Ngày 01/01/2025, Nghị định số 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ chính thức có hiệu lực thi hành (gọi tắt là Nghị định 168), đây là một trong những văn bản pháp lý mang tính chiến lược nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ, góp phần xây dựng văn hóa giao thông an toàn, vì một xã hội trật tự, kỷ cương, văn minh. Tuy nhiên, trên một số trang mạng xã hội đăng tải nhiều bài viết có nội dung xuyên tạc, chống phá Nghị định 168.
1. Sự cần thiết phải ban hành Nghị định 168 và những điểm mới đáng chú ý của Nghị định 168
Sau hơn 05 năm triển khai thực hiện Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về TTATGT đường bộ, đường sắt (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 123/2021/NĐ-CP ngày 28/12/2021 của Chính phủ), ý thức chấp hành pháp luật về TTATGT của người dân được nâng lên rõ rệt, từ đó tình hình TTATGT ngày càng ổn định, tai nạn giao thông được kiềm chế. Tuy nhiên, quy định về mức xử phạt đối với nhiều hành vi vi phạm về TTATGT còn chưa theo kịp tình hình thực tế, nhiều hành vi có mức xử phạt còn thấp chưa đủ sức răn đe, giáo dục đối với người vi phạm, từ đó vi phạm pháp luật về TTATGT còn diễn ra phổ biến, nhất là các hành vi là nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông như vi phạm về nồng độ cồn, ma túy, chạy quá tốc độ quy định, không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông (vượt đèn đỏ), biển báo hiệu đường bộ, quay đầu, lùi xe, đi ngược chiều, đi vào đường cấm, khu vực cấm; giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện,… làm cho tình hình TTATGT vẫn còn nhiều nguy cơ diễn biến phức tạp, xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
Để triển khai kịp thời Luật TTATGT đường bộ năm 2024 và khắc phục các hạn chế tại
Nghị định số 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số
123/2021/NĐ-CP), ngày 26/12/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số
168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về TTATGT trong lĩnh vực
giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe, có hiệu lực thi
hành kể từ ngày 01/01/2025. Nghị định gồm có 04 chương, 55 điều, trong đó có một
số quy định mới như:
-
Bổ sung nhiều quy định về xử phạt vi phạm TTATGT đường bộ;
-
Sửa đổi, bổ sung, mô tả lại các hành vi vi phạm hành chính để phù hợp với quy định
tại Luật TTATGT đường bộ;
-
Quy định về trừ điểm, phục hồi điểm Giấy phép lái xe; tước quyền sử dụng giấy
phép, chứng chỉ hành nghề;
-
Tăng mức phạt tiền đối với một số nhóm hành vi vi phạm; (5) Tịch thu phương tiện
vi phạm hành chính;
-
Ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác xử phạt vi phạm hành chính. Trong
đó, việc tăng mức phạt tiền đối với một số nhóm hành vi vi phạm là nội dung được
người dân đặc biệt quan tâm.
Các hành vi vi phạm được quy định tăng mức phạt tiền thuộc về lỗi cố ý của người điều khiển phương tiện, chủ phương tiện, tổ chức kinh doanh vận tải là nguyên nhân chủ yếu gây ra tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông, xâm phạm trật tự quản lý nhà nước về TTATGT đường bộ, cụ thể:
(1) Một số hành vi, nhóm hành vi vi phạm về quy
tắc giao thông: Không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông; biển báo
hiệu đường bộ; chạy quá tốc độ, quay đầu, lùi xe, đi ngược chiều, đi vào đường
cấm, khu vực cấm, chuyển làn; đi ngược chiều, quay đầu xe, lùi xe trên đường
cao tốc; lạng lách, đánh võng; đua xe trái phép, rải vật sắc nhọn trên đường bộ…
(2) Một số hành vi, nhóm hành vi vi phạm quy định về điều kiện của người điều
