nội quy của cơ sở khám, chữa bệnh, quy định của pháp luật về khám, chữa bệnh.

- Người bệnh tham gia bảo hiểm y tế có nghĩa vụ chi trả chi phí khám, chữa bệnh ngoài phạm vi được hưởng và mức hưởng theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế.

- Người bệnh không tham gia bảo hiểm y tế có nghĩa vụ chi trả chi phí khám, chữa bệnh theo quy định của pháp luật.

3.4. Quyền và nghĩa vụ của người hành nghề (Điều 39- Điều 47)

a) Quyền của người hành nghề

- Được hành nghề khám, chữa bệnh theo đúng phạm vi hành nghề cho phép.

- Được quyết định về việc chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh trong phạm vi hành nghề cho phép.

- Được hành nghề khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh khác nhau nhưng phải tuân thủ quy định về đăng ký hành nghề của Luật.

- Được tham gia các tổ chức xã hội - nghề nghiệp về khám, chữa bệnh.

- Người hành nghề được từ chối khám, chữa bệnh (Điều 40) khi:

+ Tiên lượng tình trạng bệnh vượt quá khả năng hoặc không thuộc phạm vi hành nghề của mình nhưng phải giới thiệu người bệnh đến người hành nghề hoặc cơ sở khám, chữa bệnh khác phù hợp để khám, chữa bệnh.

+ Việc khám, chữa bệnh trái với quy định của pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp.

+ Người bệnh, thân nhân của người bệnh có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng của người hành nghề khi đang thực hiện nhiệm vụ, trừ trường hợp người đó mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác mà không nhận thức, làm chủ được hành vi.

+ Người bệnh yêu cầu phương pháp khám, chữa bệnh không phù hợp với quy định về chuyên môn kỹ thuật.

+ Người bệnh, người đại diện của người bệnh là người thành niên bị rơi vào tình trạng mất năng lực hành vi dân sự.

          - Được đào tạo, phát triển năng lực chuyên môn; cập nhật kiến thức y khoa liên tục phù hợp với phạm vi hành nghề. Tham gia bồi dưỡng, trao đổi thông tin về chuyên môn, kiến thức pháp luật về y tế.

- Được pháp luật bảo vệ và không phải chịu trách nhiệm khi đã thực hiện đúng quy định mà vẫn xảy ra sự cố y khoa. Đề nghị cơ quan, tổ chức, tổ chức xã hội - nghề nghiệp về khám, chữa bệnh bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình khi xảy ra sự cố y khoa.

- Được bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động khi làm việc và được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, sức khỏe và tính mạng.

- Được phép tạm rời khỏi nơi làm việc trong trường hợp bị người khác đe dọa đến sức khỏe, tính mạng nhưng phải báo cáo ngay với người chịu trách nhiệm chuyên môn… chính quyền địa phương nơi gần nhất.

b) Nghĩa vụ của người hành nghề

- Kịp thời sơ cứu, cấp cứu; khám, chữa bệnh cho người bệnh, trừ trường hợp không được phép theo quy định của Luật.

- Tôn trọng các quyền của người bệnh, có thái độ ân cần, hòa nhã với người bệnh. Tư vấn, cung cấp thông tin cho người bệnh theo quy định của Luật.

- Đối xử bình đẳng với người bệnh, không để lợi ích cá nhân hay sự phân biệt đối xử ảnh hưởng đến quyết định chuyên môn của mình. Chỉ được yêu cầu người bệnh chi trả các chi phí khám, chữa bệnh theo quy định của pháp luật.

- Tuân thủ quy định về chuyên môn kỹ thuật. Chịu trách nhiệm về việc khám, chữa bệnh của mình. Thường xuyên học tập, cập nhật kiến thức y khoa liên tục. Tận tâm trong quá trình khám, chữa bệnh.

- Giữ bí mật tình trạng bệnh của người bệnh, những thông tin mà người bệnh đã cung cấp và hồ sơ bệnh án, trừ trường hợp người bệnh đồng ý chia sẻ thông tin và trường hợp được khai thác thông tin theo quy định của Luật.

- Thông báo với người có thẩm quyền về người hành nghề có hành vi lừa dối người bệnh hoặc vi phạm quy định của Luật.