khiển phương tiện như: Không có giấy phép lái xe, sử dụng giấy phép lái xe
không do cơ quan có thẩm quyền cấp, sử dụng giấy phép lái xe không hợp lệ; giao
xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện…
(3) Một số hành vi, nhóm hành vi vi phạm về điều kiện của phương tiện tham gia
giao thông, xâm phạm trật tự quản lý nhà nước như: Xe không gắn biển số, gắn biển
số không do cơ quan có thẩm quyền cấp, che dán biển số; cơi nới kích thước
thùng xe…
(4) Một số hành vi, nhóm hành vi vi phạm về vận tải đường bộ như: Chở hàng hóa
dạng trụ, hàng hóa là phương tiện mà không chằng buộc hoặc chằng buộc không
đúng quy định; chở hàng quá tải; chở quá số người quy định…
2. Cảnh giác trước những luận điệu xuyên tạc, chống
phá Nghị định 168
Ngay khi Nghị định 168
có hiệu lực thi hành, các đối tượng phản động, chống đối, các tổ chức truyền
thông thiếu thiện chí với Việt Nam đã tăng cường đăng tải trên các nền tảng mạng
xã hội nhiều thông tin xuyên tạc, chống phá Nghị định 168, tập trung vào các nội
dung nhạy cảm, tác động trực tiếp đến quyền lợi của người tham gia giao thông bằng
những dòng “giật tít” như “mức phạt quá cao so với thu nhập trung bình
của người dân”, “việc tăng mức xử phạt đối với hành vi vượt đèn đỏ sẽ làm gia
tăng tình trạng kẹt xe”, “xử phạt hay trừng phạt”, thậm chí còn cố
tình đăng tải các thông tin không có căn cứ, hết sức vô lý như “các cột
đèn giao thông bị lỗi là cố ý để giăng bẫy thu tiền”, “việc tăng mức phạt là nhằm
tận thu ngân sách Nhà nước, lợi ích nhóm”, “Nghị định 168 ban hành trái pháp luật”,
“Nghị định 168 làm giàu cho Cảnh sát giao thông”… Các đối tượng này thường
dùng thủ đoạn cắt ghép, quy chụp, cố tình diễn giải sai các quy định, mục đích,
ý nghĩa của quy định pháp luật về TTATGT đường bộ. Chúng lợi dụng chủ
nghĩa “dân túy” để dẫn dắt một bộ phận người dân nhẹ dạ, cả tin bằng những luận
điệu sai lệch, không đúng với bản chất của vấn đề, thậm chí kích động biểu
tình, đình công quy mô lớn gây bất ổn xã hội,… trong đó, có thể kể đến các
kênh, trang mạng xã hội hoạt động “rầm rộ” nhất như RFA tiếng Việt, BBC
news Tiếng Việt, Việt Tân, Luật Khoa tạp chí…
Một
điều dễ thấy nữa là những luận điệu xuyên tạc, chống phá đều không quan
tâm đến mục đích, tính đúng đắn của Nghị định 168 là nhằm bảo đảm an toàn tính
mạng, tài sản cho người dân, xây dựng văn hóa giao thông, xã hội văn minh
khi tham gia giao thông. Mục đích của các đối tượng này là muốn đất nước ta trở
nên bất ổn về an ninh, trật tự, tác động tiêu cực đến sự phát triển về kinh tế,
xã hội để chúng có cơ hội lợi dụng gây bất ổn về chính trị, chống phá chính quyền
Nhân dân.
3.
Giá trị pháp lý và hiệu quả của Nghị định 168
Thứ
nhất, việc ban hành, triển khai thực hiện Nghị định 168 với mục đích cao nhất
là bảo đảm quyền con người
Ở Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế,
văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và
pháp luật. Tại Điều 19 Hiến pháp năm 2013 quy định “Tính mạng con người
được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật”. Đồng
thời, khoản 1 Điều 20 Hiến pháp năm 2013 cũng quy định “Mọi người có
quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ…”. Luật
TTATGT đường bộ năm 2024 và Nghị định 168 được ban hành chính là để cụ thể hóa
các nội dung về quyền con người trong lĩnh vực an ninh, trật tự nói chung và
TTATGT nói riêng, điều đó có nghĩa là mọi người đều được pháp luật bảo đảm an
toàn về tính mạng, sức khỏe khi tham gia giao thông, mọi nguy cơ dẫn đến tai nạn
giao thông gây tổn hại về sức khỏe, tính mạng của người dân phải được loại trừ.
Việc bảo đảm an toàn cho mọi người tham gia giao thông được Nhà nước triển khai
thực hiện bằng các quy định pháp luật, chủ trương, chính sách về bảo đảm
TTATGT, được thực hiện tuần tự từ công tác tuyên truyền, giáo dục, nhắc nhở cho
đến xử phạt hành vi vi phạm để giáo dục, răn đe, giữ gìn trật tự, kỷ cương xã hội.
Nghị định 168 ra đời với mục đích tăng cường tính giáo dục, răn đe của pháp luật
để từ đó nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về TTATGT đường bộ, hướng tới mục
tiêu tối thượng là bảo vệ sức khỏe, tính mạng của con người và sự trật tự, bình
an của xã hội.
Thứ hai, Nghị định 168 được được ban hành đúng trình tự, thủ tục, quy
định của pháp luật.
Nghị định 168 được ban hành theo đúng quy trình, thủ tục, quy định của pháp luật.
Tại Điều 151 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản được ban
hành theo trình tự rút gọn có thể có hiệu lực ngay từ ngày thông qua hoặc ký
ban hành. Quá trình soạn thảo Nghị định 168 đã được cơ quan chức năng nghiên cứu,
phối hợp chặt chẽ. Dự thảo Nghị định được thảo luận kỹ lưỡng, đăng tải công
khai, lấy ý kiến đóng góp rộng rãi của các tổ chức, cá nhân trên Cổng thông tin
điện tử Bộ Công an, Cổng thông tin điện tử Chính phủ, bảo đảm tính minh bạch và
đồng thuận xã hội.
Thứ ba, hiệu quả của Nghị định 168 và những con số “biết nói”
Điều
có thể nhìn thấy rõ ràng nhất sau khi thực hiện Nghị định 168 là việc xử lý vi
phạm đã giảm đáng kể so với thời gian trước liền kề, điều đó cho thấy ý thức chấp
hành pháp luật về TTATGT của người dân đã được nâng cao, tự giác chấp hành ngay
cả khi không có lực lượng Cảnh sát giao thông. Tại các nút giao, người dân đã
tuân thủ nghiêm chỉnh hiệu lệnh đèn tín hiệu, xếp hàng trật tự, không còn tình
trạng điều khiển phương tiện dừng đỗ chen lấn vào các làn đường, chiều đường…,
qua đó tình trạng ùn tắc giao thông không kéo dài, chỉ xuất hiện cục bộ, du
khách quốc tế đánh giá cao việc chấp hành của người dân.
Cục Cảnh sát giao thông (Bộ
Công an) thông tin về kết quả sau 3 tháng thực hiện nghị định 168/2024 (từ ngày
1-1 đến 31-3).
Theo
đó trong quý đầu năm 2025, cảnh sát giao thông toàn quốc đã phát hiện, xử lý
728.818 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông. So với cùng kỳ, số vi phạm
xử phạt giảm 341.519 trường hợp (-31,9%). Qua đó, đơn vị chức năng đã tước quyền
sử dụng giấy phép lái xe 50.973 trường hợp; 75.202 giấy phép lái xe bị trừ điểm;
tạm giữ 203.341 xe cộ các loại.
Một
số vi phạm phổ biến trong 3 tháng qua là: vi phạm nồng độ cồn 149.931 trường hợp (giảm 130.340 trường hợp
(-46,5%); vi phạm tốc độ 168.598 trường hợp (-35,4%); chở quá số người quy định
5.444 trường hợp (-63,1%); không chấp hành hiệu lệnh tín hiệu đèn giao thông
9.131 trường hợp (-36,6%)…
Cùng
thời điểm trên, tai nạn giao thông giảm
cả 3 tiêu chí.
Cụ
thể, toàn quốc xảy ra 4.440 vụ tai nạn giao thông đường bộ, làm chết 2.446 người,
bị thương 3.026 người. So với cùng kỳ năm 2024, số vụ tai nạn giảm 1.821
(-29,09%), giảm 245 người chết (-3,91%), giảm 1.864 người bị thương (-29,77%).