          - Tham gia cấp cứu, bảo vệ sức khỏe và giáo dục sức khỏe tại cộng đồng. Tham gia giám sát về năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề khác.

- Chấp hành quyết định luân phiên có thời hạn của cơ quan quản lý trực tiếp; quyết định huy động, điều động của cơ quan, người có thẩm quyền về việc tham gia hoạt động khám, chữa bệnh khi có thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp, trừ các trường hợp:

+ Người hành nghề đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 24 tháng tuổi, trừ trường hợp người đó tự nguyện.

+ Người hành nghề thuộc nhóm nguy cơ cao đối với các bệnh dịch và trường hợp khác theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

3.5. Quyền và trách nhiệm của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (Điều 59- Điều 60)

a) Quyền của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (Điều 59)

- Thực hiện các hoạt động khám, chữa bệnh theo quy định của Luật và được từ chối khám, chữa bệnh khi: Vượt quá khả năng chuyên môn hoặc không thuộc phạm vi hoạt động chuyên môn của cơ sở, trừ trường hợp cấp cứu.

- Thu các khoản chi phí liên quan đến hoạt động khám, chữa bệnh và hưởng chế độ ưu đãi theo quy định của pháp luật.

- Giao kết hợp đồng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế với cơ quan bảo hiểm xã hội; với các tổ chức bảo hiểm khác để khám, chữa bệnh. Hợp tác với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước trong hoạt động khám, chữa bệnh.

- Được tổ chức cung cấp các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ theo yêu cầu của người bệnh, người đại diện của người bệnh.

- Cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân được tham gia đấu thầu hoặc được Nhà nước đặt hàng cung cấp một số dịch vụ khám, chữa bệnh trong danh mục dịch vụ sự nghiệp công do ngân sách nhà nước bảo đảm hoặc hỗ trợ một phần kinh phí.

b) Trách nhiệm của cơ sở khám, chữa bệnh (Điều 60)

- Tổ chức việc sơ cứu, cấp cứu; khám, chữa bệnh kịp thời cho người bệnh.

- Thực hiện quy định về chuyên môn kỹ thuật và các quy định khác của pháp luật có liên quan; chịu trách nhiệm về kết quả khám, chữa bệnh của người hành nghề thuộc thẩm quyền quản lý.

- Công khai thời gian làm việc và danh sách người hành nghề, thời gian làm việc của từng người hành nghề tại cơ sở.

- Niêm yết giá dịch vụ khám, chữa bệnh, giá dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ theo yêu cầu tại cơ sở và trên Hệ thống thông tin về quản lý hoạt động khám, chữa bệnh.

- Bảo đảm việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người bệnh, người hành nghề. Bảo đảm các điều kiện cần thiết để người hành nghề thực hiện khám, chữa bệnh.

- Tự đánh giá chất lượng và công khai kết quả đánh giá chất lượng theo quy định của Luật.

- Chấp hành quyết định huy động, điều động của cơ quan, người có thẩm quyền trong trường hợp xảy ra thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp.

- Tổ chức lực lượng bảo vệ, bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất để bảo đảm an ninh, trật tự phù hợp với hình thức tổ chức, quy mô của cơ sở; phối hợp với cơ quan công an có thẩm quyền trong việc tổ chức triển khai thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở khám, chữa bệnh.

- Giới thiệu, chuyển người bệnh đến cơ sở khám, chữa bệnh khác phù hợp tình trạng bệnh và yêu cầu của người bệnh khi:

+ Tình trạng bệnh vượt quá khả năng chuyên môn hoặc không thuộc phạm vi hoạt động chuyên môn của cơ sở.

+ Theo yêu cầu của người bệnh, người đại diện của người bệnh và được sự đồng ý của người hành nghề trực tiếp điều trị cho người bệnh hoặc người trực lâm sàng.

+ Tạm dừng hoặc bị đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy phép hoạt động.

+ Gặp sự cố bất khả kháng mà không thể tiếp tục thực hiện việc tiếp nhận, điều trị cho người bệnh.

- Tham gia các hoạt động y tế dự phòng theo quy định của pháp luật.

- Mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp trong hoạt động khám, chữa bệnh theo quy định của Chính phủ.