Đánh
giá tình hình chấp hành của người dân thời gian qua đã có chuyển biến tích cực,
tuy nhiên Cục Cảnh sát giao thông cho hay thời gian gầy đây đã xuất hiện tình
trạng "nhờn luật". Một bộ phận nhỏ người tham gia giao thông có dấu
hiệu không chấp hành quy định, dù đã biết các chế tài xử phạt đã được tăng nặng
theo nghị định 168. Để chấn chỉnh, lực lượng cảnh sát giao thông sẽ tăng cường
tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi là nguyên nhân chính gây tai nạn.
Việc xử lý vi phạm theo tinh thần "không có vùng cấm, không có ngoại lệ",
từ đó tạo lập và hình thành văn hóa tham gia giao thông.
Từ
những kết quả thực tế nêu trên có thể thấy rằng, Nghị định 168 đã mang lại hiệu
quả rất tích cực, tác động đến ý thực chấp hành pháp luật về TTATGT, tạo chuyển
biến tích cực trong tham gia giao thông, góp phần thực hiện đạt mục tiêu cao nhất
là kiềm chế, kéo giảm tai nạn giao thông.
Thứ
tư, việc chấp hành pháp luật về TTATGT là trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của
mỗi người dân; hướng đến xã hội văn minh, an toàn trong tham gia giao thông.
Chúng
ta phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, kết cấu hạ tầng giao thông và tổ chức giao
thông đường bộ của nước ta vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định, nhất là
trong khu vực đô thị. Tuy nhiên, không thể biện minh sự coi thường pháp luật, sự
an toàn của người tham gia giao bằng lập luận là do những tồn tại, hạn chế của
kết cấu hạ tầng giao thông, tổ chức giao thông. Hiện nay, với sự chỉ đạo quyết
liệt của Đảng, Chính phủ, kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ của nước ta đang
được tăng tốc đầu tư, dần hình thành nên mạng lưới giao thông đồng bộ, hiện đại,
có thể kể đến như các tuyến cao tốc Bắc - Nam, cao tốc trục ngang, các tuyến đường
vành đai, đường trên cao, đường sắt đô thị… phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu
đi lại, vận chuyển hàng hóa của người dân, doanh nghiệp.
Cũng phải nói thêm rằng, việc chấp hành pháp luật về TTATGT đường bộ là trách nhiệm, quyền lợi của mỗi chủ thể tham gia giao thông, phấn đấu hình thành văn hóa tham gia giao thông an toàn, hiện đại, vì lợi ích, an toàn của mỗi người dân, vì “nhà là nơi để về”, không để ai phải bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản do tai nạn giao thông. Do đó, đối với các luận điệu xuyên tạc, chống phá các quy định pháp luật về TTATGT đường bộ nói chung, Nghị định 168 nói riêng là đi ngược lại với lợi ích chung của cộng đồng, là hành động kéo lùi sự phát triển, văn minh của đất nước; là hành động biện minh cho “thói” coi thường pháp luật, sự “tùy tiện”, xem nhẹ sự an toàn khi tham gia giao thông. Chính vì vậy, việc bảo vệ các quy định của pháp luật về TTATGT nói chung và Nghị định 168 nói riêng là chúng ta đang bảo vệ chính mình, bảo vệ mọi người thân yêu được an toàn để “trở về nhà”, bảo vệ trật tự, kỷ cương của pháp luật, hướng đến xã hội văn minh, an toàn trong tham gia giao thông, góp phần dựng xây, phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Để
thực hiện đúng chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
đề nghị toàn thể cán bộ, chiến sĩ chấp hành nghiêm Luật TTATGT đường bộ, tỉnh
táo và cảnh giác trước những bài viết xuyên tạc Nghị định 168, trước khi đăng tải,
chia sẻ hoặc tin tưởng bất kỳ thông tin nào cần kiểm tra nguồn gốc và tính
chính xác của thông tin đó, không để những luận điệu xuyên tạc, sai sự thật ảnh
hưởng đến nhận thức, hành động của mình, dẫn đến vi phạm pháp luật; đăng tải,
chia sẻ thông tin chính xác và đáng tin cậy để giúp nhân dân hiểu rõ hơn về Nghị
định 168; báo cáo các bài viết xuyên tác, chống phá cho các cơ quan chức năng
hoặc nền tảng mạng xã hội để ngăn chặn lan truyền thông tin sai lệch./.
0 Nhận xét