3. 6. Các trường hợp bị cấm hành nghề khám, chữa bệnh (Điều 20)

- Đang bị truy cứu TNHS về hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật.

- Đang trong thời gian thi hành án treo, án phạt cải tạo không giam giữ về hành vi VPPL có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật.

- Đang trong thời gian thử thách đối với người bị kết án phạt tù có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật nhưng được tha tù trước thời hạn có điều kiện.

- Đang trong thời gian thi hành án phạt tù hoặc đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

- Đang trong thời gian bị cấm hành nghề khám, chữa bệnh theo bản án hình sự có hiệu lực pháp luật của tòa án hoặc bị hạn chế thực hiện hoạt động khám, chữa bệnh theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

- Mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.

3.7. Thẩm quyền cấp, đình chỉ giấy phép hành nghề và đình chỉ hành nghề, thu hồi giấy phép hành nghề (Điều 28, Điều 29, Điều 34, Điều 35)

- Bộ Quốc phòng cấp mới, cấp lại, gia hạn, điều chỉnh giấy phép hành nghề (GPHN) đối với các chức danh bác sỹ, y sỹ, điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật y, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện và tâm lý lâm sàng đối với người làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc thẩm quyền quản lý.

- Bộ Quốc phòng đình chỉ hành nghề, thu hồi GPHN đối với người hành nghề làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc thẩm quyền quản lý.

- Người hành nghề bị đình chỉ hành nghề khi:

+ Bị Hội đồng chuyên môn quy định tại Điều 101 của Luật này xác định có sai sót chuyên môn kỹ thuật đến mức phải đình chỉ hành nghề nhưng chưa đến mức bị thu hồi giấy phép hành nghề.

+ Bị cơ quan có thẩm quyền kết luận có vi phạm đạo đức nghề nghiệp nhưng chưa đến mức phải thu hồi giấy phép hành nghề. Không đủ sức khỏe để hành nghề.

- Giấy phép hành nghề bị thu hồi khi:

+ Hồ sơ đề nghị cấp GPHN không đúng quy định.

+ Giả mạo tài liệu trong hồ sơ đề nghị cấp GPHN.

+ Cấp sai chức danh chuyên môn hoặc phạm vi hành nghề trong GPHN so với hồ sơ đề nghị cấp GPHN.

+ Người hành nghề không hành nghề trong thời gian 24 tháng liên tục, trừ trường hợp tham gia chương trình đào tạo chuyên khoa.

+ Người hành nghề thuộc một trong các trường hợp bị cấm hành nghề quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 6 Điều 20 của Luật này.

+ Người hành nghề bị Hội đồng chuyên môn quy định tại Điều 101 của Luật này xác định có sai sót chuyên môn kỹ thuật đến mức phải thu hồi GPHN.

+ Người hành nghề lần thứ hai bị Hội đồng chuyên môn quy định tại Điều 101 của Luật này xác định có sai sót chuyên môn kỹ thuật đến mức phải đình chỉ hành nghề trong thời hạn của GPHN.

+ Người hành nghề lần thứ hai bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định là có vi phạm đạo đức nghề nghiệp đến mức phải đình chỉ hành nghề trong thời hạn của GPHN.

+ Người hành nghề tự đề nghị thu hồi GPHN.

3.8. Các trường hợp bắt buộc chữa bệnh (Điều 82)

- Người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

- Người mắc bệnh trầm cảm có ý tưởng, hành vi tự sát; người mắc bệnh tâm thần ở trạng thái kích động có khả năng gây nguy hại cho bản thân hoặc có hành vi gây nguy hại cho người khác hoặc phá hoại tài sản.

- Trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

3.9. Những nội dung mới khác của Luật

- Bổ sung quy định về thân nhân của người bệnh (khoản 11 Điều 2) gồm:

+ Vợ hoặc chồng: cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, cha mẹ vợ, cha mẹ chồng: con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể của người bệnh hoặc thành viên khác trong gia đình theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014.

+ Người đại diện của người bệnh.

+ Người trực tiếp chăm sóc cho người bệnh trong quá trình khám, chữa bệnh tại cơ sở khám, chữa bệnh nhưng không phải là người hành nghề.

- Bổ sung thêm và sửa đổi đối tượng được ưu tiên, chữa bệnh (Điều 3) gồm: Người khuyết tật đặc biệt nặng. Sửa điều kiện về tuổi (từ đủ 80 tuổi xuống còn từ đủ 75 tuổi).

- Người bệnh được khám, chữa bệnh lưu động, từ xa (Điều 80-81): Là hình thức khám, chữa bệnh không trực tiếp tiếp xúc giữa người hành nghề và người bệnh mà việc khám, chữa bệnh được thực hiện thông qua thiết bị, công nghệ thông tin. Bổ sung thêm hình thức khám, chữa bệnh lưu động.

- Thêm điều kiện bệnh nhân được chuyển khoa, chuyển viện:

+ Chuyển khoa khi: Phát hiện tình trạng bệnh của người bệnh thích hợp khám, chữa bệnh tại chuyên khoa khác hơn. Khoa chuyển người bệnh đi hoàn chỉnh hồ sơ bệnh án, chuyển người bệnh và hồ sơ bệnh án đến khoa mới.

+ Chuyển viện khi: Cơ sở khám, chữa bệnh hoàn chỉnh hồ sơ bệnh án, giới thiệu người bệnh đến cơ sở khám, chữa bệnh mới. Trường hợp chuyển viện theo yêu cầu của thân nhân người bệnh thì thân nhân người bệnh phải cam kết tự chịu trách nhiệm bằng văn bản về việc chuyển viện.

- Luật sửa đổi đã mở rộng đối tượng hành nghề, thêm 03 đối tượng phải có giấy phép hành nghề (Điều 26) gồm: Dinh dưỡng lâm sàng; Cấp cứu viên ngoại viện và Tâm lý lâm sàng.

- Việc cấp giấy phép hành nghề có nhiều thay đổi:

+ Cụm từ “Chứng chỉ hành nghề” thay bằng “Giấy phép hành nghề”.

+ Việc cấp GPHN theo văn bằng chuyên môn chuyển sang theo chức danh chuyên môn.

+ Thay đổi phương thức cấp GPHN từ việc xét duyệt hồ sơ sang quy định phải kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề.

+ Quy định GPHN có thời hạn 5 năm.

Ngoài các nội dung chính nêu trên, Luật còn quy định các nội dung về kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề khám, chữa bệnh của người hành nghề; các quy định về giấy phép hành nghề; nguyên tắc và thủ tục đăng ký hành nghề; các quy định về cơ sở khám, chữa bệnh; đánh giá chất lượng cơ sở khám, chữa bệnh; các nội dung về chuyên môn kỹ thuật phục vụ việc khám, chữa bệnh; khám, chữa bệnh bằng y học cổ truyền và kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại; Khám, chữa bệnh nhân đạo; khám, chữa bệnh không vì mục đích lợi nhuận, chuyển giao kỹ thuật chuyên môn về khám, chữa bệnh; Áp dụng kỹ thuật mới, phương pháp mới và thử nghiệm lâm sàng trong khám, chữa bệnh; Quy định về sai sót chuyên môn kỹ thuật trong khám, chữa bệnh và các điều kiện đảm bảo cho khám, chữa bệnh; Quy định về huy động, điều động nguồn lực phục vụ khám, chữa bệnh khi xảy ra thiên tai, thảm họa, dịch bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A hoặc tình trạng khẩn cấp.

4. Triển khai thi hành luật trong quân đội

Để triển khai thực hiện các quy định của Luật, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2024/NĐ-CP (16/02/2024) có hiệu lực thi hành từ 16/02/2024 quy định về người hành nghề khám, chữa bệnh và cơ sở khám, chữa bệnh thuộc LLVTND. Ngoài các nội dung đã được quy định trong Luật thì Nghị định bổ sung thêm một số nội dung cụ thể sau:

- Y tá thuộc đơn vị LLVTND được tham gia vào hoạt động khám, chữa bệnh nhưng không cần GPHN theo quy định tại khoản 2 Điều 19 của Luật Khám bệnh, chữa bệnh.

- Người hành nghề khám, chữa bệnh ngoài quyền, nghĩa vụ theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh thì họ còn có trách nhiệm thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định của Luật Sĩ quan QĐND,  Luật Công an nhân dân, Luật QNCN, CN &VCQP , Luật Cơ yếu và pháp luật khác có liên quan.

- Quy định rõ các trường hợp cấp mới, cấp lại, gia hạn GPHN và hồ sơ thực hiện các nội dung này.

- Quy định các trường hợp, điều kiện để cấp điều chỉnh GPHN và quản lý GPHN khám, chữa bệnh để bảo đảm tính liên tục, không trùng lặp trong quá trình cấp và mỗi người hành nghề chỉ được cấp một GPHN có thời hạn 05 năm và có giá trị sử dụng trên phạm vi toàn quốc.

- Quy định mới nguyên tắc đăng ký hành nghề:

+ Một người hành nghề chỉ được làm người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của một cơ sở khám, chữa bệnh thuộc LLVT nhân dân.

+ Một người hành nghề chỉ được phụ trách chuyên môn một khoa của một cơ sở khám, chữa bệnh; không được đồng thời phụ trách từ hai khoa trở lên trong cùng một cơ sở khám, chữa bệnh hoặc đồng thời làm người phụ trách khoa của cơ sở khám, chữa bệnh khác thuộc LLVT nhân dân.

+ Người hành nghề chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của cơ sở khám, chữa bệnh thuộc LLVT nhân dân có thể kiêm nhiệm phụ trách một khoa trong cùng một cơ sở khám, chữa bệnh và phải phù hợp với phạm vi hành nghề trong GPHN đã được cấp.

+ Người hành nghề tại cơ sở khám, chữa bệnh thuộc LLVT nhân dân được đăng ký hành nghề ngoài giờ và làm người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của một cơ sở khám, chữa bệnh ngoài giờ không thuộc LLVT nhân dân.

+ Người hành nghề được đăng ký hành nghề tại một hoặc nhiều cơ sở khám, chữa bệnh không thuộc LLVT nhân dân nhưng không được trùng thời gian khám, chữa bệnh giữa các cơ sở khám, chữa bệnh và đảm bảo hợp lý về thời gian đi lại giữa các địa điểm hành nghề đã đăng ký.

+ Người hành nghề tại cơ sở khám, chữa bệnh thuộc LLVT nhân dân không được đăng ký là người đứng đầu của bệnh viện tư nhân hoặc cơ sở khám, chữa bệnh được thành lập và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, Luật Hợp tác xã.

- Quy định cấp mới, cấp lại, điều chỉnh giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám, chữa bệnh.

- Quy định về:

+ Đình chỉ hành nghề, đình chỉ hoạt động chuyên môn; thu hồi GPHN và xử lý sau thu hồi GPHN; thu hồi giấy phép hoạt động khám, chữa bệnh.

+ Phân cấp chuyên môn kỹ thuật; đánh giá chất lượng cơ sở khám, chữa bệnh; hướng dẫn thực hiện các quy định về lộ trình và chuyển tiếp liên quan đến GPHN.

Tóm lại: Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 đã thể chế hóa quan điểm của Đảng về công tác khám bệnh, chữa bệnh tại Nghị quyết số 20-NQ/TW (25/10/2017) của BCHTW Đảng. Từng bước chuẩn hóa chất lượng cung cấp dịch vụ, tối ưu hóa việc đầu tư phát triển chuyên môn kỹ thuật có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cấp chuyên môn trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, cụ thể là những kỹ thuật cơ bản, mang tính phổ biến phải được cung ứng dịch vụ ngay tại cấp cơ sở nhằm tăng khả năng tiếp cận của người dân ngay trên địa bàn, hạn chế phải chuyển lên bệnh viện tuyến cuối gây tốn kém và quá tải bệnh viện tuyến cuối. Bảo đảm tính liên thông, liên tục về khám, chữa bệnh giữa các cơ sở khám, chữa bệnh. Theo đó việc chuyển người bệnh giữa các cơ sở khám, chữa bệnh hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực kỹ thuật và phạm vi hoạt động chuyên môn, không lệ thuộc vào cấp hành chính. Khắc phục được các tồn tại, bất cập của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009 và tạo hành lang pháp lý thuận lợi, minh bạch cho việc triển khai các hoạt động khám, chữa bệnh trong và ngoài Quân đội./.